Παναγιώτης Μπάρκας : Τα πανηγύρια τέλειωσαν…

Το σχόλιο του Βορειοηπειρώτη

Τα πανηγύρια τελείωσαν. Όπως κάθε χρόνο, αρχίζουν με το Πανηγύρι της Αγίας Τριάδος, ή του Αγίου Πνεύματος, στην Πέπελη, για να πάρουν διάσταση με την Αγία Παρασκευή, τον Αϊ Λιά, του Σωτήρως και να κορυφωθούν την 15-Αυγούστου, το Πάσχα του Καλοκαιριού. Ο δικός μας τόπος έχει συγκριτικά με τον υπόλοιπο Ελλαδικό χώρο, τα περισσότερα μοναστήρια και Ναούς αφιερωμένα στην κοίμηση της Θεοτόκου. Ίσως εδώ να οφείλεται το γεγονός ότι ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος μετατρέπει σε παράδοση τα τελευταία χρόνια να βρίσκεται στην Μητρόπολη Αργυροκάστρου κάθε 15^η  Αυγούστου.

Στην ουσία, ο τόπος μας θα έπρεπε να είχε ένα ακόμα εορταστικό αποκορύφωμα, την ημέρα του Αγίου Κοσμά, την 23^η Αυγούστου. Κατά περίεργο τρόπο όμως η εορταστική παράδοση έχει αμβλυνθεί κατά πολύ. Όπως και το έργο και η προσφορά του Αγίου, λίγη θέση έχουν στην δική μας θρησκευτική και κοινωνική συλλογική μνήμη και δράση….)!!!)

 Ωστόσο, την περίοδο επίσης του Καλοκαιρού κάθε δική μας κοινότητα, προσπαθεί να βρει ένα τρόπο να έχει το δικό της πανηγύρι, συνδεμένο ή όχι με μια θρησκευτική γιορτή.

Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά τους φέτος.

Με λιγότερο κόσμο. Λιγότερα σε αριθμούς, κέφι και ζωντάνια. Οι νέοι επιδίωξαν και έδωσαν το ρυθμό σε μια προσπάθεια, μάλλον πετυχημένη, να αναλάβουν τα ινία στα πανηγύρια, να αντικαταστήσουν την παλιά γενιά και να δώσουν την δική τους σφραγίδα και ταυτότητα. Μια ταυτότητα που δεν έχει καμιά σχέση με γκρίνιες, έριδες, κακοφανισμούς με βασικό κίνητρο την παλαιομοδίτικη και κάλπικη πολιτική και τα ανίερα συμφέροντα. Παραταύτα έμειναν στην επιφάνεια της σημασίας των πανηγυριών μας, στο δικό τους κέφι, αντίληψη και νοοτροπία. Γενικώς στην αντίληψη και συμπεριφορά της νεολαίας. Πλήρως δικαιολογημένη. Η όποια παρατήρηση, μόνο ατόπημα θα αποτελέσει

Το χαρακτηριστικό των χαρακτηριστικών:-Έλαμψε δια της απουσίας της η ηγεσία της ΟΜΟΝΟΙΑΣ-ΚΕΑΔ. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Εκκλησίας. Μάλιστα και η παρουσία του Αρχιεπισκόπου φέτος ήταν περιορισμένη ως προς το κοινό και όπως κάθε χρόνο αφορούσε περισσότερο τις κλειστές εκκλησιαστικές δομές, παρά τα πανηγύρια.

Ενώ, παρευρέθηκε με επιμονή ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας

Τι αποτελούν τα πανηγύρια μας!

 Ιστορικά, την πιο διακριτική παράδοση του τόπου μας. Με κεντρομόλο δύναμη την εκκλησία και τις θρησκευτικές γιορτές, τα πανηγύρια μας αποτελούν ιστορικά την εκδήλωση και επικύρωση της ταυτότητάς μας. Έδιναν στην ορθοδοξία μεγαλύτερη πίστη. Στον εαυτόν τους περισσότερη αισιοδοξία. Αποτελούσαν τον θεσμό για την σύσφιξη της ενότητας, την προώθηση της ομοψυχίας και σύμπνοιας, την ανάπτυξη της συνεργασίας και οργάνωσης. Αφορούσαν γενικώς την ενίσχυση της συνοχής του κοινοτικού ιστού.

Στα πανηγύρια λαμβάνονταν πρωτοβουλίες για διάφορα κοινωνικά έργα και εξορμήσεις. Αποτελούσαν επίσης την δυνατότητα επίδειξης  λεβεντιάς και ομορφιάς στο χορό και το τραγούδι, της  γνωριμίας των νέων και ανάπτυξης δράσης των προξενητών…

Σήμερα… όσο είναι θετική η προσπάθεια αναβίωσης των πανηγυριών, τόσο σε πληγώνει το γεγονός ότι η εικόνα του περιεχομένου της παράδοσης, έχει φθαρεί. Τα πανηγύρια μας στρέφονται όλο και περισσότερο προς την επιφάνεια και εξαντλούνται στην ιδέα της μάζωξης, του χορού και του κεφιού. Δυστυχώς, η μέγγενη πολιτικοποίησης του χώρου μας έχει στραγγαλίσει και αυτή την αξία, πριν ακόμα καλά γεννηθεί και αναβιώσει. Στην πλειοψηφία τους τα πανηγύρια αποτελούν μέρος  επίδειξης της ισχύς κάθε πολιτικής παράταξης. Τόσο το περισσότερο, όταν πίσω από τα πολιτικά πρόσωπα κρύβονται οικονομικοί παράγοντες, μετατρέποντας συχνά τα πανηγύρια σε κοκορομαχίες του κρυφού τους ανταγωνισμού.

  

Γιατί στο παράδειγμα της εκκλησίας λάμπει με την απουσία της η ηγεσία της Ομόνοιας;!

Να θυμίσουμε, χωρίς να ζητήσουμε τους λόγους, ότι η κεφαλή της Μητρόπολης Αργυροκάστρου, έχει στραφεί εναντίον της παράδοσης μας αυτής. Θεώρησε και παρά την αντίσταση, συνεχίζει να θεωρεί ανεπίτρεπτο το να οργανώνονται πανηγύρια στα αλώνια της εκκλησίας και των μοναστηριών. Χάσαμε  εκείνη την λατρευτική εικόνα, να βλέπουμε στην κορυφή του πρώτου χορού τον ιερέα της ενορίας. (Λησμόνησε η κεφαλή της Μητρόπολης ότι η εκκλησία αποτελούσε παραδοσιακά τον κεντρικό θεσμό παραδοσιακής οργάνωσης της κοινότητάς μας. Χαρές, λύπες, κοινωνικές εξορμήσεις, ατομικά ανθρώπινα προβλήματα περούσαν μέσα από την εκκλησία).

Το αποκορύφωμα αυτής της σύγκρουσης, ή διχοτόμησης  του θεσμού της εκκλησίας με τα λαϊκά πανηγύρια, αποτέλεσε και φέτος το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής, την οικία Άγια του τόπου μας, την οποία λατρεύουν ορθόδοξοι και μουσουλμάνοι.  Η Ιερά Μητρόπολη Αργυροκάστρου δεν επέτρεψε επίσημη θεία λειτουργία στον αφιερωμένο στην Αγία Παρασκευή  ναό Τεριχατιού, ενώ βρίσκεται στα δικαστήρια με την εκκλησιαστική επιτροπή του χωριού για τη διαχείριση του Ναού.  Η εκκλησία δεν κατάλαβε ποτέ ότι αυτή η συμπεριφορά αποτελεί έναν από τους λόγους της απομάκρυνσης του ποιμνίου από την εκκλησία.

Υπάρχει, εντούτοις και η απουσία της ηγεσίας ΟΜΟΝΟΙΑΣ. Το αντίθετο έπρεπε να συνέβαινε. Η ηγεσία της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, μέσα από τα πανηγύρια, έπρεπε να περούσε το δικό της μήνυμα, ενότητας, σύμπνοιας, ομοψυχίας, μεταξύ των ομογενών. Έπρεπε αυτή να αγωνίζονταν για την σωστή αναβίωση της παράδοσης που αποφασίζει για την ενίσχυση του κοινοτικού και εθνικού ιστού. Έστω και από την οπτική γωνία της απλής και καταχρηστικής πολιτικής σκοπιμότητας, η ΟΜΟΝΟΙΑ έπρεπε να έδινε το παρόν της.

Δεν το κάνει. Γιατί όμως;!

Πρώτο και βασικό. Η ΟΜΟΝΟΙΑ έχει δείξει κατ΄ επανάληψη και με σαφήνεια ότι δεν την ενδιαφέρει η δική μας παράδοση, ο δικός μας παραδοσιακός και σύγχρονος πολιτισμός. Ο ρόλος της είναι διαχρονικά απόν σ΄αυτό το καίριο σημείο για την πολιτική της δράση. Συνεχίζει την πολιτική Χότζα,- των κομμένων ριζών μας από την ιστορία και παράδοσή μας. Έχει όμως ξεπεράσει το Χότζα όσον αφορά έστω και το τυπικό ενδιαφέρον για τα σχολεία στην μητρική γλώσσα.

Δεύτερο. Η ΟΜΟΝΟΙΑ δεν μπορεί να πάει στα λαϊκά μας πανηγύρια. Νιώθει αποβλημένη και εξοστρακισμένη από τη μάζα των Ελλήνων. Νιώθει μειονεκτική μέχρι και ως ξένο κρέας. Καλά θα ήταν να νιώθει και ένοχη.

Τρίτο. Έχει συνηθίσει να παρευρίσκετε  σε τέτοιες εκδηλώσεις λαοψυχής,  έχοντας ένα άλλο ισχυρό στήριγμα. Της έχει μείνει μόνο το θρησκευτικό. Αλλά αυτό, είπαμε απουσιάζει και αντιστρέφετε στα λαϊκά μας πανηγύρια.

Τέταρτο. Έχει συνηθίσει, όπως και σε άλλες εκδηλώσεις, να παρευρίσκετε μόνη της στα πανηγύρια. Να κόβει και να ράβει στα μέτρα της. Δυστυχώς γι΄ αυτή, στα πανηγύρια παρευρίσκονταν φέτος  οι πολιτικοί της αντίπαλοι, όποτε, με το σύμπλεγμα κατωτερότητας που τη διακρίνει, αδυνατεί να αντιπαραταχτεί έστω και εκ’ οφθαλμού με εκείνους.

Και για τέλος.

Τα πανηγύρια τελείωσαν. Δυστυχώς  η ουσία της κοινότητάς μας , πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά, εθνικά, πολιτιστικά, είναι για τα πανηγύρια

Του Παναγιώτη Μπάρκα για το Βορειοηπειρώτη

Αργυρόκαστρο, 04.09.2012

Σχόλιο Βορειοηπειρώτη: 

Τα πανηγύρια του καλοκαιριού έγιναν πράγματι το κορυφαίο κοινωνικό γεγονός για κάθε χωριό της κοινότητα μας. Στο άρθρο του κ. Μπάρκα υπάρχουν πολύ καλές σκέψεις και για «τους έχων-τας ώτα» θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πλαίσιο συζήτησης και προβληματισμού ώστε το φαινόμενο αυτό να αποκτήσει βάθος και ουσία.

Νομίζουμε όμως πως ο κ. Μπάρκας υπερβάλει στις «ευθύνες» της Ομόνοιας και της Εκκλησίας και χάριν του διαλόγου  εκφράζουμε λίγες σκέψεις:

Για την «Ομόνοια»

Η πολιτική ευθύνη της Ομόνοιας για την ανάδειξη του πολιτισμού και της παράδοσης μας είναι μεγάλη. Πριν από 5-6 χρόνια αποφασίστηκε να γίνεται φεστιβάλ παραδοσιακής μουσικής και έγινε μόνο μία χρονιά στη Λιβαδειά, ως αντίδραση μάλλον στις εκδηλώσεις του «αντίπαλου» Ζήσο Λούτση που είχε οργανώσει κάτι ανάλογο πριν από ένα χρόνο στη Φοινίκη. Από τότε ή μόνη πολιτιστική εκδήλωση έγινε πέρυσι στην Αθήνα!!!  

Στο θέμα τον πανηγυριών όμως, εάν θα αναμειγνύονταν η Ομόνοια κάποιοι (μάλλον οι περισσότεροι) θα έλεγαν  ότι θέλει να καπηλευτεί πολιτικά την παράδοση. Εάν κάποιος φέρει ευθύνη για τα παραδοσιακά πανηγύρια που έγιναν «γύφτικα», είναι εκτός των άλλων η τοπική αυτοδιοίκηση. Δεν είναι απαραίτητο να οικειοποιηθεί τα πανηγύρια η Τ.Α. αλλά εάν τα πλαισίωνε με παράλληλες εκδηλώσεις, τότε θα μπορούσε να δοθεί η ουσία και το βάθος που υποστηρίζει ο κ. Μπάρκας.

Για την εκκλησία

Α) Η αποστολή της εκκλησίας δεν είναι για να υπηρετεί τις παραδόσεις ή αλλιώς τις λαϊκές ορέξεις μας, ούτε να προσφέρει κοινωνικό έργο όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, η αποστολή της εκκλησία είναι σωτηριολογική.  Για τους ηγουμένους της εκκλησίας, είναι θλιβερό να συμμετέχουν χιλιάδες στο «θρησκευτικό» πανηγύρι με κλαρίνα ενώ στην πνευματική πανήγυρη, οι εκκλησίες να είναι άδειες.  Όταν έρθει εκείνη η ώρα, η εκκλησία (κληρικοί και λαϊκοί), δε θα δώσει λόγο στο Θεό για το αν το σφαχτό ήταν καλά ψημένο, ούτε για το αν το κλαρίνο ήταν καλό, θα  δώσει λόγο για το πόσοι άνθρωποι πλησίασαν το θεό μέσω των μυστηρίων (Εξομολόγηση, Θεία Ευχαριστία κλπ) και όχι μέσω των πανηγυριών.

Β) Ειπώθηκε σε σχόλια στο «Βορειοηπειρώτη», μάλλον αφήνεται να εννοηθεί και από τον κ. Μπάρκα σε αυτό το άρθρο, πως η εκκλησία δεν δίνει την αρμόζουσα διάσταση και δεν τιμά όσο θα έπρεπε τον Άγιο Κοσμά. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει, εμείς δεν τιμάμε τον πραγματικά δικό μας Άγιο! Πόσο συχνά ακούγεται στη Δρόπολη ή στο Βούρκο το όνομα Κοσμάς ή πόσες εκκλησίες είχαμε προς τιμή του εθναπόστολου και ιεραπόστολου Κοσμά του Αιτωλού; Το μόνο χωριό στη Βόρειο Ήπειρο που τιμά τον Άγιο με ονόματα και με εκκλησία ήταν το Μουρσί. Με πρωτοβουλία του Αναστασίου χτίσθηκαν εκκλησίες του Αγίου Κοσμά, στη Λιβαδειά Αγίων Σαράντα, στα Βρυσερά Αργυροκάστρου, στην Τσαρτσόβα της Πρεμετής κ.α. ενώ μικρά παρεκκλήσια χτίσθηκαν  στη Χειμάρρα, στην Τσούκα, στο Αλύκου  κ.α.

Γ) Στο θέμα της διαμάχης της μητρόπολης με κάποια χωριά, είχαμε εκφράσει την άποψη μας (εδώ). Αυτό που θέλουμε να προσθέσουμε είναι πως δεν μπορούμε να καταλάβουμε τη λογική της κεφαλής (όπως την ονομάζει ο κ. Μπάρκας)  της Μητροπολής Αργυροκάστρου να περιμένει τους πιστούς στο βήμα του ιερού να έρθουν για να υποβάλουν μετάνοια... Θεωρούμε πως η εκκλησία έχει δίκιο αλλά δεν έχει τρόπο ενώ η «άλλη» πλευρά έχει το ακαταλόγιστο της άγνοιας….