Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου 2012

Η εκκλησία της Γέννησης της Θεοτόκου στο Λάμποβο Αργυροκάστρου


Γιατί πολλά πανηγύρια στην Ήπειρο λέγονται και «Λάμποβο»
Η εκκλησία της Παναγίας  στο Λάμποβου του Σταυρού  που γιορτάζει το Γενέθλιο της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου)  είναι από τις σπουδαιότερες βυζαντινές εκκλησίες που σώζονται στην Ήπειρο.  Η τεχνοτροπία του τρούλου και του κυρίως ναού, παραπέμπει στο τέλος της Μεσοβυζαντινής Περίοδο (8ος – 12ος αιών) ενώ υπάρχουν και μεταγενέστερες προσθήκες του νάρθηκα, του καμπαναριού και του χαγιατιού. 

Σύμφωνα με την παράδοση, η εκκλησία χτίσθηκε από τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ιουστινιανό (6ος αιων.) ο οποίος χάρισε στην εκκλησία τεμάχιο Τίμιου Ξύλου (από το σταυρό που σταυρώθηκε ο Χριστός). 
Εσωτερικό του ναο
Το Λάμποβο του Σταυρού ανήκει στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Αδριανούπολης (Δρόπολης) και ενδεχομένως ο Ιουστινιανός - που χαρακτηρίστηκε ως ο μεγαλύτερος κατασκευαστικής όλων των εποχών - να έκτισε και εκεί ναό. Πρέπει όμως να διατηρηθούν κάποιες επιφυλάξεις γιατί πολλές φορές οι χωρικοί, για να αποκτήσει φήμη το μοναστήρι ή το χωριό τους, ανέφεραν σαν κτήτορα τον Ιουστινιανό.   

Λάμποβο Σταυρού και Λάμποβο Ζάππα
Το Λάμποβο (Άνω και Κάτω) βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της κοιλάδας του Δρίνου απέναντι από τα χωριά της Κάτω Δρόπολης. Πριν από περίπου 300 χρόνια, κάποιες οικογένειες μετακινήθηκαν 20 χλμ βορειοανατολικά για να χτίσουν το Νέο Λάμποβο. Αργότερα ονομάστηκε Λάμποβο του Ζάππα προς τιμή του μεγάλου Εθνικού Ευεργέτη που γεννήθηκε σε αυτό το χωριό.

Γιατί στην Ήπειρο το πανηγύρι λέγεται και Λάμποβο
Το Γενέθλιο της Παναγίας που τιμάται στις 8 του Σεπτέμβρη, στην παράδοση της Ηπείρου, είναι το τελευταίο από τα πανηγύρια του καλοκαιριού που ξεκινούν μετά το Πάσχα με τον Άγιο Γεώργιο.  Όλοι οι οργανοπαίχτες και οι έμποροι  της Ηπείρου  μαζεύονταν για την τελευταία τους «εμφάνιση», στο πανηγύρι της περίφημης εκκλησιάς του Λαμπόβου του Σταυρού. Επειδή όμως υπήρχαν και άλλοι ναοί στην Ήπειρο που γιόρταζαν τη Γέννηση της Παναγίας, το καραβάνι των εμπόρων και των οργανοπαικτών περνούσαν διαδοχικά από αυτούς, τις προηγούμενες μέρες. Έτσι όταν σε χωριά της Θεσπρωτίας ή των Ιωαννίνων περνούσε το μπουλούκι των εμπόρων και των οργανοπαιχτών, οι κάτοικοι έλεγαν ότι «έρθε το Λάμποβο» και όλη αυτή η πορεία λέγονταν Λάμποβο. Γι ‘αυτό το λόγο σε πολλά χωριά της Ηπείρου και κυρίως στη Θεσπρωτία το πανηγύρι λέγεται και Λάμποβο   

του Λεωνίδα Παππά

9 comments:

Βορειοηπειρώτης είπε...

Απάντηση σε σχόλιο που δεν δημοσιεύτηκε (τo ζήτησε ο ίδιος)
Δεν καταλαβαίνουμε σε τι διαφωνείτε, το ίδιο πράγμα λέει και ο αρθογράφος

Λεωνίδας Παππάς είπε...

Αγαπητέ ανώνυμε, είδα το αδημοσίευτο σχόλιο σου και έχω να πω τα εξής:
Δεν είμαι ιστορικός, έκανα μεταπτυχιακές σπουδές για αποκαταστάσεις μνημείων και από την ενασχόληση μου με τη ναοδομία θεώρησα ότι αυτά τα λίγα που γνωρίζω άξιζε να τα μοιραστώ με κάποιος αναγνώστες ή ακόμα και να συνδιαλέγω όπως στην προκειμένη. Με μεγάλυ ευχαρίστηση θα διάβαζα και άλλες απόψεις.
Δεν καταλαβαίνω τι σας ενοχλεί

1) Για την χρονολογία δεν επέμενα σε άλλα στοιχεία παρά μόνο στην τεχνοτροπία που είναι της ειδικότητας μου και είπα ότι είναι μεταξύ 8ου και 12ου αιώνα ενώ εσείς λέτε 11ο. Δεν διαφωνούμε λοιπόν

2) Λέω ότι οι κάτοικοι του Λάμποβου του Ζάππα, κατάγονται από το Λάμποβο του Σταυρού που έχει δύο συνοικίες Άνω και Κάτω ή όπως τις λένε οι ίδιοι Πανώρα και Κατώρα. Φεύγοντας μάλιστα πήραν μαζί τους και μία εικόνα της Παναγίας ενώ η αντίστοιχη εικόνα του Χριστού είναι στην εκκλησία (δεν ξέρω αν είναι ακόμα). Το Λάμποβο του Ζάππα δεν έχει καμία σχέση απλά το έγραψα ακριβώς γιατί υπάρχει σύγχυση

Αυτός ο διάλογος όμως δεν μπορεί να συνεχιστεί γράφοντας ανώνυμα σχόλια και λέγοντας στη συνέχεια μην τα δημοσιεύετε.
Εάν τον θεωρείτε χρήσιμο και θέλετε να κάνετε διάλογο μαζί μου, νομίζω είναι εύκολο να με βρείτε. Ευχαρίστως να γίνει και εδώ εάν έχουμε να εκφράσουμε απόψεις και όχι αλληλοκατηγορίες

Ανώνυμος είπε...

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ .

ΕΝΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΜΕ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΑΠΟ ΒΟΡΕΙΟ ΗΠΕΙΡΟ.

Ανώνυμος είπε...

Simbethere ta lete qe ta eksijite omorfa qe orea,qethello na pistevo oti ehete poli prsoteres gnosis epi tu thematos,apo aftus pu thellun na kanun dhjallogo anonima.Grapste mas qe kanena artro me stihia ,ja tis perusies ton vorioipiroton,pu ine epiqero thema qe mas talepori kathimerinos.

Ανώνυμος είπε...

Κύριε Λεωνίδα
Έχεις πολύ δίκιο. Τώρα που το ξαναδιάβασα, παρατηρώ ότι το άρθρο είναι αξιόλογο και ότι τα πάντα τα περιγράφεις σωστά δίνοντας την ευκαιρία συμπλήρωσης του για οποιονδήποτε γνώστη
Η αιτία που έγραψα, και εύγε στον βορειοηπειρώτη που το σεβάστηκε και δεν το δημοσίευσε, ήτανε η κακιά δικιά μου στιγμή, που άλλα διάβαζα και άλλα κατανόησα.( καμιά φορά δυστυχώς συμβαίνουν και αυτά) στην παρακάτω περιγραφή

"μετακινήθηκαν 20 χλμ βορειοανατολικά για να χτίσουν το Νέο Λάμποβο."

Κατά κάποιο περίεργο τρόπο τρεις φορές το διάβασα για επιβεβαίωση και περίεργος αντί για "20" πάντα το έβλεπα "2" ώστε νόμισα πως εννοούσες το Άνω Λαμποβο αντί το Λάμποβο του Ζάππα.
Ωραίο το άρθρο σου και μακάρι να στο μέλλον να βλέπουμε περισσότερα.

Ανώνυμος είπε...

γεια σας.. μηπως σας ειναι ευκολο να μου βρειτε το βιντεο που εδειξαν χθες στις ειδησεις στο καναλι του αργyροκαστρου(tvgj) για αυτην την εκκλησια?

Ανώνυμος είπε...

πολυ καλο τ αρθρο για το Λαμποβο,ειναι ενα πολυ ομορφο χωριο....και ελπιζω να το επισκεφθουν ολοι καποια στιγμη....

Ανώνυμος είπε...


Ευχαριστούμε , Λεωνίδα ! Μείνε πιστός στις Θερμοπύλες !

Επίχαρις Μ.

σταυρος είπε...

Παντος μια ωραια ερευνα πανω στι θεμα εχει κανει ο δημοσιογραφος Νίκος Υφαντής που έχει γραψει είναι : Το ανω λαμποβο Λαμποβο του σταυρου και η εθνικοτητα των κατοiκων!

Δημοσίευση σχολίου