Απογραφή πληθυσμού - με τη λογική "να κατέβει το βουνό στο Μωάμεθ"

Η ιστορική ευκαιρία που χάνεται.

του Παναγιώτη Μπάρκα

Η απογραφή του πληθυσμού και των περιουσιών στην Αλβανία  μπαίνει στην τελική ευθεία. Θα πραγματοποιηθεί την Άνοιξη του 2011. Στο «κατ΄αρχή» το ερωτηματολόγιο εκπληρώνει τα βασικά αιτήματα της εθνικής ελληνικής μειονότητας, -το ελεύθερο αυτοπροσδιορισμού σε βασικά θέματα όπως είναι η εθνικότητα, το θρήσκευμα και η γλώσσα. Φαίνεται ότι η εθνική ελληνική μειονότητα βρίσκεται πολύ κοντά στην εκπλήρωση ενός ιστορικού εθνικού στόχου. Την αριθμητική επικύρωσή της ως μέσο για την φανέρωση της ισχύς της στο αλβανικό κράτος και διεκδίκησης δικαιωμάτων και ρόλου στη σύνθεση αυτού. Εκείνο όμως που μπορούμε να πούμε επίσης, είναι ότι:

όσο κοντά φαίνεται να είναι στην επίτευξη του εθνικού της στόχου, τόσο άμεσα κινδυνεύει να χάσει οριστικά αυτό το ιστορικό ατού.  

1. Καίει η λήμμα εθνικότητας και θρησκεύματος.

Ο κίνδυνος στην προκείμενη περίπτωση αφορά την ελευθερία «αυτοπροσδιορισμού».

Η ερώτηση στο ερωτηματολόγιο λέει. «Ποια είναι η εθνική ομάδα στην οποία ανήκετε», με δύο εκδοχές:-  «αλβανική» και «άλλη». Σε περίπτωση που επιλέξεις την εκδοχή «άλλη» θα πρέπει στη συνέχεια να συγκεκριμενοποιήσεις την εθνική ομάδα. Η επιλογή είναι ελεύθερη.

 Στην ελευθερία αυτή έγκειται και ο κίνδυνος. Που σημαίνει, λχ οι βλάχοι, θα δηλώσουν βλάχικη εθνικότητα, ελληνική, ρουμανική, ή αλβανική;

Η Αλβανία αναγνωρίζει επισήμως τρεις εθνικές μειονότητες:- την ελληνική, την σκοπιανή και την σερβο-μαυροβούνια. Ωστόσο, τα Τίρανα δεν έχουν καθορίσει κριτήρια που θα επιτρέπουν «τη σύσταση» εθνικών ομάδων ή μειονοτήτων. Συνεπώς, οι αθίγγανοι, οι βλάχοι, οι αιγύπτιοι, οι εβραίοι κλπ μετά την απογραφή θα αποτελούν γλωσσικές, πολιτιστικές οντότητες ως διασπορές, ή θα συσταθούν ως εθνικές ομάδες; Θα ικανοποιηθούν έτσι οι προσδοκίες της Βουλγαρίαςή της Ρουμανίας, για αναγνώριση εθνικών τους μειονοτήτων στην Αλβανία;

Ο ίδιος προβληματισμός μπαίνει και όσον αφορά το θρήσκευμα.

Το θέμα δεν εστιάζεται απλώς στο ότι η Αλβανία θα προκύψει μια πολυεθνική κοινωνία. Εστιάζεται στην σχετική αριθμητική σμίκρυνση της εθνικής ελληνικής μειονότητας. Δεν έχουμε εδώ υπόψη την περίπτωση νοθείας αποτελέσματος, όσο το γεγονός ότι οι βλάχοι δικαιούνται να δηλώσουν δική τους εθνικότητα. Εστιάζεται στο ότι η εθνική ελληνική μειονότητα μεταβάλλεται σε ισότιμη με άλλες γλωσσο-πολιτιστικές ομάδες στη χώρα. Κατ΄ επέκταση στην απώλεια μονίμως των ιστορικών κεκτημένων και διεκδικήσεων. 

Το άλλο πρόβλημα εστιάζεται στο γεγονός ότι τα προσωπικά αυτά στοιχεία, εθνικότητας, μητρικής γλώσσας και θρησκεύματος δε θα ενυπάρχουν στα προσωπικά έγγραφα, (αστυνομική ταυτότητα, διαβατήριο κλπ). Ήδη το θέμα αυτό έχει λήξει. Μέχρι την πραγματοποίηση της απογραφής θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εξοπλισμού του πληθυσμού με αστυνομικές ταυτότητες και διαβατήρια. Στα δύο αυτά ντοκουμέντα δεν αναγράφεται η εθνικότητα και το θρήσκευμα. Άρα, τα στοιχεία προορίζονται για εσωτερική χρήση από αρμόδιους κρατικούς φορείς και οργανισμούς !!.

2. Τι κάνουν οι δικοί μας πολιτικοί υπεύθυνοι.  

Το αίτημα απογραφής αποτελούσε τη σημαία διεκδίκησης δικαιωμάτων από την ΟΜΟΝΟΙΑ και το ΚΕΑΔ. Ωστόσο, ενώ οι μέρες περούν και η Άνοιξη του 2011 όπου να ‘ναι φτάνει, οι δικοί μας (πολιτικές και εθνικές ηγεσίες) δεν αναλαμβάνουν καμιά πρωτοβουλία και δράση.

Μέχρι τώρα κατηγορία κατά της ΟΜΟΝΟΙΑΣ και του ΚΕΑΔ αφορούσε το γεγονός ότι δεν έκαναν κάτι για να αφυπνίσουν την ελληνική συνείδηση σε εκείνες τις ομάδες  Ελλήνων, κυρίως των γκρίζων ζωνών, που μέχρι πρότινος διεκδικούσαν χείρα μητρότητας.

Η τωρινή αδράνειά τους μοιάζει σαν να μη διεκδικούν τίποτε. Σαν να θέλουν να «κάνει» το λάθος το Αλβανικό κράτος για να έχουν να λένε εναντίον του, παρά ενδιαφέρονται για να πετύχουν τους καθαρά εθνικούς στόχους. (!!)

Οι πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου του ΚΕΑΔ. Β. Ντούλε, το αποδεικνύουν ξεκάθαρα, Ο κ. Ντούλες, τόσο σε συνέντευξη στην εφημερίδα «Shekulli» τις 11^ης Δεκεμβρίου, όσο και στην ομιλία του στη συνδιάσκεψη του ΚΕΑΔ των Τιράνων (18.12.2010), θεωρεί ότι η εφαρμογή στην απογραφή των στάνταρτ που ζητάει η Δύση, αποτελούν χρέος του Αλβανικού κράτους. Ωστόσο, ενώ γνωρίζει τις προθέσεις των Τιράνων (θα κάνουν ότι είναι δυνατόν να επιβεβαιώσουν τους ισχυρισμούς τους ότι η Ε.Ε. Μ, είναι μόλις 60-70 χιλιάδες), δεν κινείται προς τη λήψη μέτρων που θα οδηγήσουν στα πραγματικά νούμερα. O Ντούλες, με μεγαλοϊδεατισμό απαιτεί από το αλβανικό κράτος να τεθεί στις εντολές του. Να πάνε, λέει, οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς να ζητήσουν την συνεργασία του για την απογραφή. Διαφορετικά, απειλεί, οι συνέπειες  θα είναι ανεπανόρθωτες. Δλδ, δεν θα αναγνωρίσει ο Ντούλες τα αποτελέσματα (!!)

Δυστυχώς, εκείνο που πρέπει να κάνει το ΚΕΑΔ, η ΟΜΟΝΟΙΑ και άλλοι πολιτικοί και μη φορείς στην εθνική ελληνική μειονότητα, ο Ντούλες το απαιτεί από το αλβανικό κράτος (!!!).

3. Πραχτικά τα προβλήματα είναι πολλαπλά. 

Καμιά προσπάθεια δε γίνεται για την ευαισθητοποίηση των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών, - για συμμετοχή στην απογραφή ως εθνική υπόθεση, -για να φτιαχτεί μια υποδομή που θα εγγυάται την ενημέρωση, τη συμμετοχή και την πραγματοποίηση της απογραφής  μεταξύ των δικών μας.

Κανείς δεν έχει σκεφτεί για τη συμμετοχή δικών μας στην υποδομή διαχείρισης της απογραφής σε όλα τα επίπεδα, κυρίως σε εκείνα που θα είναι σε άμεση επαφή με τους απλούς πολίτες. Αν δε θα υπάρξει δικό μας μάτι, ή ένας τρίτος εγγυητής, ποιος  θα εγγυηθεί τα πραγματικά νούμερα που θα βγάλει η απογραφή και ποιος θα κρίνει αν αυτά αλλοιώθηκαν ή όχι;!

Η συγκεκριμένη διαπίστωση οφείλεται στο γεγονός ότι, η γεωγραφία των Ελλήνων στην Αλβανία είναι πλέον ανομοιόμορφη. Υπάρχουν οι Έλληνες στις περιοχές με συμπαγή ελληνικό πληθυσμό. Υπάρχουν οι Έλληνες στις γκρίζες ζώνες, οι Έλληνες στην Αλβανική επικράτεια και εκείνοι στην Ελλάδα ή  και σε άλλες χώρες.

Η διάχυση των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών στην Ελλάδα, η αδιαφορία τους για τις εθνικές υποχρεώσεις στην Αλβανία και η απορρόφησή τους στην ελληνική κοινωνία, εμπνέει λίγη αισιοδοξία για την επίτευξη των προσδοκούμενων αριθμών Ελλήνων στην Αλβανία.

Τι θα γίνει στην προκειμένη περίπτωση με τα μέλη των οικογενειών των μικτών γάμων.

 Ή  με τους μέχρι πρότινος «αλβανούς πολίτες» που αποτελούσαν το σημαντικό κομμάτι των κρυπτοελλήνων. Αυτοί  φανέρωσαν την ελληνικότητά τους στην Ελλάδα, λόγω συμφερόντων, αλλά τι θα κάνουν στην Αλβανία, όπου είναι έντονη η πίεση της κουλτούρας της πλειοψηφίας και της εξουσίας. Τώρα αυτοί γνωρίζουν πολύ καλά ότι το στάτους που θα έχουν στην Αλβανία δεν επηρεάζει διόλου το στάτους τους στην Ελλάδα, όπως θα συνέβαινε μερικά χρόνια πιο πριν

Το άλλο θέμα είναι εκείνο των βλάχων. Τι εθνικότητα θα επιλέξουν εκείνοι και πώς τους προσεγγίζει κανείς. 

4. Συμπεράσματα

Θέλω να πιστεύω ότι τα Τίρανα προέβη στην απόφαση διεξαγωγής της απογραφής εφόσον ήταν βέβαια ότι οι πολιτικές υποδομές που εκπροσωπούν τους Έλληνες Βορειοηπειρώτες είναι με το μέρος τους. Συνδράμει άμεσα η σιωπή και η αδράνεια της Ελλάδας. Συνεπώς  με την απόφασή τους αυτή τα Τίρανα έχουν κερδίσει το παιγνίδι σε δύο βασικά επίπεδα.

Το πρώτο προς την Ελλάδα και τη Δύση για την εφαρμογή δημοκρατικών διαδικασιών στην απογραφή. Το δεύτερο και σημαντικότερο βγάζει τα νούμερα Ελλήνων που θέλουν και συμφέρουν τα Τίρανα. Όλα δείχνουν ότι τα θέλει και η Ελλάδα…

Παναγιώτης Μπάρκας   Αργυρόκαστρο 18.12.2010