Γράφει o Δρ. Στυλιανός Χαρ. Πολίτης
Αντιναύαρχος ε.α.
1940. Μετά το βροντερό ΟΧΙ ο Στρατός μας προελαύνει ηρωικά
σκορπώντας τη λευτεριά στη Βόρειο Ήπειρο. Το Ναυτικό μας περιπολεί στην Αδριατική και εμποδίζει τον από θάλασσα ανεφοδιασμό των Ιταλικών Στρατευμάτων.
Οι καταιγιστικοί ναυτικοί βομβαρδισμοί των Πλοίων μας υποστηρίζουν τις παράκτιες επιχειρήσεις του Στρατού Ξηράς στο πλαίσιο της διακλαδικότητας. Η Αεροπορία μας σχίζοντας τους αιθέρες κατατροπώνει την κατά πολύ υπέρτερη σε αριθμό και υλικό
εχθρική αεροπορία. Στις 6 Δεκεμβρίου, στη γιορτή του Αγίου Νικολάου,
απελευθερώνονται οι Άγιοι Σαράντα.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις μας απέκτησαν τώρα ένα
σημαντικό πλεονέκτημα. Οι δύο ακτές του Στενού της Κερκύρας είναι κάτω από τον
πλήρη έλεγχο τους. Τα ναρκαλιευτικά μας αμέσως άρχισαν να καθαρίζουν από τις
νάρκες το στενό για να εξασφαλίσουν ένα ασφαλή δίαυλο από και προς τους Αγίους
Σαράντα, που τώρα πια θα μπορούσε να είναι ο λιμένας ανεφοδιασμού των μαχόμενων
στρατευμάτων μας στη Βόρειο Ήπειρο, αντί για το λιμένα Πρεβέζης που ήταν αρκετά
μακριά από το μέτωπο.
Η Ναυτική Διοίκηση Βορείου Ηπείρου είχε αναλάβει σημαντικό ρόλο. Εκεί υπηρετούσε
και ένας δραστήριος Ανθυποπλοίαρχος, ο Πύρρος Σπυρομήλιος. Είχε γεννηθεί ανήμερα
του Αγίου Στυλιανού στις 26 Νοεμβρίου του 1913 στη Χειμάρρα της Βορείου Ηπείρου,
αλλά μεγάλωσε στη Κέρκυρα όπου κατέφυγε κυνηγημένος.
Πατέρας του ήταν ο Στρατηγός Νικόλαος Σπυρομήλιος, ο θρυλικός Καπετάν Μπούας του
Μακεδονικού Αγώνα. Γόνος της ηρωικής οικογένειας των Σπυρομήλιων, εισήλθε στην
Σχολή Ναυτικών Δοκίμων στις 13 Σεπτεμβρίου του 1929 για να αποφοιτήσει τέσσερα
χρόνια αργότερα στις 30 Σεπτεμβρίου 1933 σαν μάχιμος Σημαιοφόρος. Η γνωστή από
την Ιστορία οικογένεια του καταγόταν από τη Χειμάρρα, που βρίσκεται στην περιοχή
που αργότερα ονομάσαμε «Βόρειο Ήπειρο», λόγω της διαμορφώσεως των συνόρων.
Πρόγονος του ήταν ο Σπύρος-Μήλιος αγωνιστής του 1821. Είχε γεννηθεί το 1800 στη
Χειμάρρα όπου σώζεται ακόμα και σήμερα το αρχοντικό του. Ο πατέρας του ονομαζόταν Μήλιος δηλαδή Μιχάλης. Μητέρα του ήταν η Μαρία, κόρη του Ανδρέα Βάρφη που ήταν αξιωματικός στο Στρατό του Βασιλείου της Νεαπόλεως. Δέκα μόνο χρονών πήγε στη Στρατιωτική Σχολή της Νεαπόλεως για να σπουδάσει δίπλα στον άλλο παππού του το Γιάννη Σπύρο. Η οικογένεια του Γιάννη Σπύρου ήταν επίσης ηπειρώτικη στρατιωτική που υπηρετούσε το Βασίλειο της Νεαπολέως παρέχοντας σ’ αυτό εκλεκτούς ηγήτορες από την εποχή του Γεώργιου Καστριώτη του γνωστού Σκερδέμπεη. Ο ίδιος είχε το βαθμό του Συνταγματάρχη και ήταν Διοικητής της Μακεδονικής Ταξιαρχίας (Brigata Macedone), μιας επίλεκτης μονάδας της που αποτελείτο από Έλληνες. Ο μικρός Σπυρομήλιος σπούδασε με ζήλο τη στρατιωτική τέχνη. Παράλληλα σπούδασε εκεί τη λατινική και τη γαλλική γλώσσα. Το 1819 περί το τέλος των σπουδών του, επέστρεψε στην Ήπειρο για να συντάξει εγχειρίδιο στρατιωτικής γεωγραφίας σαν πτυχιακή εργασία. Αμέσως άρχισε με σχολαστικότητα και επιμέλεια το έργο του, ταξιδεύοντας για συλλογή στοιχείων.
Οι κινήσεις αυτές όμως του νεαρού σπουδαστή της ξένης στρατιωτικής σχολής
κίνησαν τις υποψίες του Αλή Πασά που τον συνέλαβε. Έτσι αναγκάσθηκε να ζήσει σαν
αιχμάλωτος. Τότε πήρε και το όνομα Σπυρομήλιος ακολουθώντας την αρβανίτικη
συνήθεια του συνδυασμού των δύο ονομάτων, πατέρα και υιού. Όταν δολοφονήθηκε ο
Τουρκαλβανός Τύραννος της Ηπείρου και άλλαξε η κατάσταση στην περιοχή πολλοί
Ηπειρώτες κατάφεραν να διαφύγουν σπεύδοντας να βοηθήσουν στον μεγάλο ξεσηκωμό
του Έθνους μας. Ανάμεσα τους και ο Μιχαήλ Σπυρομήλιος με τα δύο αδέλφια του Ζάχο
και Νικόλαο. Ο τελευταίος σκοτώθηκε στην πολιορκία του Ναυπλίου. Πολέμησε στο
Μεσολόγγι και έλαβε μέρος σε πολλές μάχες στην ανατολική Στερεά σαν
συμπολεμιστής του Γεωργίου Καραϊσκάκη και του Δημητρίου Υψηλάντη. Μετά την
απελευθέρωση το 1848 Στρατηγός πλέον, διορίστηκε Γενικός Γραμματέας του
Υπουργείου Στρατιωτικών, και το 1850 έγινε Υπουργός των Στρατιωτικών. Είχε
διατελέσει επίσης Υπασπιστής του Βασιλιά Όθωνα και του Βασιλιά Γεωργίου του Α’.
Υπήρξε μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας καθώς και Πρόεδρος της Βουλής. Παράλληλα
ασχολήθηκε με τη συγγραφή πολλών βιβλίων στρατιωτικού και ιστορικού
ενδιαφέροντος. Το 1840 ήταν αυτός ο πρώτος Έλληνας που ανέλαβε μόνιμα Διοικητής
της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, αμέσως μετά τον Σάξωνα Συνταγματάρχη Βαρώνο
Εδουάρδο Ράϊνεκ.
Η προσφορά της οικογενείας στο Έθνος δεν περιορίσθηκε σ’ αυτόν, ούτε στον
καπετάν Μπούα. Μεγάλη ήταν και η συμβολή της στο Βορειοηπειρωτικό Αγώνα, με τον
Ταγματάρχη της Χωροφυλακής Σπήλιο Σπυρομήλιο. Ο ηρωικός αυτός Αξιωματικός στις 5
Οκτωβρίου 1912, επικεφαλής δύο χιλιάδων εθελοντών, εισήλθε θριαμβευτικά σαν
ελευθερωτής στη Χιμάρα, αφού έδιωξε του Τούρκους από τη γύρω περιοχή. Αυτή ήταν
η πρώτη απελευθέρωση της. Η ενσωμάτωση όμως, όχι μόνο της Χειμάρρας, αλλά
ολόκληρης της Βορείου Ηπείρου στη Μητέρα Ελλάδα συναντούσε τρομακτικά εμπόδια
από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Γι’ αυτό στις 9 Φεβρουαρίου του 1914, η Πανηπειρωτική
Συνέλευση στο Αργυρόκαστρο εξέλεξε μια Επιτροπή για την ηγεσία ενός
Αυτονομιστικού Αγώνα. Αμέσως άρχισαν να οργανώνονται ένοπλα τμήματα
Βορειοηπειρωτών που ονομάσθηκαν "Ιεροί Λόχοι". Τότε και ο Σπήλιος Σπυρομήλιος
σαν Αρχηγός των Χειμαρριωτών κήρυξε την αυτονομία της Χειμάρρας.
Ας επανέλθουμε όμως στο θέμα μας. Βρισκόμαστε στο 1940, πριν από την τρίτη κατά
σειρά απελευθέρωση αυτής της μαρτυρικής περιοχής. Ενώ πλησίαζε λοιπόν εκείνη η
στιγμή, εκδηλώθηκε έντονα ο πόθος του νεαρού Ανθυποπλοιάρχου Πύρρου Σπυρομήλιου
να εκτελέσει εκείνος αυτό το εγχείρημα. Δεν δίστασε καθόλου. Όπως γνωρίζουμε από
την Ιστορία οι ναυτικοί μας είναι το ίδιο άξιοι πολεμιστές και στη ξηρά, άλλωστε
το έχουν αποδείξει πάμπολλες φορές. Αγήματα του Στόλου είχαν απελευθερώσει
παλαιότερα την Αλεξανδρούπολη, την Καβάλα, τη Λήμνο, την Τένεδο, τη Λέσβο, τα
Ψαρά τη Χίο και την Ικαρία. Η Ηγεσία σεβόμενη τις παραδόσεις ακόμα και τις
οικογενειακές, έδωσε την έγκριση της και του ανέθεσε τη διοίκηση του πρώτου
στρατιωτικού αποσπάσματος που θα έφθανε στη Χειμάρρα και που αποτελείτο από
εικοσιπέντε χωροφύλακες, στους οποίους προστέθηκε εθελοντικά και ένας ναύτης
επίσης Χειμαρριώτης. Η μοίρα ήθελε η μαρτυρική αυτή πόλη να ελευθερωθεί πάλι από
χωροφύλακες σαν τον Σπήλιο Σπυρομήλιο, με επικεφαλής απόγονο του. Δεν πρέπει να
ξεχνάμε ότι η Χωροφυλακή ήταν τότε ένα πολύ αξιόλογο σώμα. Το προσωπικό της είχε
στρατιωτική ιδιότητα αλλά αστυνομικά καθήκοντα. Η εκπαίδευση της ήταν σημαντική
και το ηθικό του προσωπικού της πολύ υψηλό. Μπορούσε να ενεργεί το ίδιο
αποτελεσματικά και σαν αστυνομικό και σαν μάχιμο στρατιωτικό σώμα. Όσες φορές
χρειάστηκε στάθηκε ηρωικά δίπλα στο Στρατό Ξηράς, πολεμώντας με πίστη και
αφοσίωση για την Πατρίδα. Από την ίδρυση της στις 15 Ιουνίου 1833 μέχρι το 1984
που διαλύθηκε για να συγχωνευθεί το προσωπικό της στην Ελληνική Αστυνομία, είχε
προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στο Έθνος και έφερε επάξια την Πολεμική Σημαία
της.
Ο Βορειοηπειρώτης Ανθυποπλοίαρχος έδωσε τις τελευταίες του οδηγίες και το μικρό
του απόσπασμα ξεκίνησε. Προέλασε κινούμενο παράλληλα με τ’ άλλα στρατιωτικά
τμήματα καταδιώκοντας τους Ιταλούς που έδιναν απελπισμένες μάχες, για να
καθυστερήσουν τα Ελληνικά στρατεύματα και να υποχωρήσουν με όσο το δυνατόν
μεγαλύτερη τάξη. Δέκα μέρες είχε κρατήσει η μάχη για την κατάληψη της πόλης. Οι
Ιταλοί την είχαν οχυρώσει σχολαστικά. Είχαν ενισχύσει την άμυνα της με
τεθωρακισμένα, ισχυρό πυροβολικό και διέθεταν αεροπορική κάλυψη. Κατάφεραν
μάλιστα να αποκρούσουν τις δυνάμεις μας στις 15 Δεκεμβρίου. Μέσα στις μέρες που
ακολούθησαν χάθηκαν τριακόσιοι εβδομήντα στρατιώτες μας. Όμως στις 19 του μηνός,
οι Ιταλοί περικυκλώθηκαν και την επομένη μέρα υποχώρησαν προς την παραλία
νικημένοι, έχοντας τριακόσιους νεκρούς. Ο Στρατός μας συνέλαβε εννιακόσιους
αιχμαλώτους. Τα λάφυρα κυρίως πυροβόλα και τεράστιος αριθμός πυρομαχικών
ενίσχυσαν τον εξοπλισμό μας.
Στις 22 Δεκεμβρίου και ενώ ο Ελληνικός Στρατός είχε καταλάβει τις υπώρειες των
Ακροκεραυνείων, το ηρωικό απόσπασμα της Χωροφυλακής εισήλθε στη Χειμάρρα. Οι
στιγμές που επακολούθησαν δεν περιγράφονται. Τα καμπαναριά άρχισαν να κτύπους
χαρμόσυνα. Σε κάθε σπίτι ανοίχθηκε το σεντούκι και από το βάθος του, οι μέχρι
εκείνη τη στιγμή σκλαβωμένοι συμπατριώτες μας, ξετρύπωσαν τη γαλανόλευκη για να
στολίσουν το σπίτι τους, ψέλνοντας τον Εθνικό Ύμνο. Ο Ανθυποπλοίαρχος Πυρρός
Σπυρομήλιος με δάκρυα στα μάτια έσκυψε και φίλησε το χώμα της ιδιαίτερης
Πατρίδας του, αυτό που είχε αναθρέψει τους προγόνους του. Στη συνέχεια πήγε στο
υψηλότερο σημείο της πόλης για να υψώσει πανηγυρικά την Ελληνική Σημαία. Μετά
γονάτισε και γεμάτος συγκίνηση ευχαρίστησε το Θεό για τις υπέροχες στιγμές που
του χάρισε. Η Χιμάρα ήταν για τρίτη φορά ελεύθερη και αυτή τη φορά πάλι από
Σπηρομήλιο!
Οι μέρες που ακολούθησαν ήταν εξαιρετικά δύσκολες εξαιτίας του βαρύ χειμώνα. Σ’
όλο αυτό το διάστημα ο ηρωικός Ανθυποπλοίαρχος ήταν παντού παρών όπου τον
καλούσε το καθήκον. Εκτελούσε πρόθυμα κάθε αποστολή που του ανέθεταν οι ανώτεροι
του. Το γεγονός ότι αγωνιζόταν για την Πατρίδα στο γεωγραφικό χώρο που
ανδραγάθησε η Οικογένεια του, τον γέμιζε ευτυχία και υπερηφάνεια. Χρειάζονται
πολλές σελίδες για να γραφούν όλα αυτά. Γι’ αυτό θα περιοριστούμε σ’ ένα μόνο
περιστατικό, το πιο απίστευτο αλλά αληθινό. Ο Ανθυποπλοίαρχος Πύρρος Σπυρομήλιος
με δύο πετρελαιοκίνητα πλοιάρια που είχε επιτάξει και είχαν μετατραπεί σε
ναρκαλιευτικά, εκτελούσε γρίπιση για εκκαθάριση ναρκοπεδίου στον όρμο Πανόρμου
της Χειμάρρας.
Η ναρκαλιεία τότε αλλά ακόμα και μέχρι σήμερα για τις παλαιού τύπου νάρκες,
εκτελείται με την παρέαση ενός συρματόσχοινου από το πλοίο το οποίο συνδέεται σ’
έναν πλωτήρα που τον λέμε «παπάκι». Το συρματόσχοινο αυτό φέρει μηχανισμούς
ψαλιδιών. Με το συνδυασμό ενός συστήματος πτερυγίων του εκτροπέα και του
καταδύτη, ο πλωτήρας κινείται παράλληλα με το πλοίο και το συρματόσχοινο
βυθίζεται για να περάσει κάτω από τις νάρκες και να κόψει με τα ψαλίδια του το
σύρμα που συνδέει τη γομοδόκη με το αγκύριο της, συγκρατώντας την κάτω από την
επιφάνεια της θάλασσας. Με την αποκοπή του σύρματος, η νάρκη επιπλέει και
καταστρέφεται με πυροβολισμούς. Γι΄ αυτό και ο μοναδικός οπλισμός που υπήρχε στα
δύο μικρά ναρκαλιευτικά ήταν ένα φορητό πολυβόλο στο πλοιάριο που επέβαινε ο
Ανθυποπλοίαρχος. Η επιχείρηση αυτή εκτελείτο νύκτα, γεγονός που την έκανε πιο
δύσκολη. Ο οπτικός εντοπισμός των ναρκών που αναδυόντουσαν μετά την αποκοπή τους
από το αγκύριο παρουσίαζε σημαντικές δυσκολίες, ειδικά μάλιστα όταν δεν υπήρχε
φως φεγγαριού και με τη ρεστία. Ο κίνδυνος για τους ναρκαλιείς ήταν μεγάλος. Δεν
μπορούσε όμως να γίνει άλλη ώρα, καθώς την ημέρα πετούσαν τα Ιταλικά αεροσκάφη
και θα μπορούσαν πολύ εύκολα να βυθίσουν τα πλοιάρια που ήταν τελείως
απροστάτευτα.
Η επιχείρηση λοιπόν διεξαγόταν με μυστικότητα με την κάλυψη του σκότους. Ο
εχθρός όμως είχε τις πληροφορίες του! Οι Ιταλοί που επιθυμούσαν τη διατήρηση του
ναρκοπεδίου, αφού διαπίστωσαν ότι δεν θα μπορούσαν να εξουδετερώσουν αυτά τα
πλοιάρια με αεροπλάνα, σκέφτηκαν να τα βύθιζαν με υποβρύχιο που θα αναδυόταν
αιφνιδίως και θα τα εξουδετέρωνε με το πυροβολικό του. Εδώ θα πρέπει να ληφθεί
υπόψη ότι το εξαιρετικά μικρό βύθισμα των στόχων απέκλειε αποτελεσματική χρήση
της τορπίλης. Έτσι λοιπόν τα μεσάνυκτα της 1ης Μαρτίου 1941, ενώ τα πλοιάρια
επιχειρούσαν πέντε μίλια από την Πάνορμο ένας σκοτεινός όγκος αναδύθηκε πίσω
τους. Ήταν το Ιταλικό υποβρύχιο. Το προσωπικό του σε πλήρη ετοιμότητα έσπευσε
ταχύτατα να εξοπλίσει το πυροβόλο για να προσβάλλει τα δύο πλοιάρια. Ο
Σπυρομήλιος όμως ήταν ταχύτερος. Άρπαξε το πολυβόλο και άρχισε να θερίζει την
κουβέρτα του εχθρικού πλοίου. Παράλληλα φρόντισε το πλοιάριο του να μπει
μπροστά, καλύπτοντας το άλλο που ήταν τελείως απροστάτευτο. Το μόνο όπλο πού
υπήρχε εκεί ήταν ένα περίστροφο που το έφερε ο Αρχικελευστής Καλαμποκίδης που
επέβαινε σ’ αυτό.
Οι Ιταλοί έκαναν γενναίες προσπάθειες για να φθάσουν στις θέσεις μάχης. Άγνωστος
ο αριθμός των νεκρών τους. Πίστευαν ότι θα αιφνιδιάσουν τους Έλληνες και
αιφνιδιάστηκαν οι ίδιοι. Κάποια στιγμή κατάφεραν να αρχίσουν πυρά με το πυροβόλο
τους και τα δύο αντιαεροπορικά πολυβόλα τους. Δεν μπόρεσαν όμως να κάμψουν το
γενναίο Ανθυποπλοίαρχο. Το αποτέλεσμα αυτής της μονομαχίας ήταν καταπληκτικό! Το
υποβρύχιο καταδύθηκε αναζητώντας τη σωτηρία όσων επέζησαν από τους πυροβολητές
του στα βάθη της Αδριατικής. Ο Σπυρομήλιος είχε δείξει για άλλη μια φορά την
αξία του. Για την πράξη του αυτή τιμήθηκε με τον Πολεμικό Σταυρό Α΄ Τάξεως.
Οι ένδοξες ημέρες πέρασαν για να έρθουν οι μέρες της εθνικής δοκιμασίας. Το
μέτωπο κατέρρευσε μετά τη γερμανική επίθεση. Ο Στρατός μας δεν πρόλαβε να
απολαύσει τη χαρά της νίκης του στα βουνά της Βορείου Ηπείρου, ούτε οι
Βορειοηπειρώτες την πολυπόθητη λευτεριά τους! Ενώ οι Γερμανοί άρχισαν να
προχωρούν για την Αθήνα, οι στρατιώτες μας ταλαιπωρημένοι από τις κακουχίες,
πολλοί απ’ αυτούς τραυματίες, άρχισαν να αναζητούν τρόπο να πάνε στην Κρήτη όπου
συνεχιζόταν ο Αγώνας ή να συνενωθούν με τους συμμάχους που πολεμούσαν ακόμα.
Ο Σπυρομήλιος δεν πρόλαβε να επιβιβασθεί σε πλοίο του Στόλου για τη Μέση
Ανατολή. Το ενδεχόμενο ότι μπορούσε να εγκλωβισθεί στην Ελλάδα ενώ ο πόλεμος
συνεχιζόταν τον γέμισε ανησυχία. Ήξερε πολύ καλά ότι η νίκη των συμμάχων θα
έφερνε την ελευθερία στη Χώρα μας. Δεν δίστασε να μπαρκάρει σε καΐκι. Μ’ αυτό
πρόλαβε το αντιτορπιλικό Σφενδόνη στην Κρήτη και διέφυγε. Όταν έφθασε στη Μέση
Ανατολή, τοποθετήθηκε στο αντιτορπιλικό Αετός. Στη συνέχεια, Υποπλοίαρχος πλέον,
ανέλαβε Κυβερνήτης στο ναρκαλιευτικό Καρτερία. Συμμετείχε στις επιχειρήσεις της
Μεσογείου, στην απελευθέρωση των Δωδεκανήσων και στην απόβαση του Άντζιο της
Ιταλίας τον Ιανουάριο του 1944, υπηρετώντας στο αντιτορπιλικό Θεμιστοκλής. Μέχρι
το τέλος του πολέμου ήταν στην πρώτη γραμμή του καθήκοντος.
Όπως αναφέρεται στο Βιογραφικό Λεξικό των Αποφοίτων της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων
του Αντιναυάρχου Α. Δημητρακόπουλου που εκδόθηκε πρόσφατα από το Πολεμικό
Ναυτικό, ο Σπυρομήλιος στις 6 Σεπτεμβρίου 1948, σαν Κυβερνήτης του
ναρκαλιευτικού ανοικτής θαλάσσης Πολεμιστής, ανατίναξε στον όρμο Φωκιανός κοντά
στο Λεωνίδιο της Ανατολικής Πελοποννήσου ένα πλοίο που μετέφερε από την Αλβανία
οπλισμό και πυρομαχικά για τον ΕΛΑΣ. Γι’ αυτό ο Δήμος Λεωνιδίου τον ανακήρυξε
επίτιμο δημότη του και πήρε το Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων.
Ο Πύρρος Σπυρομήλιος σαν άνθρωπος ήταν ένας χαρακτηριστικός τύπος «μπον βιβέρ».
Πασίγνωστος στα Αθηναϊκά σαλόνια και στις ευχάριστες συντροφιές της εποχής του,
κυριολεκτικά ένας μεγάλος γόης και δεινός καρδιοκατακτητής. Ένα είδος «πλέι
μπόι» με τεράστια επιτυχία στις γυναίκες όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο
εξωτερικό. Πολλές σελίδες αφιέρωσε σ’ αυτόν ο Ζάχος Χατζηφωτίου περιγράφοντας τα
ερωτικά κατορθώματα του και τις γοητευτικές του περιπέτειες στο βιβλίο «Τα εν
Οίκω ….. εν Δήμω». Γι’ αυτόν ο Μίκης Θοδωράκης έγραψε εκείνο το όμορφο τραγούδι
με τίτλο "Το Παλικάρι". Υπήρξε η μεγάλη αγάπη της Μελίνας Μερκούρη, ο μεγάλος
έρωτας της ζωής της που διήρκεσε επτά ολόκληρα χρόνια για τα οποία εκείνη
μιλούσε πάντα γεμάτη νοσταλγία.
Το 1959, ο Σπυρομήλιος σαν Πλοίαρχος ε.α. ανέλαβε Γενικός Διευθυντής του Εθνικού
Ιδρύματος Ραδιοφωνίας. Ακόμα και σήμερα όλοι θυμούνται τις ημέρες εκείνες με τις
πανέμορφες εκπομπές στο ραδιόφωνο που τότε ήταν το πιο διαδεδομένο μέσο μαζικής
ενημερώσεως και ψυχαγωγίας. Παρέμεινε σ’ αυτή τη θέση μέχρι που πέθανε στις 20
Μαρτίου του 1961 σε ηλικία μόνον 48 ετών από καρδιακή προσβολή. Η κηδεία του
έγινε με δημόσια δαπάνη και την παρακολούθησαν οι συνάδελφοι και συμπολεμιστές
του, καθώς και ο τότε Πρόεδρος της Κυβερνήσεως Κωνσταντίνος Καραμανλής, με τον
τότε Αντιπρόεδρο Αθανάσιο Κανελλόπουλο και άλλα μέλη της Κυβερνήσεως. Τον ήρωα
αποχαιρέτησε επίσης και ένας άλλος Βορειοηπειρώτης μεγάλος αγωνιστής. Ο
Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Παντελεήμων που ζούσε στην Αγία Παρασκευή Αττικής
εξόριστος από το τότε τυραννικό καθεστώς.
Μετά από λίγα χρόνια, στις 20 Σεπτεμβρίου του 1971, εισήλθε στη Σχολή Ναυτικών
Δοκίμων ένας άλλος γόνος της Οικογενείας, ο ανιψιός του, Περικλής Κυρίτσης –
Σπυρομήλιος που σήμερα είναι Ναύαρχος. Η παράδοση Σπυρομήλιου συνεχίζεται
κανονικά!
ΠΗΓΗ: elzoni gr
Αντιναύαρχος ε.α.
1940. Μετά το βροντερό ΟΧΙ ο Στρατός μας προελαύνει ηρωικά
σκορπώντας τη λευτεριά στη Βόρειο Ήπειρο. Το Ναυτικό μας περιπολεί στην Αδριατική και εμποδίζει τον από θάλασσα ανεφοδιασμό των Ιταλικών Στρατευμάτων.
Οι καταιγιστικοί ναυτικοί βομβαρδισμοί των Πλοίων μας υποστηρίζουν τις παράκτιες επιχειρήσεις του Στρατού Ξηράς στο πλαίσιο της διακλαδικότητας. Η Αεροπορία μας σχίζοντας τους αιθέρες κατατροπώνει την κατά πολύ υπέρτερη σε αριθμό και υλικό
εχθρική αεροπορία. Στις 6 Δεκεμβρίου, στη γιορτή του Αγίου Νικολάου,
απελευθερώνονται οι Άγιοι Σαράντα.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις μας απέκτησαν τώρα ένα
σημαντικό πλεονέκτημα. Οι δύο ακτές του Στενού της Κερκύρας είναι κάτω από τον
πλήρη έλεγχο τους. Τα ναρκαλιευτικά μας αμέσως άρχισαν να καθαρίζουν από τις
νάρκες το στενό για να εξασφαλίσουν ένα ασφαλή δίαυλο από και προς τους Αγίους
Σαράντα, που τώρα πια θα μπορούσε να είναι ο λιμένας ανεφοδιασμού των μαχόμενων
στρατευμάτων μας στη Βόρειο Ήπειρο, αντί για το λιμένα Πρεβέζης που ήταν αρκετά
μακριά από το μέτωπο.
Η Ναυτική Διοίκηση Βορείου Ηπείρου είχε αναλάβει σημαντικό ρόλο. Εκεί υπηρετούσε
και ένας δραστήριος Ανθυποπλοίαρχος, ο Πύρρος Σπυρομήλιος. Είχε γεννηθεί ανήμερα
του Αγίου Στυλιανού στις 26 Νοεμβρίου του 1913 στη Χειμάρρα της Βορείου Ηπείρου,
αλλά μεγάλωσε στη Κέρκυρα όπου κατέφυγε κυνηγημένος.
Πατέρας του ήταν ο Στρατηγός Νικόλαος Σπυρομήλιος, ο θρυλικός Καπετάν Μπούας του
Μακεδονικού Αγώνα. Γόνος της ηρωικής οικογένειας των Σπυρομήλιων, εισήλθε στην
Σχολή Ναυτικών Δοκίμων στις 13 Σεπτεμβρίου του 1929 για να αποφοιτήσει τέσσερα
χρόνια αργότερα στις 30 Σεπτεμβρίου 1933 σαν μάχιμος Σημαιοφόρος. Η γνωστή από
την Ιστορία οικογένεια του καταγόταν από τη Χειμάρρα, που βρίσκεται στην περιοχή
που αργότερα ονομάσαμε «Βόρειο Ήπειρο», λόγω της διαμορφώσεως των συνόρων.
Πρόγονος του ήταν ο Σπύρος-Μήλιος αγωνιστής του 1821. Είχε γεννηθεί το 1800 στη
Χειμάρρα όπου σώζεται ακόμα και σήμερα το αρχοντικό του. Ο πατέρας του ονομαζόταν Μήλιος δηλαδή Μιχάλης. Μητέρα του ήταν η Μαρία, κόρη του Ανδρέα Βάρφη που ήταν αξιωματικός στο Στρατό του Βασιλείου της Νεαπόλεως. Δέκα μόνο χρονών πήγε στη Στρατιωτική Σχολή της Νεαπόλεως για να σπουδάσει δίπλα στον άλλο παππού του το Γιάννη Σπύρο. Η οικογένεια του Γιάννη Σπύρου ήταν επίσης ηπειρώτικη στρατιωτική που υπηρετούσε το Βασίλειο της Νεαπολέως παρέχοντας σ’ αυτό εκλεκτούς ηγήτορες από την εποχή του Γεώργιου Καστριώτη του γνωστού Σκερδέμπεη. Ο ίδιος είχε το βαθμό του Συνταγματάρχη και ήταν Διοικητής της Μακεδονικής Ταξιαρχίας (Brigata Macedone), μιας επίλεκτης μονάδας της που αποτελείτο από Έλληνες. Ο μικρός Σπυρομήλιος σπούδασε με ζήλο τη στρατιωτική τέχνη. Παράλληλα σπούδασε εκεί τη λατινική και τη γαλλική γλώσσα. Το 1819 περί το τέλος των σπουδών του, επέστρεψε στην Ήπειρο για να συντάξει εγχειρίδιο στρατιωτικής γεωγραφίας σαν πτυχιακή εργασία. Αμέσως άρχισε με σχολαστικότητα και επιμέλεια το έργο του, ταξιδεύοντας για συλλογή στοιχείων.
Οι κινήσεις αυτές όμως του νεαρού σπουδαστή της ξένης στρατιωτικής σχολής
κίνησαν τις υποψίες του Αλή Πασά που τον συνέλαβε. Έτσι αναγκάσθηκε να ζήσει σαν
αιχμάλωτος. Τότε πήρε και το όνομα Σπυρομήλιος ακολουθώντας την αρβανίτικη
συνήθεια του συνδυασμού των δύο ονομάτων, πατέρα και υιού. Όταν δολοφονήθηκε ο
Τουρκαλβανός Τύραννος της Ηπείρου και άλλαξε η κατάσταση στην περιοχή πολλοί
Ηπειρώτες κατάφεραν να διαφύγουν σπεύδοντας να βοηθήσουν στον μεγάλο ξεσηκωμό
του Έθνους μας. Ανάμεσα τους και ο Μιχαήλ Σπυρομήλιος με τα δύο αδέλφια του Ζάχο
και Νικόλαο. Ο τελευταίος σκοτώθηκε στην πολιορκία του Ναυπλίου. Πολέμησε στο
Μεσολόγγι και έλαβε μέρος σε πολλές μάχες στην ανατολική Στερεά σαν
συμπολεμιστής του Γεωργίου Καραϊσκάκη και του Δημητρίου Υψηλάντη. Μετά την
απελευθέρωση το 1848 Στρατηγός πλέον, διορίστηκε Γενικός Γραμματέας του
Υπουργείου Στρατιωτικών, και το 1850 έγινε Υπουργός των Στρατιωτικών. Είχε
διατελέσει επίσης Υπασπιστής του Βασιλιά Όθωνα και του Βασιλιά Γεωργίου του Α’.
Υπήρξε μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας καθώς και Πρόεδρος της Βουλής. Παράλληλα
ασχολήθηκε με τη συγγραφή πολλών βιβλίων στρατιωτικού και ιστορικού
ενδιαφέροντος. Το 1840 ήταν αυτός ο πρώτος Έλληνας που ανέλαβε μόνιμα Διοικητής
της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, αμέσως μετά τον Σάξωνα Συνταγματάρχη Βαρώνο
Εδουάρδο Ράϊνεκ.
Η προσφορά της οικογενείας στο Έθνος δεν περιορίσθηκε σ’ αυτόν, ούτε στον
καπετάν Μπούα. Μεγάλη ήταν και η συμβολή της στο Βορειοηπειρωτικό Αγώνα, με τον
Ταγματάρχη της Χωροφυλακής Σπήλιο Σπυρομήλιο. Ο ηρωικός αυτός Αξιωματικός στις 5
Οκτωβρίου 1912, επικεφαλής δύο χιλιάδων εθελοντών, εισήλθε θριαμβευτικά σαν
ελευθερωτής στη Χιμάρα, αφού έδιωξε του Τούρκους από τη γύρω περιοχή. Αυτή ήταν
η πρώτη απελευθέρωση της. Η ενσωμάτωση όμως, όχι μόνο της Χειμάρρας, αλλά
ολόκληρης της Βορείου Ηπείρου στη Μητέρα Ελλάδα συναντούσε τρομακτικά εμπόδια
από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Γι’ αυτό στις 9 Φεβρουαρίου του 1914, η Πανηπειρωτική
Συνέλευση στο Αργυρόκαστρο εξέλεξε μια Επιτροπή για την ηγεσία ενός
Αυτονομιστικού Αγώνα. Αμέσως άρχισαν να οργανώνονται ένοπλα τμήματα
Βορειοηπειρωτών που ονομάσθηκαν "Ιεροί Λόχοι". Τότε και ο Σπήλιος Σπυρομήλιος
σαν Αρχηγός των Χειμαρριωτών κήρυξε την αυτονομία της Χειμάρρας.
Ας επανέλθουμε όμως στο θέμα μας. Βρισκόμαστε στο 1940, πριν από την τρίτη κατά
σειρά απελευθέρωση αυτής της μαρτυρικής περιοχής. Ενώ πλησίαζε λοιπόν εκείνη η
στιγμή, εκδηλώθηκε έντονα ο πόθος του νεαρού Ανθυποπλοιάρχου Πύρρου Σπυρομήλιου
να εκτελέσει εκείνος αυτό το εγχείρημα. Δεν δίστασε καθόλου. Όπως γνωρίζουμε από
την Ιστορία οι ναυτικοί μας είναι το ίδιο άξιοι πολεμιστές και στη ξηρά, άλλωστε
το έχουν αποδείξει πάμπολλες φορές. Αγήματα του Στόλου είχαν απελευθερώσει
παλαιότερα την Αλεξανδρούπολη, την Καβάλα, τη Λήμνο, την Τένεδο, τη Λέσβο, τα
Ψαρά τη Χίο και την Ικαρία. Η Ηγεσία σεβόμενη τις παραδόσεις ακόμα και τις
οικογενειακές, έδωσε την έγκριση της και του ανέθεσε τη διοίκηση του πρώτου
στρατιωτικού αποσπάσματος που θα έφθανε στη Χειμάρρα και που αποτελείτο από
εικοσιπέντε χωροφύλακες, στους οποίους προστέθηκε εθελοντικά και ένας ναύτης
επίσης Χειμαρριώτης. Η μοίρα ήθελε η μαρτυρική αυτή πόλη να ελευθερωθεί πάλι από
χωροφύλακες σαν τον Σπήλιο Σπυρομήλιο, με επικεφαλής απόγονο του. Δεν πρέπει να
ξεχνάμε ότι η Χωροφυλακή ήταν τότε ένα πολύ αξιόλογο σώμα. Το προσωπικό της είχε
στρατιωτική ιδιότητα αλλά αστυνομικά καθήκοντα. Η εκπαίδευση της ήταν σημαντική
και το ηθικό του προσωπικού της πολύ υψηλό. Μπορούσε να ενεργεί το ίδιο
αποτελεσματικά και σαν αστυνομικό και σαν μάχιμο στρατιωτικό σώμα. Όσες φορές
χρειάστηκε στάθηκε ηρωικά δίπλα στο Στρατό Ξηράς, πολεμώντας με πίστη και
αφοσίωση για την Πατρίδα. Από την ίδρυση της στις 15 Ιουνίου 1833 μέχρι το 1984
που διαλύθηκε για να συγχωνευθεί το προσωπικό της στην Ελληνική Αστυνομία, είχε
προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στο Έθνος και έφερε επάξια την Πολεμική Σημαία
της.
Ο Βορειοηπειρώτης Ανθυποπλοίαρχος έδωσε τις τελευταίες του οδηγίες και το μικρό
του απόσπασμα ξεκίνησε. Προέλασε κινούμενο παράλληλα με τ’ άλλα στρατιωτικά
τμήματα καταδιώκοντας τους Ιταλούς που έδιναν απελπισμένες μάχες, για να
καθυστερήσουν τα Ελληνικά στρατεύματα και να υποχωρήσουν με όσο το δυνατόν
μεγαλύτερη τάξη. Δέκα μέρες είχε κρατήσει η μάχη για την κατάληψη της πόλης. Οι
Ιταλοί την είχαν οχυρώσει σχολαστικά. Είχαν ενισχύσει την άμυνα της με
τεθωρακισμένα, ισχυρό πυροβολικό και διέθεταν αεροπορική κάλυψη. Κατάφεραν
μάλιστα να αποκρούσουν τις δυνάμεις μας στις 15 Δεκεμβρίου. Μέσα στις μέρες που
ακολούθησαν χάθηκαν τριακόσιοι εβδομήντα στρατιώτες μας. Όμως στις 19 του μηνός,
οι Ιταλοί περικυκλώθηκαν και την επομένη μέρα υποχώρησαν προς την παραλία
νικημένοι, έχοντας τριακόσιους νεκρούς. Ο Στρατός μας συνέλαβε εννιακόσιους
αιχμαλώτους. Τα λάφυρα κυρίως πυροβόλα και τεράστιος αριθμός πυρομαχικών
ενίσχυσαν τον εξοπλισμό μας.
Στις 22 Δεκεμβρίου και ενώ ο Ελληνικός Στρατός είχε καταλάβει τις υπώρειες των
Ακροκεραυνείων, το ηρωικό απόσπασμα της Χωροφυλακής εισήλθε στη Χειμάρρα. Οι
στιγμές που επακολούθησαν δεν περιγράφονται. Τα καμπαναριά άρχισαν να κτύπους
χαρμόσυνα. Σε κάθε σπίτι ανοίχθηκε το σεντούκι και από το βάθος του, οι μέχρι
εκείνη τη στιγμή σκλαβωμένοι συμπατριώτες μας, ξετρύπωσαν τη γαλανόλευκη για να
στολίσουν το σπίτι τους, ψέλνοντας τον Εθνικό Ύμνο. Ο Ανθυποπλοίαρχος Πυρρός
Σπυρομήλιος με δάκρυα στα μάτια έσκυψε και φίλησε το χώμα της ιδιαίτερης
Πατρίδας του, αυτό που είχε αναθρέψει τους προγόνους του. Στη συνέχεια πήγε στο
υψηλότερο σημείο της πόλης για να υψώσει πανηγυρικά την Ελληνική Σημαία. Μετά
γονάτισε και γεμάτος συγκίνηση ευχαρίστησε το Θεό για τις υπέροχες στιγμές που
του χάρισε. Η Χιμάρα ήταν για τρίτη φορά ελεύθερη και αυτή τη φορά πάλι από
Σπηρομήλιο!
Οι μέρες που ακολούθησαν ήταν εξαιρετικά δύσκολες εξαιτίας του βαρύ χειμώνα. Σ’
όλο αυτό το διάστημα ο ηρωικός Ανθυποπλοίαρχος ήταν παντού παρών όπου τον
καλούσε το καθήκον. Εκτελούσε πρόθυμα κάθε αποστολή που του ανέθεταν οι ανώτεροι
του. Το γεγονός ότι αγωνιζόταν για την Πατρίδα στο γεωγραφικό χώρο που
ανδραγάθησε η Οικογένεια του, τον γέμιζε ευτυχία και υπερηφάνεια. Χρειάζονται
πολλές σελίδες για να γραφούν όλα αυτά. Γι’ αυτό θα περιοριστούμε σ’ ένα μόνο
περιστατικό, το πιο απίστευτο αλλά αληθινό. Ο Ανθυποπλοίαρχος Πύρρος Σπυρομήλιος
με δύο πετρελαιοκίνητα πλοιάρια που είχε επιτάξει και είχαν μετατραπεί σε
ναρκαλιευτικά, εκτελούσε γρίπιση για εκκαθάριση ναρκοπεδίου στον όρμο Πανόρμου
της Χειμάρρας.
Η ναρκαλιεία τότε αλλά ακόμα και μέχρι σήμερα για τις παλαιού τύπου νάρκες,
εκτελείται με την παρέαση ενός συρματόσχοινου από το πλοίο το οποίο συνδέεται σ’
έναν πλωτήρα που τον λέμε «παπάκι». Το συρματόσχοινο αυτό φέρει μηχανισμούς
ψαλιδιών. Με το συνδυασμό ενός συστήματος πτερυγίων του εκτροπέα και του
καταδύτη, ο πλωτήρας κινείται παράλληλα με το πλοίο και το συρματόσχοινο
βυθίζεται για να περάσει κάτω από τις νάρκες και να κόψει με τα ψαλίδια του το
σύρμα που συνδέει τη γομοδόκη με το αγκύριο της, συγκρατώντας την κάτω από την
επιφάνεια της θάλασσας. Με την αποκοπή του σύρματος, η νάρκη επιπλέει και
καταστρέφεται με πυροβολισμούς. Γι΄ αυτό και ο μοναδικός οπλισμός που υπήρχε στα
δύο μικρά ναρκαλιευτικά ήταν ένα φορητό πολυβόλο στο πλοιάριο που επέβαινε ο
Ανθυποπλοίαρχος. Η επιχείρηση αυτή εκτελείτο νύκτα, γεγονός που την έκανε πιο
δύσκολη. Ο οπτικός εντοπισμός των ναρκών που αναδυόντουσαν μετά την αποκοπή τους
από το αγκύριο παρουσίαζε σημαντικές δυσκολίες, ειδικά μάλιστα όταν δεν υπήρχε
φως φεγγαριού και με τη ρεστία. Ο κίνδυνος για τους ναρκαλιείς ήταν μεγάλος. Δεν
μπορούσε όμως να γίνει άλλη ώρα, καθώς την ημέρα πετούσαν τα Ιταλικά αεροσκάφη
και θα μπορούσαν πολύ εύκολα να βυθίσουν τα πλοιάρια που ήταν τελείως
απροστάτευτα.
Η επιχείρηση λοιπόν διεξαγόταν με μυστικότητα με την κάλυψη του σκότους. Ο
εχθρός όμως είχε τις πληροφορίες του! Οι Ιταλοί που επιθυμούσαν τη διατήρηση του
ναρκοπεδίου, αφού διαπίστωσαν ότι δεν θα μπορούσαν να εξουδετερώσουν αυτά τα
πλοιάρια με αεροπλάνα, σκέφτηκαν να τα βύθιζαν με υποβρύχιο που θα αναδυόταν
αιφνιδίως και θα τα εξουδετέρωνε με το πυροβολικό του. Εδώ θα πρέπει να ληφθεί
υπόψη ότι το εξαιρετικά μικρό βύθισμα των στόχων απέκλειε αποτελεσματική χρήση
της τορπίλης. Έτσι λοιπόν τα μεσάνυκτα της 1ης Μαρτίου 1941, ενώ τα πλοιάρια
επιχειρούσαν πέντε μίλια από την Πάνορμο ένας σκοτεινός όγκος αναδύθηκε πίσω
τους. Ήταν το Ιταλικό υποβρύχιο. Το προσωπικό του σε πλήρη ετοιμότητα έσπευσε
ταχύτατα να εξοπλίσει το πυροβόλο για να προσβάλλει τα δύο πλοιάρια. Ο
Σπυρομήλιος όμως ήταν ταχύτερος. Άρπαξε το πολυβόλο και άρχισε να θερίζει την
κουβέρτα του εχθρικού πλοίου. Παράλληλα φρόντισε το πλοιάριο του να μπει
μπροστά, καλύπτοντας το άλλο που ήταν τελείως απροστάτευτο. Το μόνο όπλο πού
υπήρχε εκεί ήταν ένα περίστροφο που το έφερε ο Αρχικελευστής Καλαμποκίδης που
επέβαινε σ’ αυτό.
Οι Ιταλοί έκαναν γενναίες προσπάθειες για να φθάσουν στις θέσεις μάχης. Άγνωστος
ο αριθμός των νεκρών τους. Πίστευαν ότι θα αιφνιδιάσουν τους Έλληνες και
αιφνιδιάστηκαν οι ίδιοι. Κάποια στιγμή κατάφεραν να αρχίσουν πυρά με το πυροβόλο
τους και τα δύο αντιαεροπορικά πολυβόλα τους. Δεν μπόρεσαν όμως να κάμψουν το
γενναίο Ανθυποπλοίαρχο. Το αποτέλεσμα αυτής της μονομαχίας ήταν καταπληκτικό! Το
υποβρύχιο καταδύθηκε αναζητώντας τη σωτηρία όσων επέζησαν από τους πυροβολητές
του στα βάθη της Αδριατικής. Ο Σπυρομήλιος είχε δείξει για άλλη μια φορά την
αξία του. Για την πράξη του αυτή τιμήθηκε με τον Πολεμικό Σταυρό Α΄ Τάξεως.
Οι ένδοξες ημέρες πέρασαν για να έρθουν οι μέρες της εθνικής δοκιμασίας. Το
μέτωπο κατέρρευσε μετά τη γερμανική επίθεση. Ο Στρατός μας δεν πρόλαβε να
απολαύσει τη χαρά της νίκης του στα βουνά της Βορείου Ηπείρου, ούτε οι
Βορειοηπειρώτες την πολυπόθητη λευτεριά τους! Ενώ οι Γερμανοί άρχισαν να
προχωρούν για την Αθήνα, οι στρατιώτες μας ταλαιπωρημένοι από τις κακουχίες,
πολλοί απ’ αυτούς τραυματίες, άρχισαν να αναζητούν τρόπο να πάνε στην Κρήτη όπου
συνεχιζόταν ο Αγώνας ή να συνενωθούν με τους συμμάχους που πολεμούσαν ακόμα.
Ο Σπυρομήλιος δεν πρόλαβε να επιβιβασθεί σε πλοίο του Στόλου για τη Μέση
Ανατολή. Το ενδεχόμενο ότι μπορούσε να εγκλωβισθεί στην Ελλάδα ενώ ο πόλεμος
συνεχιζόταν τον γέμισε ανησυχία. Ήξερε πολύ καλά ότι η νίκη των συμμάχων θα
έφερνε την ελευθερία στη Χώρα μας. Δεν δίστασε να μπαρκάρει σε καΐκι. Μ’ αυτό
πρόλαβε το αντιτορπιλικό Σφενδόνη στην Κρήτη και διέφυγε. Όταν έφθασε στη Μέση
Ανατολή, τοποθετήθηκε στο αντιτορπιλικό Αετός. Στη συνέχεια, Υποπλοίαρχος πλέον,
ανέλαβε Κυβερνήτης στο ναρκαλιευτικό Καρτερία. Συμμετείχε στις επιχειρήσεις της
Μεσογείου, στην απελευθέρωση των Δωδεκανήσων και στην απόβαση του Άντζιο της
Ιταλίας τον Ιανουάριο του 1944, υπηρετώντας στο αντιτορπιλικό Θεμιστοκλής. Μέχρι
το τέλος του πολέμου ήταν στην πρώτη γραμμή του καθήκοντος.
Όπως αναφέρεται στο Βιογραφικό Λεξικό των Αποφοίτων της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων
του Αντιναυάρχου Α. Δημητρακόπουλου που εκδόθηκε πρόσφατα από το Πολεμικό
Ναυτικό, ο Σπυρομήλιος στις 6 Σεπτεμβρίου 1948, σαν Κυβερνήτης του
ναρκαλιευτικού ανοικτής θαλάσσης Πολεμιστής, ανατίναξε στον όρμο Φωκιανός κοντά
στο Λεωνίδιο της Ανατολικής Πελοποννήσου ένα πλοίο που μετέφερε από την Αλβανία
οπλισμό και πυρομαχικά για τον ΕΛΑΣ. Γι’ αυτό ο Δήμος Λεωνιδίου τον ανακήρυξε
επίτιμο δημότη του και πήρε το Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων.
Ο Πύρρος Σπυρομήλιος σαν άνθρωπος ήταν ένας χαρακτηριστικός τύπος «μπον βιβέρ».
Πασίγνωστος στα Αθηναϊκά σαλόνια και στις ευχάριστες συντροφιές της εποχής του,
κυριολεκτικά ένας μεγάλος γόης και δεινός καρδιοκατακτητής. Ένα είδος «πλέι
μπόι» με τεράστια επιτυχία στις γυναίκες όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο
εξωτερικό. Πολλές σελίδες αφιέρωσε σ’ αυτόν ο Ζάχος Χατζηφωτίου περιγράφοντας τα
ερωτικά κατορθώματα του και τις γοητευτικές του περιπέτειες στο βιβλίο «Τα εν
Οίκω ….. εν Δήμω». Γι’ αυτόν ο Μίκης Θοδωράκης έγραψε εκείνο το όμορφο τραγούδι
με τίτλο "Το Παλικάρι". Υπήρξε η μεγάλη αγάπη της Μελίνας Μερκούρη, ο μεγάλος
έρωτας της ζωής της που διήρκεσε επτά ολόκληρα χρόνια για τα οποία εκείνη
μιλούσε πάντα γεμάτη νοσταλγία.
Το 1959, ο Σπυρομήλιος σαν Πλοίαρχος ε.α. ανέλαβε Γενικός Διευθυντής του Εθνικού
Ιδρύματος Ραδιοφωνίας. Ακόμα και σήμερα όλοι θυμούνται τις ημέρες εκείνες με τις
πανέμορφες εκπομπές στο ραδιόφωνο που τότε ήταν το πιο διαδεδομένο μέσο μαζικής
ενημερώσεως και ψυχαγωγίας. Παρέμεινε σ’ αυτή τη θέση μέχρι που πέθανε στις 20
Μαρτίου του 1961 σε ηλικία μόνον 48 ετών από καρδιακή προσβολή. Η κηδεία του
έγινε με δημόσια δαπάνη και την παρακολούθησαν οι συνάδελφοι και συμπολεμιστές
του, καθώς και ο τότε Πρόεδρος της Κυβερνήσεως Κωνσταντίνος Καραμανλής, με τον
τότε Αντιπρόεδρο Αθανάσιο Κανελλόπουλο και άλλα μέλη της Κυβερνήσεως. Τον ήρωα
αποχαιρέτησε επίσης και ένας άλλος Βορειοηπειρώτης μεγάλος αγωνιστής. Ο
Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Παντελεήμων που ζούσε στην Αγία Παρασκευή Αττικής
εξόριστος από το τότε τυραννικό καθεστώς.
Μετά από λίγα χρόνια, στις 20 Σεπτεμβρίου του 1971, εισήλθε στη Σχολή Ναυτικών
Δοκίμων ένας άλλος γόνος της Οικογενείας, ο ανιψιός του, Περικλής Κυρίτσης –
Σπυρομήλιος που σήμερα είναι Ναύαρχος. Η παράδοση Σπυρομήλιου συνεχίζεται
κανονικά!
ΠΗΓΗ: elzoni gr
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου