Δήλωση της Ορθόδοξης εκκλησίας της Αλβανίας για την απογραφή

Τα ποσοστά των θρησκευτικών κοινοτήτων στην Αλβανία στις απογραφές του 1922, του 1942 και του 2011  
(Ας τη διαβάσουν και ας μάθουν οι «εκπρόσωποι μας» πώς να γράφουν μία ανακοίνωση. Όταν απευθύνεις δημόσιο λόγο οφείλεις να λες στοιχεία και όχι συνθήματα και αερολογίες…)  

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ

ΕΠΙΣΗΜΗ ΔΗΛΩΣΗ    

 Τα στοιχεία της απογραφής 2011, για τους Χριστιανούς ορθόδοξους της Αλβανίας είναι εξολοκλήρου ανακριβή και απαράδεκτα

1. Τα πρόσφατα αποτελέσματα, που εξήγγειλε επίσημα το INSTAT (Ινστιτούτο Στατιστικών) σχετικά με το θρησκευτικό ανήκειν του πληθυσμού, στην τελευταία απογραφή του έτους 2011, αναφέρουν ότι οι Χριστιανοί Ορθόδοξοι στην Αλβανία είναι 6,75 τοις εκατό. Αναμφίβολα πρόκειται για ένα εντελώς ξεκάθαρο στατιστικό λάθος, ή πιο σωστά για απάτη.

Όλη η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την απογραφή σχετικά με το θρήσκευμα δεν ανταποκρίνονταν διόλου στην στοιχειώδη αντικειμενική μέθοδο, που εφαρμόζεται στις Ευρωπαϊκές χώρες. Σαν αποτέλεσμα, προσβάλλει όχι μόνο τους Χριστιανούς Ορθόδοξους, οι οποίοι από την ίδρυση του αλβανικού κράτους αποτελούν την μεγαλύτερη σε αριθμό χριστιανική κοινότητα, αλλά και όλους τους Χριστιανούς, ο αριθμός των οποίων μειώνεται κατά αισθητό τρόπο από 31% σε 17%. Σαν αποτέλεσμα, η πράξη αυτή συσκοτίζει γενικώς την γενική εικόνα των Θρησκευτικών Κοινοτήτων στην Αλβανία.      

       Η πρότασή μας προς τα αρμόδια όργανα απόβλεπε ώστε το ερώτημα σε σχέση με το θρήσκευμα να ήταν υποχρεωτικό, όπως όλα τα άλλα ερωτήματα, ξεκάθαρο (άμεσο) και ακριβές, με σκοπό να προέκυπταν ακριβή αποτελέσματα:

Είμαι:

1.      Μουσουλμάνος Σουνί                          5. Χριστιανός Ευαγγελιστής

2.      Μουσουλμάνος Μπεκτασί                  6.  Άλλου θρησκεύματος. Ποιανού;

3.      Χριστιανός Ορθόδοξος                       7  Άθεος

4.      Χριστιανός Καθολικός

Διάφοροι πολιτικοί, αλλά και θρησκευτικοί κύκλοι, τάχτηκαν κατά της πρότασης αυτής και παντού καλλιεργήθηκε φόβος μήπως το θρήσκευμα συνδέονταν με τη δήλωση της εθνικότητας. Η Ορθόδοξη Κοινότητα δεν προέβη σε καμιά αντίδραση, αλλά περιορίστηκε στην επισήμανση της υποχρέωσης για ύπαρξη αντικειμενικότητας και σοβαρότητας κατ΄ όλης της διαδικασίας της απογραφής. Σαν αποτέλεσμα, το ερώτημα σχετικά με το θρήσκευμα διατυπώθηκε προαιρετικό, ασαφές και δύσκολο για τους πολίτες, ειδικά γι΄ αυτούς με περιορισμένη παιδεία. Απ΄ ό,τι φαίνεται έγινε κατ΄ αυτόν τον τρόπο με στόχο να υπαγορευτούν οι απαντήσεις προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση  και για να απογραφούν οι πολίτες κατ΄ αυθαίρετο τρόπο. Στο ερωτηματολόγιο του  INSTAT αναγράφεται: 

40 Ανήκετε σε κάποιο θρήσκευμα;

Δήλωση ελεύθερη, όχι υποχρεωτική.

1.             Ανήκω:

Διευκρίνισε

2.             Δεν ανήκω σε κανένα θρήσκευμα, αλλά είμαι πιστός

3.             Δεν ανήκω σε κανένα θρήσκευμα και δεν είμαι πιστός

4.           Προτιμώ να μη απαντήσω

Όπως πιο πάνω διαφαίνεται, προβάλλει ιδιαίτερα ερώτηση αρ. 2 που συγχέει .

Δεν υπάρχει στον κόσμο όρος για να μετονομάσει το θρήσκευμα με την ονομασία  «πιστός». Πιστός τίνος; Ποιανού ακριβώς θρησκεύματος; Παρόλα αυτά τα αποτελέσματα δόθηκαν με ξεκάθαρο ορισμό του θρησκεύματος: Μουσουλμάνοι  56%, Καθολικοί 10,03 %, Ορθόδοξοι 6,75 %, Μπεκτασί 2.09%, Ευαγγελιστές 0,14%, Πιστοί άλλων θρησκευμάτων 0,02%. Δεν απάντησαν 13,79 %.

2. Κατά τις δύο τελευταίες Κυριακές, 9 και 16 Δεκεμβρίου 2012, μεταξύ των

παρευρισκόμενων στις λειτουργίες ορθοδόξων , στους ναούς Τιράνων, Δυρραχίου, Μπερατίου, Κορυτσάς, Αυλώνας, καθώς και άλλων πόλεων διανεμίσαμε ερωτηματολόγια σχετικά με την Απογραφή. Τα αποτελέσματα ήταν συγκλονιστικά. Στο ερωτηματολόγιο μας απάντησαν με ονοματεπώνυμο και διεύθυνση 7 118 άτομα. Απ΄ αυτούς 2469 , ή 34, 68% τοις εκατό δήλωσαν ότι τους επισκέφτηκαν οι ομάδες απογραφής και ερωτήθηκαν για το θρήσκευμα κατά την Απογραφή. Ενώ, 4643 άτομα, ή 65,23 % δήλωσαν ότι δεν τους επισκέφτηκαν  καν οι ομάδες απογραφής ή τους επισκέφτηκαν αλλά δεν τους ρώτησαν  σχετικά με το θρήσκευμα. Επίσης 56 άτομα δήλωσαν ότι οι απογραφείς  σημείωσαν τα στοιχεία με μολύβι ή σε ένα άλλα τετράδιο και 11 άτομα ομολόγησαν  ότι οι απογραφείς δεν ήθελαν να καταγράψουν το θρήσκευμα, ή το κατέγραψαν μετά από επίμονες προσπάθειες. Εν τούτοις, διαθέτουμε πολλές μαρτυρίες, ότι σε μεγάλο βαθμό οι απογραφείς πραγματοποίησαν την απογραφή με σημειώσεις σε τετράδια και όχι όπως υπαγορεύει η διαδικασία, η απογραφή να γίνει άμεσα στα ερωτηματολόγια και ούτε τα ερωτηματολόγια έχουν υπογραφεί από τους απογραφομένους

 3.  Κατά τα 100 χρόνια ανεξαρτησίας του Αλβανικού κράτους έχουν πραγματοποιηθεί μόνο δύο απογραφές στις οποίες συμπεριλαμβάνονταν ερώτημα για το θρήσκευμα. Σύμφωνα με την στατιστική του 1927 προκύπτουν τα ακόλουθα στοιχεία: Οι μουσουλμάνοι Σουνί και Μπεκτασί αποτελούσαν το 67.5 τοις εκατό, οι Ορθόδοξοι 22.3 τοις εκατό, οι Καθολικοί 10 τοις εκατό. Ενώ κατά την δεύτερη απογραφή που διενέργησαν οι ιταλικές αρχές, το 1942, τα στοιχεία έχουν ως κάτωθι: οι Μουσουλμάνοι 68, 9 % του πληθυσμού (εκ΄των οποίων 54,17 % Σουνί και 14,73 % Μπεκτασί) και οι Χριστιανοί 31% (εκ΄των οποίων Ορθόδοξοι 20,7 τοις εκατό και Καθολικοί 10,3 τοις εκατό)  

Μετά την μακρόχρονη αντιθρησκευτική δίωξη και την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1991, είναι εμφανές για όλους σε τούτη τη χώρα, η ανασυγκρότηση όλων των Παραδοσιακών Θρησκευτικών Κοινοτήτων, καθώς και η αρκετά έκδηλη άνθιση της Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας. Άρα, είναι πολύ περίεργο και αμφίβολο, γιατί μερικοί συγκεκριμένοι κύκλοι επιδίωξαν με διάφορες μηχανορραφίες να αποδείξουν ότι οι Ορθόδοξοι μειώθηκαν κατά τα 2/3.   

Σύμφωνα με τα εκκλησιαστικά δεδομένα που εμείς διαθέτουμε (τα μητρώα βαπτίσεως πριν και μετά την δίωξη, καθώς και οι καταστάσεις των 460 ορθόδοξων ενοριών σε όλη τη χώρα), ο αριθμός των Χριστιανών Ορθόδοξων υπερβαίνει το 24 % του πληθυσμού της Αλβανίας. Δικαίως μπορεί να εγερθεί το ερώτημα: Που είναι το πάνω από 17 % των υπολοίπων Ορθοδόξων που απόκρυψε η απογραφή; 

Όλα τα δεδομένα στηρίζουν το γεγονός ότι στα ποσοστά της απογραφής που ορίζονται ως «Δεν απάντησα 13,79 τοις εκατό» και «απροσδιόριστοι πιστοί 5.49 τοις εκατό» στην απόλυτη πλειοψηφία τους ανήκουν στους Χριστιανούς Ορθόδοξους: α). Εκείνοι που αποφάσισαν με τη δικοί τους θέληση να μη μετάσχουν στην απογραφή, λ.χ η πλειοψηφία της ελληνικής μειονότητας, ίσως και οι  Βλαχόφωνοι, οι Μαυροβούνιοι, καθώς και οι άλλες μειονότητες. β). Εκείνοι που απέφυγαν την άμεση δήλωση του θρησκεύματος, μετά από την ψυχολογική πίεση, που δημιούργησαν μερικοί εξτρεμιστικοί  κύκλοι και μετά από τις απειλές σχετικά με τη δήλωση με ελεύθερη βούληση του θρησκεύματος και της εθνικότητας. γ) Όλοι εκείνοι, τους οποίους οι απογραφείς δεν επισκέφτηκαν (είναι χιλιάδες άτομα που επιβεβαιώνουν το γεγονός αυτό), καθώς και ολόκληρα ορθόδοξα χωριά και συνοικίες. δ).  Εκείνα τα άτομα τα οποία επισκέφτηκαν οι απογραφείς αλλά δεν τα ρώτησαν για το θρήσκευμα, ή όταν δήλωναν ορθόδοξοι, οι απογραφείς κατ’ αυθαίρετο τρόπο τους τοποθέτησαν στην κατηγορία των απροσδιορίστων.

 Ενώ το ερώτημα για το θρήσκευμα ορίστηκε ως προαιρετικό, κατά βούληση, από κοινού με εκείνο της εθνικότητας, μετατράπηκε στην ουσία στο κεντρικό χαρακτηριστικό της απογραφής. (Αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι η ίδια η απογραφή, στο ερώτημα της εθνικότητας δίνει τα εξής αποτελέσματα: στην αρχή Αλβανούς 82, 58 τοις εκατό και στο τέλος: δεν απάντησαν 13,96 %) 

Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης (“Third Opinion of the Council of Europe on Albania adopted 23.11.2011”), η διαδικασία απογραφής σε σχέση με με το θέμα της εθνικότητας δεν έγινε βάση των διεθνώς αναγνωρισμένων προδιαγραφών και ότι πρέπει να αξιοποιηθούν με την «μεγαλύτερη προσοχή»  (with the outmost caution) και οι πολιτικές αρχές στις σχετικές αποφάσεις τους να μη στηριχτούν αποκλειστικά στα αποτελέσματα αυτά.

*                      *

Μετά από τα προαναφερόμενα στοιχεία δηλώνουμε: Καταγγέλλουμε την αντιεπιστημονική μέθοδο που ακολουθήθηκε στο ευαίσθητο αυτό θρησκευτικό θέμα. Διαμαρτυρόμαστε για την προφανή διαστρέβλωση της επαγγελματικής ηθικής. Δεν αναγνωρίζουμε τα στοιχεία σε σχέση με το θρησκευτικό ανήκειν του πληθυσμού που ανακοινώνει η στατιστική του τέλους του έτους 2011, καταρτισμένη από το  INSTAT. Τέτοιου είδους σχέδια και πράξεις μπορεί να δυναμιτίσουν της θρησκευτική συνύπαρξη και αρμονία, για τα οποία έχουμε προσπαθήσει.  

Η Αναζήτηση της αλήθειας αποτελεί ουσιώδες στοιχείο για μια πολιτισμένη κοινωνία, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τέτοια τόσο λεπτά θέματα, όπως το θρησκευτικό πιστεύω των πολιτών. Και μόνο η αλήθεια μπορεί να βοηθήσει την Αλβανία στην πορεία της προς την Ενωμένη Ευρώπη και γενικώς την πρόοδό της στο εικοστό πρώτο αιώνα.  

Το Κληρικο-λαϊκό Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας*

Τίρανα, 17 Δεκεμβρίου 2012

---

*  Σε αυτό το θεσμικό όργανο μετέχουν όλα τα μέλη της Ιεράς Συνόδου καθώς και ιερείς και λαϊκοί- άνδρες, γυναίκες και νέοι, εκπρόσωποι της Αρχιεπισκοπής και των Μητροπόλεων.  

 

Ακολουθεί το  κειμενο στα αλβανικά:

  

 KISHA ORTHODHOKSE AUTOQEFALE E SHQIPËRISË 

DEKLARATË ZYRTARE 

Të dhënat e Censusit 2011, për të krishterët orthodhoksë të Shqipërisë,
janë tërësisht të pasakta dhe të papranueshme.    

1. Të dhënat e fundit, të shpallura zyrtarisht nga INSTAT-i mbi përkatësinë fetare të popullsisë, në Censusin e fundit të vitit 2011, shpallin se të krishterëtorthodhoksë në Shqipëri janë 6,75%. Pa dyshim bëhet fjalë për një gabim statistikor fare të qartë ose më saktë për një gënjeshtër. E tërë metodologjia që u ndoq për regjistrimin e përkatësisë fetare nuk iu përgjigj aspak metodës elementare objektive që ndiqet nëvendet evropiane. Për rrjedhojë, një gjë e tillë, fyen jo vetëm të krishterët orthodhoksë, të cilët që nga fillimi i shtetit shqiptar janë komuniteti më i madh i krishterë në numër, por edhe të gjithë të krishterët, të cilëve iu zvogëlohet në mënyrë të ndjeshme madhësia nga 31% në 17%. Si përfundim, ky veprim errëson pamjen e përgjithshme të Komuniteteve Fetare në Shqipëri.

       Propozimi ynë për organet kompetente ishte që pyetja në lidhje me fenë të ishte e detyrueshme, si të gjitha pyetjet e tjera, e qartë dhe e saktë, për të nxjerrë rezultate të drejta: Jam:

 Politikanë të ndryshëm, por edhe qarqe fetare, u rreshtuan kundër kësaj pyetjeje dhe u kultivua një frikë e përhapur kudo se mos ndoshta feja lidhet me deklarimin e kombësisë. Komuniteti Orthodhoks, nuk formuloi asnjë kundërshtim, por u kufizua në theksimin e detyrimit për të pasur objektivitet dhe seriozitet gjatë gjithëzhvillimit të regjistrimit. Si përfundim, pyetja mbi fenë u bë fakultative, e paqartë dhe e vështirë për qytetarët, veçanërisht për ata me arsim të kufizuar. Kjo siç duket, për të diktuar përgjigjet në një drejtim të caktuar dhe për t’i regjistruar qytetarët në mënyrë arbitrare. Fleta e regjistrimit të INSTAT-it shkruan: 

Siç shihet më sipër del shumë nëpah pyetja ngatërruese nr.2. Nuk ka në botë term për të denominuar fe me emrin “besimtar”. Besimtar i kujt? I cilës fe saktësisht? Megjithëkëtë rezultatet u dhanë me përcaktim të qartë të fesë: myslimanë 56,70%, katolikë 10,03%, orthodhoksë 6,75%, bektashinj 2,09%, ungjillorë 0,14%, të krishterë të tjerë 0,07%, ateistë 2,50%, besimtarë të pacilësuar 5,49%. Pasues të feve të tjera 0,02%. Nuk u përgjigjën 13,79%.

2. Gjatë dy të dielave të fundit, 9 dhe 16 dhjetor 2012, tek orthodhoksët pjesëmarrës në meshimet në kishat e Tiranës, Durrësit, Beratit,Korçës, Vlorës, si dhe në qytete të tjera,ndamë pyetësorë në lidhje me Censusin. Rezultatet ishin tronditëse. Anketimit tonë iu përgjigjën me emër, mbiemër dhe adresë 7118 persona. Prej këtyre 2469 persona ose 34,68% deklaruan se u vizituan dhe u pyetën për përkatësinë fetare gjatëCensusit. Ndërsa nuk u vizituan fare nga regjistruesit ose u vizituan dhe nuk u pyetën mbi përkatësinë fetare 4643 persona ose 65,23%. Gjithashtu 56 persona deklaruan se regjistruesit i shënuan të dhënat me laps ose në një fletore tjetër dhe 11 persona pohuan se regjistruesit nuk donin ta shënonin fenë ose e shënuan atë pas shumë këmbënguljeje. Për më tepër, kemi dëshmi të shumta se regjistrimi në një pjesë të madhe të tij është kryer nga regjistruesit me shënime në fletore, jo siç e kërkon procedura të shkruhet në pyetësor dhe as nuk janë firmosur nga deklaruesit.

 3. Gjatë 100 viteve të pavarësisë së shtetit shqiptar janë kryer vetëm dy regjistrime në të cilat përfshihej pyetja mbi përkatësinë fetare. Sipas statistikës së vitit 1927 kemi këto të dhëna: myslimanët sunitë dhe bektashinj përbënin 67,5%; orthodhoksët 22,3% dhe katolikët 10%. Ndërsa sipas regjistrimit tjetër të kryer nga autoritetet italiane, në vitin 1942, të dhënat e nxjerra ishin: myslimanë 68,9% të popullsisë (nga të cilët sunitë 54,17% dhe 14,73% bektashinj) dhe të krishterë 31% (nga të cilët orthodhoksë 20,7% dhe katolikë 10,3%).

Pas persekutimit të gjatë antifetar dhe ardhjes së demokracisë në vitin 1991, është shumë i qartë për të gjithë në këtë vend ringritja e të gjitha Komuniteteve Fetare Tradicionale, si dhe lulëzimi mjaft i dukshëm i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë. Pra është shumë e çuditshme dhe e dyshimtë, përse disa qarqe të caktuara synuan me makinacione të ndryshme të tregojnë se orthodhoksët u pakësuan me 2/3.

Sipas të dhënave kishtare që ne disponojmë (regjistrat e pagëzimit, para dhe pas persekutimit, si dhe nga regjistrat e 460 famullive orthodhokse në të gjithë vendin) numri i të krishterëve orthodhoksë e tejkalon 24% të popullsisë së Shqipërisë. Me të drejtë mund të ngrihet pyetja: Ku janë mbi 17% e orthodhoksëve të tjerë që i fshehu regjistrimi?

Të gjitha të dhënat mbështesin faktin se nën përqindjet e regjistrimit që përcaktohen si “Nuk u përgjigjën 13,79%” dhe “besimtarë të pacilësuar 5,49%” ndodhen të krishterët orthodhoksë në shumicën e tyre dërrmuese: a) Ata qëvendosën me dëshirën e tyre të mos marrin pjesë në regjistrim, p.sh shumica e minoritetit grek, ndoshta edhe e vllahofonëve, malazezëve, si dhe e minoriteteve të tjera. b) Ata qëiu shmangën deklarimit direkt të fesë, pas një presioni psikologjik që krijuan disa qarqe ekstremiste dhe pas kërcënimeve në lidhje me deklarimin me dëshirë të besimit fetar dhe kombësisë. c) Të gjithë ata të cilët regjistruesit nuk i vizituan (janë mijëra persona që e vërtetojnë këtë fakt), si edhe fshatra dhe lagje të tëra orthodhokse. d) Ata persona që u vizituan, por nuk u pyetën fare për përkatësinë fetare, ose kur u deklaruan orthodhoksë, regjistruesit në mënyrë arbitrare i vendosën në një kategori të pacilësuar.

E ndërsa pyetja për fenë u përcaktua si fakultative, me dëshirë, bashkë me atë të kombësisë, u kthye në fund fare në karakteristikën qendrore të këtij regjistrimi. (Vlen për t’u shënuar fakti se vetë regjistrimi, ndaj pyetjes së kombësisë, nxjerr këto rezultate: në fillim shqiptarë 82,58% dhe në fund: nuk u përgjigjën 13,96%).

Sipas Këshillit të Evropës (“Third Opinion of the Council of Europe on Albania adopted 23.11.2011”), procedura e regjistrimit në lidhje me çështjen e kombësisë nuk është bërë sipas standarteve të pranuarandërkombëtarisht dhe duhet të përdoret “me kujdesin më të madh” (with the outmost caution)dhe të mos mbështeten ekskluzivisht në këto vendimet e autoriteteve politike.

*                      *

Pas fakteve të mësipërme, deklarojmë: Denoncojmë metodën antishkencore që u ndoq për këtë çështje të ndjeshme fetare. Protestojmë për shtrembërimin flagrant të etikës profesionale. Nuk njohim të dhënat mbi përkatësinë fetare të popullsisë që jep statistika e fundit e vitit 2011 bërë nga INSTAT.Plane dhe veprime të tilla mund të minojnë bashkekzistencën dhe harmoninë fetare për të cilën jemi përpjekur.

Kërkimi i së vërtetës është diçka themelore për një shoqëri të qytetëruar, veçanërisht në çështje kaq delikate, si besimi fetar i qytetarëve. Dhe vetëm e vërteta mund ta ndihmojë Shqipërinë në ecurinë e saj drejt Evropës së Bashkuar dhe në përgjithësi përparimin në shekullin e njëzet e njëtë. 

Këshilli Kishtar Kleriko-laik i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë* 

(*Në këtë organ institucional të Kishës marrin pjesë të gjithë anëtarët e Sinodit të Shenjtë, si dhe priftërinj dhe laikë - burra, gra dhe të rinj, përfaqësues të Kryepiskopatës dhe të Mitropolive). 

Tiranë, 17 dhjetor 2012