Τιμήθηκαν τρεις προσωπικότητες της Επαρχίας Δίβρης

Ρεπορτάζ - Φωτογραφίες

του Βαγγέλη Παπαχρήστου
Άλλους τρεις αξιόλογους ανθρώπους της Τέχνης και των Γραμμάτων, τίμησε το Επαρχιακό Συμβούλιο της Επαρχίας Δίβρης με τον τίτλο «Επίτιμος Δημότης». Ο λόγος για την πεζογράφο (μετά θάνατο) Κατίνα Γεωργίου Παπά, το γιατρό, πρώην πολιτικό κρατούμενο, (μετά θάνατο) Δημήτρη Νικόλα Οικονόμου και τον ποιητή Νίκο Γρηγόρη Κατσαλίδα.

Η πλατεία της Καμάρας, μπροστά από την εκκλησία της Παναγιάς, ήταν κατάμεστη από Διβριώτες και πάρα πολλούς από τ’ άλλα χωριά επαρχία Δίβρης και πολλούς καλεσμένους. Ανάμεσά τους και ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στο Αργυρόκαστρο Νικόλαος Κοτροκόης,

ο πρόεδρος του ΚΕΑΔ και βουλευτής  Βαγγέλης  Ντούλες, ο πρόεδρος της Ομόνοιας Βασίλης Μπολάνος, οι έπαρχοι Άνω Δρόπολης, Φοινίκης, Μεσοποτάμου και Λιβαδειάς, ο προεδρεύων του Κινήματος «Αναγέννηση και Ανάπτυξη» και πρώην Γ. Πρόεδρος της Ομόνοιας Σωτήρης Κυριαζάτης, ο πρόεδρος της Ομόνοιας παραρτήματος Αγ. Σαράντα Χαράλαμπος Παντέχης, ο αντιπρόεδρος του ΚΕΑΔ και εκδότης της εφημερίδας «Λαϊκό ΒΗΜΑ», Θωμάς Γιάννης, ο αντιπρόεδρος της Ομόνοιας Γιώργος Φουσέκας κ.ά.

«Είμαι στην ευχάριστη θέση και νιώθω περήφανος, που μαζί με τη Δημοτική Αρχή κι όλους εσάς, διοργανώνουμε σήμερα μια από τις πιο όμορφες εκδηλώσεις και τιμούμε τρεις πνευματικούς ανθρώπους της περιοχής μας: την Κ. Παπά, το Δ. Οικονόμου και το Ν. Κατσαλίδα», τόνισε ο έπαρχος Δίβρης και οικοδεσπότης της εκδήλωσης Σωκράτης Καλτσούνης.

Για τη ζωή και το έργο της Κατίνας Παπά μίλησε ο ποιητής Βαγγέλης Ζαφειράτης, ενώ ο Γ. Πρόξενος κ. Κοτροκόης απένειμε το βραβείο στο κοινοτάρχη του Γιαννιτσατιού - που τυγχάνει να είναι και εξάδελφος της-Αριστείδη Παπά.

Ο έπαρχος Σωκράτης Καλτσούνης μίλησε για τη ζωή και το έργο του ιατρού  Δημήτρη Οικονόμου και την απονομή έκαμε, στο γιο του Αντώνη, ο Γενικός Πρόεδρος της Ομόνοιας Βασίλης Μπολάνος.

Γα το Νίκο Κατσαλίδα μίλησε ο δημοσιογράφος  και συγγραφέας Βαγγέλης Παπαχρήστος ενώ την απονομή έκαμε ο Πρόεδρος του ΚΕΑΔ και βουλευτής Βαγγέλης Ντούλες.

Ο λόγος του κ. Παπαχρήστου έχει ως εξής:

Ο βορειοηπειρωτικός μας χώρος είναι «σεισμόπληκτος» και έκρυθμος. Πάντα αναβλύζει και εκσφενδονίζει. Αναβλύζει την λαμπηδόνα και την φώτιση. Την μεγαλουργία και την ευεργεσία.  Εκσφενδονίζει την αντρειοσύνη και τη γενναιότητα. Την παλικαριά και την λεβεντιά. Σε όλους τους τομείς: Εθνικούς και πατριωτικούς. Μορφωτικούς και ευεργετικούς. Επιστημονικούς και λογοτεχνικούς. Αθλητικούς και καλλιτεχνικούς. Και από την ανάβλυση και την εκσφενδόνιση αυτή εμφανιστήκαν, αναδείχτηκαν, μεγαλούργησαν και απομνημονεύτηκαν δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες. Και είμαστε υπερήφανοι γι’ αυτούς.

Και συνεχίζει να αναβλύζει και να χοχλάζει ο σεισμόπληκτος χώρος μας. Και θα συνεχίζει να αναβλύζει και να εκσφενδονίζει. Αποτέλεσμα αυτής της ανάβλυσης είναι και τα πρόσωπα για τα οποία με δίκιο το επαρχιακό συμβούλιο επαρχίας Δίβρης αποφάσισε να τα στεφανώσει, απονέμοντας τους τον τίτλο: «Επίτιμος Δημότης».

Εγώ θα προσπαθήσω, είμαι σίγουρος πως δεν θα τα καταφέρω να παρουσιάσω την  ολοκληρωτική εικόνα, να ερμηνεύσω την δικαίωση της στέψης αυτής στον Νίκο Κατσαλίδα. 

Ο Νίκος Κατσαλίδας, ο γνωστός απ’ όλους- Νίκος μας-  γεννημένος το 1949 στην Άνω Λεσινίτσα, περιοχής Θεολόγου από μια οικογένεια με παραδόσεις, γιος του γνωστού  λαογράφου Γρηγόρη Κατσαλίδα, είναι αναμφισβήτητα μία από τις πιο εξέχουσες αξιόλογες και σημαντικότερες προσωπικότητες της σύγχρονης ιστορίας του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού και όχι μόνον. Είναι το σύμβολό μας. Είναι το σύμβολο  μιας ευρείας βαλκανικής και ευρωπαϊκής εμβέλειας. Είναι η γνήσια, πρωτότυπη φωνή μας. Είναι ένας από τους πιο ποιοτικούς εκπροσώπους του σύγχρονου πολιτισμού, των γραμμάτων, της τέχνης και  της μοντέρνας λογοτεχνίας.

Ο Νίκος Κατσαλίδας είναι ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής, δοκιμιογράφος με πολλές τιμητικές διακρίσεις και παγκόσμια βραβεία. Το λογοτεχνικό του έργο, στην ποίηση, πεζογραφία, μεταφράσεις και δοκίμιο αποτελείται από δεκάδες τίτλους και εκατοντάδες σελίδες. Ν’ αναφέρουμε πως μέχρι σήμερα είδαν το φως της δημοσιότητας  30 ποιητικές συλλογές, η συλλογή με διηγήματα «Νύχτας ανομήματα», το περίφημο μυθιστόρημα «Το άροτρο του φεγγαριού» και μεταφράστηκαν έργα άνω των  30 αξιόλογων ποιητών και πεζογράφων. Μετάφρασε ελληνική ποίηση και πεζογραφία στα αλβανικά και αλβανική ποίηση και πεζογραφία στα ελληνικά.

Ο Νίκος άρχισε την σταδιοδρομία του ως καθηγητής φιλόλογος στην ιδιαίτερη πατρίδα Θεολόγος- Άγιοι Σαράντα. Εκεί ερεύνησε, εκεί εμπνεύστηκε κι απ’ εκεί άντλησε τα κυριότερα μοτίβα του ποιητικού και συγγραφικού του έργου. Στα χρόνια της μεταπολίτευσης εργάστηκε ως λογοτεχνικός υπεύθυνος στον Τύπο της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας. Αντιπροσωπευτικά του ποιήματα συμπεριλαμβάνονται σε διάφορες παγκόσμιες ποιητικές Ανθολογίες όπως: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, βουλγαρικά. Το συγγραφικό του έργο έχει εκτιμηθεί, βραβευτεί και παρουσιαστεί σε διάφορες εκδηλώσεις από διάφορους πολιτιστικούς φορείς Δήμους, Νομαρχίες και Ελληνικά Πανεπιστήμια. Είναι μέλος και επίτιμο μέλος πολλών Λογοτεχνικών Ενώσεων και Σωματείων. Είναι τακτικό μέλος της σημαντικότερης Εταιρείας Συγγραφέων της Ελλάδας, με επίτιμο Πρόεδρο τον Οδυσσέα Ελύτη.

Ο Νίκος Κατσαλίδας είναι βραβευμένος με το ανώτερο Λογοτεχνικό Βαλκανικό Βραβείο «Αίμος» 2001, από την επιτροπή της Σόφιας. Το 2002 βραβεύτηκε από το Υπουργείου Πολιτισμού της Αλβανίας με την «Ασημένια πένα» για την μετάφραση της ποίησης του νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, «Άξιον εστί» και, «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας». Μάλιστα ο Κατσαλίδας το 2010 ήταν στο βραχύ κατάλογο του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας, υποψήφιας για το Κρατικό Βραβείο μετάφρασης. Εφέτος ο Νίκος παρασημοφορήθηκε από τον Πρόεδρο της Αλβανικής Δημοκρατίας με το ανώτερο μετάλλιο της τάξης των γραμμάτων που απονέμεται στην Αλβανία με τίτλο «Μεγάλος καλλιτέχνης».

Ο Νίκος Κατσαλίδας είναι ένας από τους ιδρυτές της πολιτικο-κοινωνικής και πολιτισμικής μας οργάνωσης «ΟΜΟΝΟΙΑ». Αρνήθηκε επίσημα την υποψηφιότητα του βουλευτή το 1990, και το 2001, δεύτερη φορά, στην πόλη των Αγίων Σαράντα για λόγους αρχής. Κατά το 2001-2002 χρημάτισε υπουργός Επικρατείας (παρά τω πρωθυπουργώ) για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ως εκπρόσωπος του συνδυασμού Κόμμα Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων- «Ομόνοιας». Κατά το 2004-2008 διετέλεσε Μορφωτικός Σύμβουλος στην Αλβανική Πρεσβεία στην Αθήνα, ως εκπρόσωπος του συνδυασμού Κόμμα Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων- «Ομόνοιας».

Ο Νίκος Κατσαλίδας συμπεριλαμβάνεται στο Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό της Αλβανικής Ακαδημίας Επιστημών της έκδοσης του 2010, όπως και στην παγκόσμια εγκυκλοπαίδεια Who is whο, του 2011, ανάμεσα στις εξέχουσες ελληνικές παγκόσμιες προσωπικότητες. Ο συμπατριώτης μας Νίκος  Κατσαλίδας, παιδί μας, γεννημένος σε τούτα τα άγια χώματά μας, άσπιλος, αμόλυντος και ακηλίδωτος, είναι η προσωπικότητα που μας τιμάει όλους και μας κάνει υπερήφανους, αλλά και ειδικά την περιοχή με την ηθική του και το εύρος του έργου του.

Η ανακήρυξη του ως Επίτιμος Δημότης της επαρχίας Δίβρης τιμάει όλους τους Έλληνες Βορειοηπειρώτες και πρώτα απ’ όλα τη γενέτειρά του και την επαρχία της Δίβρης.

Ο Νίκος Κατσαλίδας, μη μπορώντας να παρευρεθεί ο ίδιος, λόγω βαρύ τραυματισμού στο πόδι, έστειλε και αναγνώστηκε το παρακάτω ευχαριστήριο:

Αξιότιμε κύριε έπαρχε, μέλη του επαρχιακού συμβουλίου, φίλοι, συμπατριώτες!

Από μακριά σας εκφράζω ειλικρινά αισθήματα αγάπης από τα βάθη της καρδιάς μου. Είμαι πολύ χαρούμενος και συγκινημένος που επιλέξατε την ταπεινότητά μου, ν’ ανακηρύξετε Επίτιμο Δημότη της επαρχίας Δίβρης. Λυπούμαι που η υγεία δεν μου το επιτρέπει να βρίσκομαι κοντά σας. Νιώθω περήφανος που στην τριάδα της επιλογής, με κατατάξατε ανάμεσα στην αξιόλογη κοντοχωριανή μου συγγραφέα Κατίνα Παπά, (βραβείο Ακαδημίας Αθηνών), που στις διορθώσεις των εκθέσεων ο δάσκαλός μου, με συμβούλευε να μιμηθώ τη γραφή της, και στον Δημήτρη Οικονόμου, ο μόνος ποιητής μας που φυλακίστηκε για δεύτερη φορά, επειδή του βρήκανε τα κρυμμένα ποιήματα. 

Αγαπητέ έπαρχε,

Στην παρούσα απόφασή σας να βραβεύσετε τρία παιδιά σας, καταρρέουν δυο πασίγνωστες αρχαίες ρύσεις, η μυθική που λέει: “ο Κρόνος τρώει τα τέκνα του” κι η βιβλική που λέει: “ουδείς προφήτης δεκτός εν τη πατρίδι αυτού”. Είναι γνωστό ότι η εκτίμηση των ποιητών έχει την ιδιαιτερότητά της και δεν τρώει αντιζηλίες, γιατί οι ποιητές δεν εκλέγονται με γενικές εκλογές, αλλά με περίεργες θεϊκές επιλογές, πράγμα που δε γίνεται με πολιτικούς και κυβερνήτες. Οι ποιητές αποσκοπούν αθανασία κι όσο περνάει ο καιρός και απομακρύνονται από τα παρόντα, τόσο περισσότερο αποσκοπούν οι ζώντες να πλησιάσουν και ν’ αξιολογήσουν το έργο τους, ένα από τα μόνα ανθρώπινα δημιουργήματα παρακαταθήκης από το κυριότερο εργαλείο της ανθρώπινης ύπαρξης, που είναι η γλώσσα. Έτσι συμβαίνει και με την Κατίνα Παπά και το Δημήτρη Οικονόμου. Όλα ξεχάστηκαν στις συγκυρίες της καθημερινότητας. Όμως το έργο των ποιητών πάντα μένει. Οι ποιητές, σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες είναι απεσταλμένοι των θεών πάνω στη γη και για τα ποιητικά χωράφια που τους έδωσε ο θεός να καλλιεργήσουν, μόνο στο θεό λογοδοτούνε. 

Υπάρχει πάνω κόσμος, κάτω κόσμος και αθανασία. Πόσο κοντά είναι τα όριά τους, αφού σήμερα δυο συγγραφείς ξεπερνούνε τον κάτω κόσμο και μπαίνοντας στις στοές της αθανασίας βγαίνουνε, στέκουν πλάι μας και τους εκτιμούμε. Κι εγώ ο ταπεινός συνοδοιπόρος, βρίσκομαι στην απάνω γη, ως ζωντανός εκπρόσωπός τους, και βγήκα να τους προϋπαντήσω μαζί σας. Γι’ αυτούς μιλώ.  Όσο για την ταπεινότητά μου, δεν έκανα τίποτε περισσότερο εκτός από μια αισθητική προσέγγιση να μπω στην μεγάλη ελληνική ψυχή των προγόνων και των σύγχρονων συντοπιτών μου, που αγωνίστηκαν, επιβιώσανε, χάσανε και κερδίσανε, στα ιερά χώματα της γενέτειράς μας.

Υπάρχουν τρεις εκδοχές σε σχέση με τη γη. Η πρώτη: να σε βάλει κάτω και να σε χώσει βαθιά της. Αυτό συμβαίνει με τους νεκρούς. Η δεύτερη: να πατάς με άνεση πάνω της  σάμπως δεν θα τη χάσεις ποτέ, με τη σιγουριά ότι θα ‘ναι πάντα δική σου. Κι η τρίτη: όταν είσαι μακριά της, όπως η ταπεινότητά μου, κουβαλώντας στους ώμους το βάρος σαν αχθοφόρος να μην σου πέσει, να την έχεις πάντα κοντά σου. Αυτό συμβαίνει και με μένα, κάθε πρωί που ανοίγω τα μάτια και ξεκινάω να γράφω, φτάνω νοερά στο δρύινο τραπέζι, στο ακρινό παραθύρι της κάμαράς μου στην Άνω Λεσινίτσα κι από τα βουνά της γενέτειράς μου βλέπω τον κόσμο. Η γη έχει τους κανόνες της, αλλά δύσκολα είναι να την πατάς και να περπατάς καθημερινά πάνω της, δύσκολα να ‘σαι μακριά της και να την κουβαλάς στους ώμους σου. Επειδή τα τελευταία χρόνια τυχαίνω στους δεύτερους, μακριά της, πρέπει να νιώσετε τι μεγάλο βάρος κουβαλάω πάνω μου. Πολλά βραβεία έχω πάρει αλλά η πρόσφατη εκτίμησή σας, είναι από τις πιο συγκινητικές και από τις πιο οικίες στη σειρά των βραβείων μου.

Σας ευχαριστώ.

Οι μαθητές του σχολείου της Λιβαδειάς, απήγγειλαν ποιήματα από τις ποιητικές συλλογές του Ν. Κατσαλίδα και διάβασαν πεζά από το βιβλίο της Κ. Παπά, ενώ ο συνταξιούχος δάσκαλος Δημήτρης Πέττας διάβασε δικό του ποίημα αφιερωμένο στον Δημήτρη Οικονόμου. 

Ο Γεν. Πρόεδρος της Ομόνοιας Β. Μπολάνος

απονέμει το βραβείο του Δημήτρη Οικονόμου

Ο Γεν. Πρόξ. Αργυροκάστρου Ν. Κοτροκόης

απονέμει το βραβείο για την Κατίνα Παπά

Ο Πρόεδρος του ΚΕΑΔ Β. Ντούλες απονέμει

το βραβείο του Νίκου Κατσαλίδα