Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος: Το Πάσχα, μᾶς καλεῖ σε μιά προσωπική, διάβαση, μιά ἔξοδο ἀπό τίς ποικίλες μορφές καταπιέσεων πού ἀπαξιώνουν τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη

ΠΑΣΧΑ 2012 ΕΞΟΔΟΣ - ΔΙΑΒΑΣΗ. Ἀναστάσιος Ἀρχιεπίσκοπος Tιράνων, Δυρραχίου καί πάσης Ἀλβανίας

Πρός τόν εὐλαβῆ ορθόδοξο κλῆρο και λαό,
Τέκνα εν Κυρίω προσφιλέστατα,

 “Πάσχα ἱερόν ἡμῖν σήμερον ἀναδέδεικται…”

Πανηγυρίζουμε κάθε χρόνο μέ ἱερό ἐνθουσιασμό τό Πάσχα, τήν “ἑορτήν τῶν ἑορτῶν”, “Πάσχα ἱερόν ἡμῖν σήμερον ἀναδέδεικται· Πάσχα καινόν, ἅγιον· Πάσχα μυστικόν”, ψάλλουμε εὐφρόσυνα. Ἡ ἀρχική σημασία τῆς λέξεως πάσχα δέν εἶναι βεβαία· μέ τήν πάροδο, πάντως, τοῦ χρόνου, κατέληξε νά σημαίνει τή διέλευση, τό πέρασμα, τή διάβαση, τήν ἔξοδο.

 Ἡ ἑορτή αὐτή ἔχει τήν ἀφετηρία της σέ μιά ἱστορική ἔξοδο τῶν Ἰσραηλιτῶν ἀπό τή μακροχρόνια δουλεία στήν Αἴγυπτο πρός τήν ἐλευθερία. Ἔδωσε ἔμπνευση, ἀντοχή κι ἐλπίδα καί σέ ἄλλους λαούς σέ δύσκολες φάσεις αἰχμαλωσίας, γιά τήν ἀποτίναξη ξένου ζυγοῦ καί τή διάβαση πρός μιά νέα κοινωνική καί πολιτική πραγματικότητα.

Αὐτή ἡ γιορτή μεταμορφώθηκε καί πῆρε νέο νόημα στήν παγκόσμια ἱστορία μέ τή ζωή, τή Σταύρωση καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς δήλωσε ὅτι πραγμάτωσε ἕνα νέο Πάσχα, πανανθρώπινης σημασίας, μέ τήν ἐξιλαστήριο προσφορά Του. Ὡς “ἄμωμος Ἀμνός” θυσιάσθηκε χάριν τῆς ἀνθρωπότητος καί ἐγκαινίασε τό “καινόν” Πάσχα, τό “ἅγιον” καί “μυστικόν”, μέ τό διηνεκές μήνυμα τῆς θυσίας Του, μέ τή νικηφόρο ἀνάστασή Του, τήν κατανίκηση τοῦ θανάτου, τήν πρόγευση τῆς μελλοντικῆς ἐν  δυνάμει Παρουσίας Του.

Ἔτσι, οἱ Χριστιανοί, στή διάρκεια τῶν 20 αἰώνων πού πέρασαν, κάθε Πάσχα γιορτάζουμε τήν καθοριστική διάβαση τοῦ ἀνθρωπίνου γένους “ἀπό τόν θάνατο στή ζωή”, τήν ἀπελευθέρωση ἀπό τήν ἁμαρτία καί τή φθορά. Τονώνουμε τή σχέση μας, κοινωνοῦμε μέ τόν σταυρωθέντα καί ἀναστάντα Χριστό, πού μᾶς χαρίζει τήν αἰώνια ζωή· καί ἐντείνουμε τήν προσδοκία μας γιά τήν ἔνδοξη μελλοντική παρουσία Του. “Ἀναστάσεως ἡμέρα, λαμπρυνθῶμεν λαοί· Πάσχα, Κυρίου Πάσχα· ἐκ γάρ θανάτου πρός ζωήν καί ἐκ γῆς πρός οὐρανόν, Χριστός ὁ Θεός ἡμᾶς διεβίβασεν, ἐπινίκιον ᾅδοντας”. Μέ τήν ἀνάστασή Του, ὁ Χριστός συνήγειρε ὁλόκληρη τήν ἀνθρώπινη φύση, γιά νά γίνει ὁ αἰώνιος Λυτρωτής, ἡ δύναμη καί ἡ παρηγορία τῶν πιστῶν.

“Τήν ἁγίαν τοῦ Πάσχα ἡμέραν”, γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, “τῶν ἐκεῖθεν ἀγαθῶν οἶδα μυσταγωγίαν, ἑορτήν οὖσαν διαβατήριον” (“τήν θεωρῶ μυσταγωγία  στά οὐράνια ἀγαθά, διότι εἶναι ἑορτή διαβάσεως”). Διακηρύσσει τή διάβαση ἀπό τόν θάνατο στή ζωή, ἀπό τό παροδικό στήν αἰωνιότητα.

*        *

Μέ τήν ἑορτή τοῦ Πάσχα ἡ Ἐκκλησία μας δέν μᾶς καλεῖ ἁπλῶς σέ μιά ἐπιφανειακή συγκίνηση, πού θωπεύει τό θρησκευτικό συναίσθημα, ἀλλά σέ μιά βιωματική ἔξοδο: ἀπό τήν ψυχική ραθυμία στήν πνευματική ἐγρήγορση.

Γιορτάζοντας τό Πάσχα, καλούμεθα σέ μιά προσωπική κίνηση ἐξόδου ἀπό τήν πολύμορφη καί συχνά δυσδιάκριτη ἁμαρτία. Προσδιορίζοντάς την μέ σύγχρονη ὁρολογία, θά λέγαμε: Ἔξοδο ἀπό τή διαφθορά, τό ψέμμα, τήν ἀνομία, τήν ἀπάτη, πού μολύνουν μέ ποικίλες μορφές κάθε κοινωνική τάξη ὑπονομεύοντας τή συνοχή τοῦ λαοῦ. Ἀποφασιστική ἐπιλογή τῆς ἀλήθειας καί τῆς τιμιότητος.  Ἔξοδο ἀπό τήν ἀδιαφορία γιά τή δικαιοσύνη. Συστράτευση γιά τήν ἐπικράτηση τοῦ δικαίου στό περιβάλλον μας καί εὐρύτερα στήν κοινωνία μας.

Τό Πάσχα, μᾶς καλεῖ ἐπίσης νά διαβοῦμε ἀπό τόν ἐγωκεντρισμό στή συναδέλφωση. Ἡ κόπωση, ἡ δυσπιστία, ἡ πικρή γεύση τῆς καθημερινότητος μᾶς σπρώχνουν συχνά σέ ἀπομονωτισμό. Στριφογυρίζουμε γύρω ἀπό τόν ἑαυτό μας, τά προβλήματα καί τά ἐνδιαφέροντά μας. Ἐπείγει ἡ ἔξοδος ἀπό τό φρούριο τοῦ “ἐγώ”·, γιἀ νά συναντήσουμε τούς ἄλλους μέ κατανόηση καί σεβασμό. “Πάσχα, ἐν χαρᾷ ἀλλήλους περιπτυξόμεθα”. Νά προσφέρουμε συγγνώμη, συμπόνια ἀλληλεγγύη καί ἀνεπιτήδευτη ἀγάπη. “Συγχωρήσωμεν πάντα τῇ ἀναστάσει”.

 Συγχρόνως, τό Πάσχα μᾶς καλεῖ σέ ἔξοδο ἀπό τόν χῶρο τοῦ ἄγχους, τῆς ἀποκαρδιώσεως, στήν περιοχή τῆς ἐλπίδος. Ἔξοδο ἀπό τόν φόβο, πού γεμίζει τήν ψυχή μας μέ κατάθλιψη. “Ὤ, Πάσχα, λύτρον λύπης!”. Τό φῶς τῆς Ἀναστάσεως πλημμυρίζει μέ ἐλπίδα τόν νοῦ καί ἡ διαβεβαίωση τοῦ παθόντος καί ἀναστάντος Χριστοῦ στηρίζει τήν ψυχή. “Ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἔξετε· ἀλλά θαρσεῖτε, ἐγώ νενίκηκα τόν κόσμον” (Ἰω. 16:33).

Γιά νά μή μείνουν ὅμως αὐτά ἁπλές εὐχές, χρειάζεται μιά ἄλλη κρίσιμη διάβαση: Ἀπό τήν ἀπιστία ἤ τήν ὀλιγοπιστία, στή ζωντανή πίστη στόν Θεό, τή βεβαιότητα γιά τίς συνέπειες τοῦ λυτρωτικοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ καί τό νόημα τῆς Ἀναστάσεώς Του. Παρόλο ὅτι πολλοί εἶναι βαπτισμένοι καί δηλώνουν χριστιανοί, ἡ πίστη τους συχνά φυτοζωεῖ ἤ βρίσκεται σέ μαρασμό· ἀπό πολλές αἰτίες: ἀπό τή μολυσμένη ἀτμόσφαιρα στήν ὁποία κινούμεθα, ἀλλά καί ἀπό τήν προσωπική ψυχική ραθυμία.

Βεβαίως, μόνο μέ τίς δικές μας δυνάμεις οἱ διαβάσεις γιά τίς ὁποῖες μιλοῦμε εἶναι ἀνέφικτες. Μέσα ὅμως στήν Ἐκκλησία, τό μυστικό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, μέ τή δύναμη τῆς προσευχῆς καί τῆς χάριτος τῶν μυστηρίων οἰκειοποιούμεθα τή μεταμορφωτική δύναμη τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου. Καί ἀποκτοῦμε νέες δυνάμεις γιά τίς λυτρωτικές αὐτές ἐξόδους,

*        *

Ἡ ἑορτή τοῦ Πάσχα, ἀδελφοί μου, μᾶς καλεῖ καί συγχρόνως μᾶς προσφέρει τήν ἔμπνευση, γιά νά προχωρήσουμε κι᾽ ἐμεῖς σέ μιά προσωπική, διάβαση, μιά ἔξοδο ἀπό τίς ποικίλες μορφές καταπιέσεων πού ἀπαξιώνουν τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη καί νά ἐργασθοῦμε δυναμικά γιά τήν ἀνύψωση τῆς ζωῆς ὅλης τῆς κοινωνίας.

Στόν χαιρετισμό “Καλό Πάσχα!”, πού δεσπόζει στίς σχέσεις μας αὐτές τίς ἡμέρες, συμπυκνώνεται ἡ πρόσκληση λυτρωτικῆς ἐξόδου: Ἀπό τήν ὑποκρισία καί τήν ἀνομία, στήν ἀλήθεια καί τή δικαιοσύνη. Ἀπό τήν ἀπομόνωση τοῦ ἑγωκεντρισμοῦ, στήν ἐνεργό ἀλληλεγγύη. Ἀπό τήν ἀποκαρδίωση καί τόν φόβο, στήν ἐλπίδα καί τήν εἰρηνική χαρά. Ἀπό τήν ὀλιγοπιστία, στή συνειδητή πίστη.

Τό λαμπροφόρο Πάσχα μᾶς καλεῖ σέ μιά ἀποφασιστική ἔξοδο ἀπό αὐτό τό ὁποῖο εἴμαστε σ᾽ αὐτό πού ὁ ἀναστάς Κύριος θέλει νά γίνουμε: ἄνθρωποι πού θά χαιρόμαστε τήν ἀγάπη Του καί θά τήν ἀκτινοβολοῦμε.

Καλό Πάσχα!  λοιπόν, ἀδελφοί μου. Χριστός ἀνέστη!