του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΔΕΜΟΥ
Είναι γνωστό ότι ο Χριστιανισμός και ο Ελληνισμός είναι οι θεμελιωτές του Παγκόσμιου Πολιτισμού του Δυτικού Κόσμου. Ματαιοπονούν όσοι αγωνίζονται να αμφισβητήσουν αυτή την αλήθεια.
Ο συνδυασμός, η σύνθεση αυτών των δύο πολιτισμών, όμως, επιτεύχθηκε και πραγματοποιήθηκε στο Βυζάντιο, το οποίον είναι και το πρώτο ευρωπαϊκό κράτος. Μερικοί ομιλούν απαξιωτικά για το Βυζάντιο. Κι όμως την αλήθεια υποστηρίζουν μεγάλες πνευματικές μορφές. Θα αναφέρω μερικούς ξένους.
Ο σύγχρονος Άγγλος ιστορικός R. Byron στο έργο του «The achievement» σελ. 76 γράφει: «Στην σύνθεση του όρου Βυζαντινοί επικρατούν δύο στοιχεία, το Χριστιανικό και το Ελληνικό. Χωρίς αυτόν τον συνδυασμό (του Χριστιανικού δηλαδή και του Ελληνικού στοιχείου) ο Παγκόσμιος Πολιτισμός της Δύσης, δεν θα μπορούσε να αναπτυχθεί. Του συνδυασμού αυτού ακριβώς, προσθέτει, η έννοια δοκιμάστηκε στα τρίσβαθα του ανθρώπινου πόνου και επέζησε κατά τον εικοστόν αιώνα».
Ο Γάλλος ποιητής και στοχαστής Πωλ Βαλερύ (στο Variete I, 48) γράφει: «Παντού όπου τα ονόματα του Καίσαρος, του Γαΐου και του Βιργιλίου, παντού όπου τα ονόματα του Μωυσή και του Αποστόλου Παύλου, παντού όπου τα ονόματα του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα, του Σωκράτη, του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευκλείδη είχαν συγχρόνως έννοια και κύρος, εκεί είναι Ευρώπη. Κάθε φυλή και κάθε χώρα που εξερωμαΐσθη, εξεχριστιανίσθη και υποβλήθηκε ως προς το πνεύμα στην πειθαρχία των Ελλήνων, είναι απόλυτα ευρωπαϊκή».
Ακολουθώντας τις σκέψεις αυτές μπορούμε να πούμε ότι το Βυζάντιο είναι Ευρώπη είναι μάλιστα η πρώτη χώρα που επιτέλεσε αυτό το επίτευγμα, η πρώτη Ευρώπη με το νόημα που δίνει στον όρο ο Βαλερύ, η χώρα που πρόσφερε, όπως λέει ο Byron, στην ανθρωπότητα τον συνδυασμό του Ελληνικού και του χριστιανικού στοιχείου, την βάση δηλαδή του σημερινού παγκόσμιου πολιτισμού.
Αλλά και ο μεγάλος Άγγλος ιστορικός Στήβεν Ράνσιμαν υπογραμμίζει εμφαντικά: «Οι Έλληνες έχουν μια κληρονομιά για την οποία μπορούν να αισθάνονται υπερήφανοι, μια κληρονομιά που δεν πρέπει να χαθεί μέσα στις εναλλασσόμενες υλικές καταστάσεις. Στους σκοτεινότερους αιώνες της Ελληνικής Ιστορίας η Εκκλησία ήταν εκείνη η οποία, παρόλες τις πολλές δυσκολίες, τις πολλές απογοητεύσεις και αυτές ακόμη τις ταπεινώσεις, μπόρεσε όχι μόνον να προσφέρει πνευματική ανακούφιση, αλλά και να συντηρήσει και διατηρήσει τις παραδόσεις του Ελληνισμού, όπως τις κληρονόμησε από το Βυζάντιο. Οι μοντερνιστές έχουν συχνά υποτιμήσει τον ρόλο της υπογραμμίζοντας το κενό, το χάσμα που υπάρχει μεταξύ του αρχαίου και του χριστιανικού κόσμου.
Αλλά το χάσμα δεν ήταν αγεφύρωτο. Οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας διέσωσαν πολλά από τα πιο ωραία που είχε η αρχαία ελληνική σκέψη και το αρχαίο ελληνικό πνεύμα και τα παρέδωσαν στην Εκκλησία ως αυτή την ημέρα».
Ο Μητροπολίτης Καισαρείας Αρέθας φρόντισε να αντιγραφούν ορθά και να διασωθούν έτσι πολλά έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Το παράδειγμά του βρήκε πολλούς μιμητές. Έτσι, στα περισσότερα μοναστήρια του Βυζαντίου υπήρχαν επιτελεία καλλιγράφων μοναχών, οι οποίοι συνεχώς αντέγραφαν αρχαία συγγράμματα σε παπύρους και περγαμηνές. Είναι τα περίφημα Σκριπτόρια. Με αυτόν τον τρόπο δεν χάθηκε ο πνευματικός θησαυρός των αρχαίων προγόνων.
Και ασφαλώς θα είχαμε και πολλά άλλα έργα της αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, αν οι Τούρκοι κατά την άλωση της Κων/πόλεως και των άλλων ελληνικών πόλεων, δεν είχαν παραδώσει στις φλόγες μυριάδες σπάνια χειρόγραφα.
Τα μοναστήρια, καταφύγια θεόπνευστης ειρήνης, αναδείχτηκαν σε εκδοτικούς οίκους έκδοσης των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, έγιναν εργαστήρια καλλιτεχνικών ανατυπώσεων και συνδυασμών του ελληνικού αλφαβήτου. Το αρχαίο ελληνικό πνεύμα αποτέλεσε τη βάση της παιδείας στο Βυζάντιο.
Ας δούμε τώρα την προσφορά του Βυζαντίου στη Δύση. Θα επικαλεστούμε και πάλι την διαβεβαίωση ενός «Δυτικού» σπουδαίου ιστορικού του Άγγλου Στήβεν Ράνσιμαν, ο οποίος στο μνημειώδες ιστορικό Σύγγραμμά του «Βυζαντινός Πολιτισμός» γράφει «Στις 29 Μαΐου του 1453, ένας πολιτισμός σαρώθηκε αμετάκλητα. Είχε αφήσει μια ένδοξη κληρονομιά στα γράμματα και στην Τέχνη. Είχε βγάλει χώρες ολόκληρες από την βαρβαρότητα και είχε δώσει σε άλλες την εκλέπτυνση των ηθών. Η δύναμή του και η ευφυΐα του προστάτεψαν πολλούς αιώνες την χριστιανοσύνη. Για έντεκα αιώνες η Κων/πολη ήταν το κέντρο ενός κόσμου φωτός».
Η Δύση ευγνωμονούσα ...έστειλε το 1204 τα στίφη της να υποδουλώσουν την Βασιλεύουσα και σπείρουν τον όλεθρο και την καταστροφή, ώστε να καταστεί εύκολη λεία της εξ Ανατολών λαίλαπας το 1453.
Παράλληλα το Βατικανό και ο Πάπας από αιώνες εχθρεύονται και μισούν την Ορθοδοξία και κάνουν ό,τι μπορούν, για να μειώσουν το μέγεθος της προσφοράς του Βυζάντιου στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Από τον 17ο αιώνα, όλοι οι Δυτικοί συγγραφείς, πιστοί στα κελεύσματα του Πάπα, χρησιμοποιούν τη λέξη Βυζάντιο, σαν να πρόκειται για κάτι το σκοτεινό, το οπισθοδρομικό και το βάρβαρο.
Σε τέτοιο σημείο που επηρεάστηκε από αυτήν την προπαγάνδα και ο μεγάλος Διδάσκαλος του Γένους Αδ. Κοραής, που ζούσε στο Παρίσι, ώστε να αποστρέφεται αυτός και οι οπαδοί του καθετί το βυζαντινό.
Όμως, ο Στήβεν Ράνσιμαν βάζει τα πράγματα στη θέση τους και γράφει: «Η Δυτική Ευρώπη, με τις προπατορικές αναμνήσεις του φθόνου της για τον Βυζαντινό Πολιτισμό, με τους πνευματικούς συμβούλους να κατηγορούν τους Ορθόδοξους ως αμαρτωλούς σχισματικούς και κατατρυχόμενη από ένα συναίσθημα ενοχής, προτίμησε να ξεχάσει το Βυζάντιο...».
Το αντίθετο συμβαίνει. Η Δύση έζησε πραγματικό σκοτεινό μεσαίωνα: Κατά τον 4ο και 5ο μ.Χ. αιώνα με την μεγάλη μετανάστευση και την εισβολή στην Δυτική Ευρώπη των βαρβάρων λαών, Ούννων, Γότθων, Οστρογότθων, Βησιγότθων κ.λπ., ακολούθησε η «μεγάλη μεσαιωνική νύχτα» στη Δυτική Ευρώπη, όπου τα πάντα εκινδύνευσαν να σβηστούν. Έτσι, η Δυτική Ευρώπη έζησε πραγματικό σκοτεινό μεσαίωνα.
Την ώρα που οι Ευρωπαίοι ζούσαν ημιβάρβαρο βίο μέσα σε παχυλή αμάθεια και σκοτεινή δεισιδαιμονία, στη Βασιλεύουσα και στις Ελληνικές Πόλεις της Ανατολής, η ζωή κυλούσε μέσα στις λεπτότερες καλλιτεχνικές απολαύσεις και τις υψηλότερες πνευματικές πτήσεις. Ενώ οι μεγάλες σημερινές Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είτε δεν υπήρχαν καθόλου, όπως το Βερολίνο, είτε ήταν ελεεινά χωριά, όπως το Παρίσι και το Λονδίνο, στο διάστημα αυτό η Κων/πολη ήταν η αληθινή «Ευρωπαϊκή μεγαλούπολη», που μέσα στα τείχη της περιέκλειε περισσότερα βιβλία και αριστουργήματα Τέχνης, από όσα ολόκληρη η άλλη οικουμένη.
Όταν οι Σταυροφόροι αντίκρισαν την Κων/πολη, έμειναν ενεοί (με το στόμα ανοιχτό, άναυδοι), γιατί δεν πίστευαν ότι υπάρχει στον κόσμο τέτοια πόλη.
Η Κων/πολη πολλούς λαούς τους έσωσε από τον αφανισμό και την εξολόθρευση, τους χάρισε ιστορικό βίο και τα ασυγκράτητα στίφη τους τα μεταμόρφωσε σε συγκροτημένα κράτη, όπως τη Ρωσία, τη Βουλγαρία, τη Σερβία και την Ουγγαρία.
Όταν «η Πόλις εάλω», την ευεργετική της επίδραση την αισθάνθηκαν όλοι οι λαοί και πρώτη η Δυτική Ευρώπη, η οποία φωτίστηκε από το φως της Αναγεννήσεως, που δεν ήταν άλλο από το φως του Βυζαντίου. Με την άλωση της Κων/πολης αρχίζει η μεγάλη έξοδος των πνευματικών ανθρώπων του Βυζαντίου προς τη Δύση, όπου και μετέφεραν τους πνευματικούς θησαυρούς που δημιούργησε επί χίλια χρόνια ο Ελληνισμός της μεγάλης αυτοκρατορίας του Βυζαντίου.
Το Ελληνορθόδοξο πνεύμα κατακτά τη Δυτική Ευρώπη και γίνεται η μαγιά που θα φέρει την Αναγέννηση στον Δυτικό κόσμο. Όλα αυτά, βέβαια, από το ...«σκοτεινό Βυζάντιο».
Η πρώτη ομάδα Ελλήνων διανοουμένων του Βυζαντίου που κατέφυγαν στη Δύση, όπου και μετέφεραν τους πνευματικούς θησαυρούς ήταν: Ο Μιχαήλ Χρυσολωράς, ο Γεώργιος Τραπεζούντιος, ο Γεωργ. Πλήθων-Γεμιστός, ο Θ. Γαζής, ο Ιω. Αργυρόπουλος, ο Δημ. Χαλκοκονδύλης, ο Λαόνικος Χαλκοκονδύλης και άλλοι (σημείωση: Το Λαόνικος είναι αναγραμματισμός του Νικόλαος: Λαο+Νίκο+ς).
Όλοι αυτοί, όταν εγκαταστάθηκαν στην Ιταλία, μετέφεραν μαζί τους τους καρπούς των μελετών τους και άρχισαν να διδάσκουν με ενθουσιασμό τα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων. Για να επιτύχουν τον σκοπό τους ίδρυσαν την Πλατωνική Ακαδημία της Φλωρεντίας, όπου γινότανε μελέτη των αρχαίων κειμένων σε συνδυασμό προς το πνεύμα του Χριστιανισμού, σύμφωνα με το πρότυπο των Ελλήνων Πατέρων της Ανατολής.
Επομένως: Το Βυζάντιο υπήρξε ο Φωτοδότης Ανατολής και Δύσης. Παράλληλα διέσωσε, διαφύλαξε και πολλαπλασίασε τον πνευματικό αμητό των αρχαίων προγόνων μας.
Ο συνδυασμός, η σύνθεση αυτών των δύο πολιτισμών, όμως, επιτεύχθηκε και πραγματοποιήθηκε στο Βυζάντιο, το οποίον είναι και το πρώτο ευρωπαϊκό κράτος. Μερικοί ομιλούν απαξιωτικά για το Βυζάντιο. Κι όμως την αλήθεια υποστηρίζουν μεγάλες πνευματικές μορφές. Θα αναφέρω μερικούς ξένους.
Ο σύγχρονος Άγγλος ιστορικός R. Byron στο έργο του «The achievement» σελ. 76 γράφει: «Στην σύνθεση του όρου Βυζαντινοί επικρατούν δύο στοιχεία, το Χριστιανικό και το Ελληνικό. Χωρίς αυτόν τον συνδυασμό (του Χριστιανικού δηλαδή και του Ελληνικού στοιχείου) ο Παγκόσμιος Πολιτισμός της Δύσης, δεν θα μπορούσε να αναπτυχθεί. Του συνδυασμού αυτού ακριβώς, προσθέτει, η έννοια δοκιμάστηκε στα τρίσβαθα του ανθρώπινου πόνου και επέζησε κατά τον εικοστόν αιώνα».
Ο Γάλλος ποιητής και στοχαστής Πωλ Βαλερύ (στο Variete I, 48) γράφει: «Παντού όπου τα ονόματα του Καίσαρος, του Γαΐου και του Βιργιλίου, παντού όπου τα ονόματα του Μωυσή και του Αποστόλου Παύλου, παντού όπου τα ονόματα του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα, του Σωκράτη, του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευκλείδη είχαν συγχρόνως έννοια και κύρος, εκεί είναι Ευρώπη. Κάθε φυλή και κάθε χώρα που εξερωμαΐσθη, εξεχριστιανίσθη και υποβλήθηκε ως προς το πνεύμα στην πειθαρχία των Ελλήνων, είναι απόλυτα ευρωπαϊκή».
Ακολουθώντας τις σκέψεις αυτές μπορούμε να πούμε ότι το Βυζάντιο είναι Ευρώπη είναι μάλιστα η πρώτη χώρα που επιτέλεσε αυτό το επίτευγμα, η πρώτη Ευρώπη με το νόημα που δίνει στον όρο ο Βαλερύ, η χώρα που πρόσφερε, όπως λέει ο Byron, στην ανθρωπότητα τον συνδυασμό του Ελληνικού και του χριστιανικού στοιχείου, την βάση δηλαδή του σημερινού παγκόσμιου πολιτισμού.
Αλλά και ο μεγάλος Άγγλος ιστορικός Στήβεν Ράνσιμαν υπογραμμίζει εμφαντικά: «Οι Έλληνες έχουν μια κληρονομιά για την οποία μπορούν να αισθάνονται υπερήφανοι, μια κληρονομιά που δεν πρέπει να χαθεί μέσα στις εναλλασσόμενες υλικές καταστάσεις. Στους σκοτεινότερους αιώνες της Ελληνικής Ιστορίας η Εκκλησία ήταν εκείνη η οποία, παρόλες τις πολλές δυσκολίες, τις πολλές απογοητεύσεις και αυτές ακόμη τις ταπεινώσεις, μπόρεσε όχι μόνον να προσφέρει πνευματική ανακούφιση, αλλά και να συντηρήσει και διατηρήσει τις παραδόσεις του Ελληνισμού, όπως τις κληρονόμησε από το Βυζάντιο. Οι μοντερνιστές έχουν συχνά υποτιμήσει τον ρόλο της υπογραμμίζοντας το κενό, το χάσμα που υπάρχει μεταξύ του αρχαίου και του χριστιανικού κόσμου.
Αλλά το χάσμα δεν ήταν αγεφύρωτο. Οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας διέσωσαν πολλά από τα πιο ωραία που είχε η αρχαία ελληνική σκέψη και το αρχαίο ελληνικό πνεύμα και τα παρέδωσαν στην Εκκλησία ως αυτή την ημέρα».
Ο Μητροπολίτης Καισαρείας Αρέθας φρόντισε να αντιγραφούν ορθά και να διασωθούν έτσι πολλά έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Το παράδειγμά του βρήκε πολλούς μιμητές. Έτσι, στα περισσότερα μοναστήρια του Βυζαντίου υπήρχαν επιτελεία καλλιγράφων μοναχών, οι οποίοι συνεχώς αντέγραφαν αρχαία συγγράμματα σε παπύρους και περγαμηνές. Είναι τα περίφημα Σκριπτόρια. Με αυτόν τον τρόπο δεν χάθηκε ο πνευματικός θησαυρός των αρχαίων προγόνων.
Και ασφαλώς θα είχαμε και πολλά άλλα έργα της αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, αν οι Τούρκοι κατά την άλωση της Κων/πόλεως και των άλλων ελληνικών πόλεων, δεν είχαν παραδώσει στις φλόγες μυριάδες σπάνια χειρόγραφα.
Τα μοναστήρια, καταφύγια θεόπνευστης ειρήνης, αναδείχτηκαν σε εκδοτικούς οίκους έκδοσης των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, έγιναν εργαστήρια καλλιτεχνικών ανατυπώσεων και συνδυασμών του ελληνικού αλφαβήτου. Το αρχαίο ελληνικό πνεύμα αποτέλεσε τη βάση της παιδείας στο Βυζάντιο.
Ας δούμε τώρα την προσφορά του Βυζαντίου στη Δύση. Θα επικαλεστούμε και πάλι την διαβεβαίωση ενός «Δυτικού» σπουδαίου ιστορικού του Άγγλου Στήβεν Ράνσιμαν, ο οποίος στο μνημειώδες ιστορικό Σύγγραμμά του «Βυζαντινός Πολιτισμός» γράφει «Στις 29 Μαΐου του 1453, ένας πολιτισμός σαρώθηκε αμετάκλητα. Είχε αφήσει μια ένδοξη κληρονομιά στα γράμματα και στην Τέχνη. Είχε βγάλει χώρες ολόκληρες από την βαρβαρότητα και είχε δώσει σε άλλες την εκλέπτυνση των ηθών. Η δύναμή του και η ευφυΐα του προστάτεψαν πολλούς αιώνες την χριστιανοσύνη. Για έντεκα αιώνες η Κων/πολη ήταν το κέντρο ενός κόσμου φωτός».
Η Δύση ευγνωμονούσα ...έστειλε το 1204 τα στίφη της να υποδουλώσουν την Βασιλεύουσα και σπείρουν τον όλεθρο και την καταστροφή, ώστε να καταστεί εύκολη λεία της εξ Ανατολών λαίλαπας το 1453.
Παράλληλα το Βατικανό και ο Πάπας από αιώνες εχθρεύονται και μισούν την Ορθοδοξία και κάνουν ό,τι μπορούν, για να μειώσουν το μέγεθος της προσφοράς του Βυζάντιου στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Από τον 17ο αιώνα, όλοι οι Δυτικοί συγγραφείς, πιστοί στα κελεύσματα του Πάπα, χρησιμοποιούν τη λέξη Βυζάντιο, σαν να πρόκειται για κάτι το σκοτεινό, το οπισθοδρομικό και το βάρβαρο.
Σε τέτοιο σημείο που επηρεάστηκε από αυτήν την προπαγάνδα και ο μεγάλος Διδάσκαλος του Γένους Αδ. Κοραής, που ζούσε στο Παρίσι, ώστε να αποστρέφεται αυτός και οι οπαδοί του καθετί το βυζαντινό.
Όμως, ο Στήβεν Ράνσιμαν βάζει τα πράγματα στη θέση τους και γράφει: «Η Δυτική Ευρώπη, με τις προπατορικές αναμνήσεις του φθόνου της για τον Βυζαντινό Πολιτισμό, με τους πνευματικούς συμβούλους να κατηγορούν τους Ορθόδοξους ως αμαρτωλούς σχισματικούς και κατατρυχόμενη από ένα συναίσθημα ενοχής, προτίμησε να ξεχάσει το Βυζάντιο...».
Το αντίθετο συμβαίνει. Η Δύση έζησε πραγματικό σκοτεινό μεσαίωνα: Κατά τον 4ο και 5ο μ.Χ. αιώνα με την μεγάλη μετανάστευση και την εισβολή στην Δυτική Ευρώπη των βαρβάρων λαών, Ούννων, Γότθων, Οστρογότθων, Βησιγότθων κ.λπ., ακολούθησε η «μεγάλη μεσαιωνική νύχτα» στη Δυτική Ευρώπη, όπου τα πάντα εκινδύνευσαν να σβηστούν. Έτσι, η Δυτική Ευρώπη έζησε πραγματικό σκοτεινό μεσαίωνα.
Την ώρα που οι Ευρωπαίοι ζούσαν ημιβάρβαρο βίο μέσα σε παχυλή αμάθεια και σκοτεινή δεισιδαιμονία, στη Βασιλεύουσα και στις Ελληνικές Πόλεις της Ανατολής, η ζωή κυλούσε μέσα στις λεπτότερες καλλιτεχνικές απολαύσεις και τις υψηλότερες πνευματικές πτήσεις. Ενώ οι μεγάλες σημερινές Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είτε δεν υπήρχαν καθόλου, όπως το Βερολίνο, είτε ήταν ελεεινά χωριά, όπως το Παρίσι και το Λονδίνο, στο διάστημα αυτό η Κων/πολη ήταν η αληθινή «Ευρωπαϊκή μεγαλούπολη», που μέσα στα τείχη της περιέκλειε περισσότερα βιβλία και αριστουργήματα Τέχνης, από όσα ολόκληρη η άλλη οικουμένη.
Όταν οι Σταυροφόροι αντίκρισαν την Κων/πολη, έμειναν ενεοί (με το στόμα ανοιχτό, άναυδοι), γιατί δεν πίστευαν ότι υπάρχει στον κόσμο τέτοια πόλη.
Η Κων/πολη πολλούς λαούς τους έσωσε από τον αφανισμό και την εξολόθρευση, τους χάρισε ιστορικό βίο και τα ασυγκράτητα στίφη τους τα μεταμόρφωσε σε συγκροτημένα κράτη, όπως τη Ρωσία, τη Βουλγαρία, τη Σερβία και την Ουγγαρία.
Όταν «η Πόλις εάλω», την ευεργετική της επίδραση την αισθάνθηκαν όλοι οι λαοί και πρώτη η Δυτική Ευρώπη, η οποία φωτίστηκε από το φως της Αναγεννήσεως, που δεν ήταν άλλο από το φως του Βυζαντίου. Με την άλωση της Κων/πολης αρχίζει η μεγάλη έξοδος των πνευματικών ανθρώπων του Βυζαντίου προς τη Δύση, όπου και μετέφεραν τους πνευματικούς θησαυρούς που δημιούργησε επί χίλια χρόνια ο Ελληνισμός της μεγάλης αυτοκρατορίας του Βυζαντίου.
Το Ελληνορθόδοξο πνεύμα κατακτά τη Δυτική Ευρώπη και γίνεται η μαγιά που θα φέρει την Αναγέννηση στον Δυτικό κόσμο. Όλα αυτά, βέβαια, από το ...«σκοτεινό Βυζάντιο».
Η πρώτη ομάδα Ελλήνων διανοουμένων του Βυζαντίου που κατέφυγαν στη Δύση, όπου και μετέφεραν τους πνευματικούς θησαυρούς ήταν: Ο Μιχαήλ Χρυσολωράς, ο Γεώργιος Τραπεζούντιος, ο Γεωργ. Πλήθων-Γεμιστός, ο Θ. Γαζής, ο Ιω. Αργυρόπουλος, ο Δημ. Χαλκοκονδύλης, ο Λαόνικος Χαλκοκονδύλης και άλλοι (σημείωση: Το Λαόνικος είναι αναγραμματισμός του Νικόλαος: Λαο+Νίκο+ς).
Όλοι αυτοί, όταν εγκαταστάθηκαν στην Ιταλία, μετέφεραν μαζί τους τους καρπούς των μελετών τους και άρχισαν να διδάσκουν με ενθουσιασμό τα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων. Για να επιτύχουν τον σκοπό τους ίδρυσαν την Πλατωνική Ακαδημία της Φλωρεντίας, όπου γινότανε μελέτη των αρχαίων κειμένων σε συνδυασμό προς το πνεύμα του Χριστιανισμού, σύμφωνα με το πρότυπο των Ελλήνων Πατέρων της Ανατολής.
Επομένως: Το Βυζάντιο υπήρξε ο Φωτοδότης Ανατολής και Δύσης. Παράλληλα διέσωσε, διαφύλαξε και πολλαπλασίασε τον πνευματικό αμητό των αρχαίων προγόνων μας.
Πηγή: Πρωινός Λόγος
1 comments:
Ενδιαφέρον το Θέμα αυτό.
Δημοσίευση σχολίου