Τα πανηγύρια, ευκαιρία για αντάμωμα και συλλογικότητα!

Σήμερα, όλα μπορεί να άλλαξαν: οι άνθρωποι, ο τόπος, τα κτίσματα, η διασκέδαση…. Μια επιθυμία, όμως, παραμένει σταθερή: το πέρασμα από τη μοναξιά του ατόμου στην πανδαισία της ομάδας. Και τα πανηγύρια στα χωριά μας, όλο το καλοκαίρι, εξακολουθούν με το δικό τους τρόπο  να μας το θυμίζουν. Όπως προχθές στη θρησκευτική πανήγυρη του Άη-Λια στο Τεριάχι Πωγωνίου. Τότε που το χωριό ξεχνάει την ερημιά του χειμώνα και γεμίζουν ζωή σπίτια και πλατείες.
Μια αύρα αυθεντικότητας έχει τούτος ο τόπος, καθώς 

βλέπεις τα ανακαινισμένα πέτρινα πατρικά να αρνούνται τον πολιτισμό του μπετόν. Τοξωτά περίτεχνα επίθυρα σε αυλόπορτες και εισόδους σπιτιών με λιθανάγλυφες κτητορικές σε υπομνηματικό ρόλο του μακρινού παρελθόντος των κτισμάτων. Δύο αιώνες τώρα αντιστέκονται στις σύγχρονες αλλαγές και αποτελούν τη σφραγίδα του ύφους/ήθους του τόπου που βίωνε κάποτε την οικογενειακή αυτάρκεια στην παραγωγή και φύλαξη των αγαθών, τα οποία αποτελούσαν προϊόντα του μόχθου τους.
Φιλοξενούμενη στο πατρικό των αδελφών Ρούκα ένιωσα  το σεβασμό και την αγάπη τους να περιβάλλουν κάθε τι προγονικό. Άκουσα το Γιάννη να απαγγέλλει, στη δροσιά της κληματαριάς, πονεμένους στίχους της ξενιτιάς και τους θλιμμένους  του θανάτου, γιατί μόνο τέτοια λένε εκεί. Και πολυφωνικά, όπως αυτά που τραγουδάνε όλοι αντάμα οι χωριανοί μετά τη δοξολογία στο ξωκλήσι του Άη-Λια. Είναι τα τραγούδια του συγχρονισμού της ομάδας, του συντονισμού και της συλλογικότητας που ηχούν ως αίτημα στον κυρίαρχο σύγχρονο  ατομισμό.  Εδώ ψηλά από την κορφή του προφήτη αχολογούν οι δασωμένες πλαγιές από τους  πωγωνίσιους λαρυγγισμούς  του κλώστη που «κεντούν»  τη φωνή του παρτή και το ίσο των υπόλοιπων. Για να σκορπίσουν παντού το μήνυμα της αρμονικής μας συμβίωσης, της υποταγής της μονάδας στο σύνολο και την ανάγκη της αλληλεγγύης, ειδικά σε δύσκολους καιρούς.
Έτσι ενωμένοι σε αδιαπέραστο τείχος στήνουν το χορό στο Τεριάχι, το βράδυ στο πανηγύρι του χωριού. Γιατί χορεύουν και στηρίζονται ο ένας στο μπράτσο του άλλου. Και ο χορός γίνεται  έκφραση αλλά και μήνυμα.
Το κατάλαβα όταν η Αγγελική άνοιξε το χορό με κείνα τα συγκρατημένα-απόλυτα γυναικεία- βήματα που έδεναν με τη βαριά πωγωνίσια μουσική. Και στο πρόσωπο η χαρά στη θέα της γιορταστικής ατμόσφαιρας. Μια πανδαισία από χαρούμενες παρέες και καλομαγειρεμένα φαγητά.
Το γλέντι είναι η  κατάληξη και το κοινωνικό μέρος της θρησκευτικής πανήγυρης. Κοντά στο τυπικό της πίστης και η εθιμοτυπία του γλεντιού. Η πάνδημη συμμετοχή σηματοδοτεί την επιθυμία για τη συνοχή της κοινότητας με αφορμή το κατεξοχήν σημαντικό γεγονός στη ζωή του χωριού. Αυτή τη μέρα επιλέγει και ο Στέφανος για να προσφέρει ένα δείπνο αγάπης σε όλους τους συγχωριανούς και φίλους αναδεικνύοντας αυτή την ανάγκη της έμπρακτης  συλλογικής συμπεριφοράς.
Τελικά, στη σύγχρονη διάσταση τους τα  πανηγύρια, όσο κι αν έχουν αποβάλλει το ιερουργικό στοιχείο και την κοινοτική  ενότητα μέσω του τελετουργικού της εκκλησίας, μπορούν να αποτελούν μια ευκαιρία για αντάμωμα και ανάπτυξη σχέσεων. Γιατί πάντοτε ο άνθρωπος, είτε γεφυρώνοντας το χθες με το σήμερα είτε ανοίγοντας νέους δρόμους δεν ξεχνάει την κοινωνική του φύση.

ΜΑΡΙΑ ΤΣΟΥΠΗ

ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ