… Ο Σεβαστιανός αφιέρωσε τη ζωή του, για τα ιδανικά της πίστης και της πατρίδας. Για έναν φιλόλογο θα ήταν εύκολο να αντλήσει κάποια διαχρονικά μηνύματα των ελληνοχριστιανικών ιδεωδών και σίγουρα σε αυτά θα συναντούσε εύκολα το Σεβαστιανό όπως και πολλούς άλλους ανθρώπους του πνεύματος. Αυτό όμως που έκανε ξεχωριστώ τον Σεβαστιανό ήταν ότι δεν περιοριστικέ στο να κηρύττει εκκλησιαστικά και εθνικά. Γράφοντας αυτά τα λίγα λόγια, η σκέψη μου δεν με πήγαινε σε κάποια διαχρονικά μηνύματα, αλλά στην αμεσότητα που είχε ο δεσπότης με το θέμα και τα προβλήματα μας. Σε κάθε χρονική περίοδο γνώριζε πολύ καλά τις καταστάσεις και έπραττε ανάλογα. Άλλες ήταν οι συνθήκες από το 80 μέχρι το 90, άλλες το 91-92, άλλες το 93-94 και άλλες οι σημερινές.
Θα μου επιτρέψετε πριν φτάσουμε στο σήμερα, με λίγα λόγια να σας παρουσιάσω το Σεβαστιανό όπως εμείς γνωρίσαμε , αγαπήσαμε αλλά και στενοχωρήσαμε. Να κάνω μια σύντομη ιστορική αναδρομή και να καταλήξουμε στο σήμερα.
Ζώντας στην πιο βάρβαρη και ερμητικά απομονωμένη κομουνιστική δικτατορία, το όνομα Σεβαστιανός το άκουσα για πρώτη φορά - αν θυμάμαι καλά - το 1988. Ήταν στην πρωινή μάζωξη των μαθητών, στην αυλή του σχολίου όπου μετά τον καθιερωμένο όρκο αφοσίωσης στο κόμμα, ένας από τους καθηγητές μας που συνήθως μας έκανε κάθε πρωί το σχετικό «διαφωτισμό» για τις ιδέες του κομουνισμού, εκείνη την ημέρα δε θυμάμαι τι ακριβώς μας έλεγε, έχω όμως ακόμα πολύ ζωντανή στην μνήμη μου, την εικόνα αυτού του ανθρώπου, που άφριζε από το θυμό και την ένταση, κατηγορώντας κάποιον παπά Σεβαστιανό……
…. Μέχρι το τέλος του 1990 αρχές του 1991, ζούσαμε σε μία απέραντη φυλακή. Το τραγικότερο απ’ όλα ήταν ότι η πλειοψηφία των βορειοηπειρωτών και αλβανών , μην έχοντας παραστάσεις του ελεύθερου κόσμου, ζούσαν σε έναν κόσμο που τον θεωρούσαν - αν όχι ιδανικό - μοναδικό. Ήμασταν άνθρωποι που γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε σε ένα σύστημα χωρίς να έχουμε καθόλου παραστάσεις του υπόλοιπου ελεύθερου κόσμου. Σε ένα σύστημα που προσπάθησε να αντικαταστήσει το θεό με το κόμμα, το «δόξα το θεό» με το να «ζήσει το κόμμα», τις θρησκευτικές εορτές με τις επετείους του κόμματους και του Ενβερ Χότζα.
Σε αυτές τις συνθήκες, ο Σεβαστιανός έπρεπε, αφενός να ενημερώσει και ευαισθητοποιήσει τους ομοεθνείς έλληνες και τους ισχυρούς της γης και αφετέρου να στείλει μηνύματα συμπαράστασης στον σκλαβωμένο ελληνισμό. Στα 45 χρόνια δικτατορίας συνελήφθηκαν, εξορίστηκαν και εκτελέστηκαν πάρα πολλοί. Δεν υπήρχε όμως όλα αυτά τα χρόνια καμία οργανωμένη και μαζική αντίδραση. Ήταν πολύ λιγότεροι αυτοί που είχαν επίγνωση της σκλαβιάς. Τους πολλούς, το δηλητήριο του κομουνισμού τους είχε υπνώσει. Ο δεσπότης έπρεπε να βρει τρόπο να τους ξυπνήσει. Οι ομιλίες του στα ραδιόφωνα αλλά και τα τεράστια μεγάφωνα του Μαυρόπουλου μετέφεραν το μήνυμα της ανάστασης του Χριστού και της Βορείου Ηπείρου και οι παραλήπτες ήταν αρκετοί. Δεν είναι τυχαίο ότι η πρώτη μαζική αντίδραση κατά του καθεστώτος σε όλη την Αλβανία έγινε σε ένα ελληνικό χωριό των Αγίων Σαράντα, το Αλύκο, στις 12 του Δεκέμβρη το 1990. …..
… Η πτώση του κομουνισμού στην Αλβανία σε σχέση με τις άλλες ανατολικές χώρες ήταν φαινομενικά ομαλή. Ήταν ομαλή όχι γιατί οι κομουνιστές θέλησαν να δώσουν την ελευθερία αλλά προτίμησαν να αποφύγουν τη σύγκρουση και να ελέγξουν την εξουσία μετά την πτώση. Δεν είναι τυχαίο ότι ο αρχηγός του δεξιού κόμματος και σημερινός πρωθυπουργός Μπερίσα, ήταν ο προσωπικός γιατρός του δικτάτορα Ενβεν Χότζα.
Ο πλουραλισμός επιτράπηκε το Δεκεμβρη του 1990 και στις 11 Γενναρη του 1991 ιδρύετε στη Δερβιτσιάνη η Δημοκρατική Ένωση Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας «ΟΜΟΝΟΙΑ». Ταυτόχρονα τα σύνορα άνοιξαν και ο κόσμος δεν περίμενε να λιώσουν τα χιόνια στα βουνά και έφευγαν κατά κύματα. Το εθνικό συμφέρον βέβαια ήταν να μείνουμε στον τόπο μας, εάν όμως μας το έλεγε κάποιος εκείνες τις μέρες θα τον θεωρούσαμε τουλάχιστον ανθέλληνα. Ο Δεσπότης το ήξερε αυτό και βρήκε τον τρόπο να μας απευθυνθεί. Με πολλούς που αναπολούμε εκείνες τις μέρες, αυτό που θυμόμαστε όλοι, είναι η πρώτη συνάντηση με τους έλληνες στρατιώτες και η ομιλίες του Σεβαστιανού, που γύριζε τα στρατόπεδα να μας υποδεχτεί αλλά και να μας μιλήσει με πατρική αγάπη, για την υποχρέωση που έχουμε για ότι αφήνουμε πίσω.
Το βορειοηπειρωτικό θέμα μέχρι τότε ήταν στατικό. Απομονωμένη από την πίστη και τον ελληνισμό, το καθεστώς περίμενε υπομονετικά την αφομοίωση μας. Σε πολλές περιοχές το πέτυχε, κυρίως στις δίγλωσσες και στις πόλεις….
… Μετά το 1991 το βορειοηπειρωτικό γίνεται πολύ ενεργό θέμα με πολλές ευκαιρίες αλλά και πολλούς κινδύνους. Ο Σεβαστιανός τότε ζούσε καθημερινά – οι στενοί συνεργάτες του το ξέρετε καλύτερα από εμένα – σε μια απίστευτη ένταση. Καθημερινά έχει επικοινωνία με ανθρώπους της Ομόνοιας ταυτόχρονα εξέφραζε την οργή του για την παθητικότητα που αντιμετώπιζε το θέμα η Αθήνα. Ενδεικτικά θα αναφέρω δύο περιστατικά:
…. Το δεύτερο περιστατικό ήτανε το 1992 όπου η Ομόνοια είχε οργανώσει κινητοποιήσεις για το άνοιγμα των ελληνικών σχολίων στις πόλεις των Αγίων Σαράντα, Δελβίνου και Αργυροκάστρου. Οι αποχή από το σχολείο και οι διαδηλώσεις στις πόλεις, συντονίζονταν από τον δεσπότη που ήταν όλη την ημέρα πάνω από το τηλέφωνο. Τελικά η Αλβανική Κυβέρνηση αναγκάστηκε να ανοίξει τα ελληνικά σχολεία και στις πόλεις, γιατί μέχρι τότε είχαμε ελληνικά σχολεία μόνο στα χωριά του Βούρκου και της Δερόπολης…
… Όλες οι αλβανικές κυβερνήσει της μεταπολίτευσης, δεν άλλαξαν την αντιμετώπιση τους προς την ελληνική μειονότητα, αυτό που άλλαξε πολύ είναι οι πρακτικές που χρησιμοποιούν. Τα πρώτα χρόνια πολεμούσαν ανοιχτά και με κάθε μέσω την ελληνική μειονότητα. Ξήλωσαν όλους τους έλληνες από τις δημόσιες υπηρεσίες, εκβίαζαν τους έλληνες που άνοιγαν κάποια επιχείρηση, έδιωξαν τον Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομο από το Αργυρόκαστρο και αποκορύφωμα αυτών των διώξεων ήταν η φυλάκιση των στελεχών της Ομόνοιας. Αρχικά συνελήφθηκαν περίπου 35 άτομα. Τελικά έμειναν στη φυλακή οι 5. Ο Θεόδωρος Μπεζιάνης, ο Βαγγέλης Παπαχρήστος και ο Παναγιώτης Μαρτος που ήταν Πρόεδροι των τριών Παραρτημάτων της Ομόνοιας, Αργυροκάστρου, Αγίων Σαράντα και Δελβίνου αντίστοιχα και δύο άλλα σημαντικά στελέχη της Ομόνοιας από τη Δερβιτσιάνη ο Κώστας ο Κυριακού και ο Ηρακλής ο Σύρμος - δύο άνθρωποι που είχαν γευτεί για πολλά χρόνια και τις φυλακές της δικτατορίας. Στις εκατοντάδες σελίδες κατηγορητήριο τους που κατηγορούνται για εσχάτη προδοσία (τότε τιμωρούνταν με θάνατο), το όνομα Σεβαστιανός δεν λείπει από σχεδόν καμία σελίδα.
Η αλβανική πολιτική που δεν ήξερε ούτε να κρατάει κάποια προσχήματα, επιτέθηκε ωμά σε όσους έκαναν εθνικό έργο. Δεν συνέλαβε τους θεωρητικούς οι τους ψευτοκουλτουριάριδες αλλά τους ανθρώπους που είχαν σχέση με το Σεβαστιανό, γιατί ήξεραν ότι τα αρνητικά και τα επικίνδυνα για αυτούς ξεκινούσαν από την Κόνιτσα.
Από το 1995 μέχρι το 1997 συνεχίζει η ίδια τακτική της τρομοκρατίας και τις απόλυσης των λίγων εναπομεινάντων στη δημόσια διοίκηση βορειοηπειρωτών, αναγκάζοντας τους να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα. Παράλληλα όμως έχουμε και την μετακίνηση χιλιάδων αλλογενών από τη μέση και βόρεια Αλβανία στην πόλη και στα παράλια των Αγίων Σαράντα με αποτέλεσμα την αλλοίωση του πληθυσμού.
Το 1997 είναι κομβικό σημείο για την Αλβανία αλλά και τον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου. Πάρα πολλοί άνθρωποι έχασαν όλες τις οικονομίες τους, με αποτέλεσμα να έχουμε έναν ξεσηκωμό άνευ προηγουμένου και την πλήρη διάλυση του κράτους. Όλος ο οπλισμός του στρατού και της αστυνομίας κατέληξε στα χέρια διαφόρων ατόμων και ομάδων. Πολλοί δεν το θεωρούν τυχαίο όλο αυτό, αλλά μια καλοστημένη επιχείρηση ώστε ο μεγάλος οπλισμός της Αλβανίας να μεταφερθεί στο Κόσσοβο για να οπλιστεί ο στρατός του UCK. Σε αυτές τις συνθήκες έχουμε το δεύτερο κύμα μαζικής φυγής προς την Ελλάδα.
Μετά το 1997, στην κυβέρνηση έρχονται οι σοσιαλιστές και μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο ως προς την τακτική που οι κυβερνήσεις μας αντιμετωπίζουν. Οι σοσιαλιστές, με τη συνδρομή δυστυχώς και κάποιων ελλήνων διπλωματών στην Αλβανία οργάνωσαν τοπικές οργανώσεις στα χωριά μας. Οι σοσιαλιστές με πρώτη μαγιά κάποιους κομουνιστές του συστήματος, εκμεταλλευόμενοι τη γενική αγανάκτηση κατά του Μπερίσα, χωρίς να λείπουν και οι ευθύνες από την Ομόνοια κατάφεραν να διχάσουν πολιτικά την μειονότητα αποσπώντας μέχρι και 40% των ψήφων.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα δίνοντας προνόμια στους εκλεκτούς του, δικαιολογούσε φαινομενικά την έξωθεν καλή μαρτυρία, στην πραγματικότητα όμως δεν έκαναν καμία παραχώρηση που αφορούσε το σύνολο μειονότητας. Αρνιόταν, πεισματικά να επιτρέψει το άνοιγμα ελληνικού σχολείου στη Χειμάρρα γιατί δεν την θεωρούν μειονοτική περιοχή. Η Χειμάρρα που είναι στην ουσία η μοναδική πόλη που εκλέγει έλληνα δήμαρχο με το συνδυασμό της Ομόνοιας και με πολύ καλή προοπτική ανάπτυξης, οι σοσιαλιστές άσκησαν απίστευτη βία για να αποτρέψουν την εκλογή του Βασίλη του Μπολάνου.
Μια φράση που είχε πει ο πρώην πρωθυπουργός Φατός Νάνο αποτυπώνει την τακτική που ακολουθεί η Αλβανία ως προς την μειονότητα σήμερα. Σε μια συζήτηση για τα σχολεία της μειονότητας και επειδή κάποια δεν είχαν τον ελάχιστο απαιτούμενο αριθμό για να μείνουν ανοιχτά, τους είπε: «Δεν χρειάζεται να τα κλείσουμε εμείς, θα κλείσουν μόνα τους».
Κάποιοι πιστεύουν ότι η εγκατάλειψη της ιδέας του Ισλαμικού Τόξου και ο Ευρωπαϊκός προσανατολισμός, από το σύνολο του πολιτικού κόσμου της Αλβανίας, την έκαναν να αλλάξει στάση σε πολλά θέματα όπως και απέναντι στη ελληνική μειονότητα. Η αλήθεια βρίσκετε κάπου στη μέση. Στην Αλβανία υπάρχουν άνθρωποι που την ελληνική μειονότητα δεδομένου ότι είμαστε οι πιο νομοταγείς πολίτες στον άγριο κόσμο της Αλβανίας, συν τις άλλες σχέσεις εξάρτησης από την Ελλάδα, δεν την θεωρούν πρόβλημα αλλά παράγοντα σταθερότητας και ανάπτυξης. Υπάρχουν όμως και οι ανθέλληνες που δυστυχώς είναι οι πιο πολλοί, που δεν θα έχαναν την ευκαιρία να επιτεθούν σε οτιδήποτε ελληνικό. Στον αγώνα που κάνει η Ομόνοια για την κατοχύρωση των περιουσιών των βορειοηπειρωτών, όλες οι κρατικές υπηρεσίας, δικαστήρια, υπηρεσία επιστροφής περιουσιών, υποθυκοφιλάκεια κλπ. γίνονται πρόθυμοι υπηρέτες των καταπατητών όταν πρόκειται για περιουσίες που ανήκουν σε ελληνικές περιοχές.
Θα μπορούσα σε αυτή τη σύντομη ιστορική διαδρομή των τελευταίων είκοσι χρόνων να αναφέρω παράλληλα και τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης. Δυστυχώς όμως χαρακτηρίζεται μόνο με μία φράση «φλύαρη και παθητική». Όχι μόνο είναι παθητική, τα τελευταία χρόνια πέφτουν και στις παγίδες των δευτερευόντων θεμάτων που τους θέτουν οι αλβανοί. Το 2008 στείλαμε ως «Ομονοια» υπόμνημα σε όλους του βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου, πριν γίνει η Κύρωση της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και της Αλβανίας και δυστυχώς κανείς δεν το έλαβε υπόψη εκτός από τους βουλευτές του ΛΑΟΣ. Ο μοναδικός όρος που έθεσε η Ελληνική Κυβέρνηση για την κύρωση της συμφωνίας, ήταν η υπογραφή της συμφωνίας για την κατασκευή νεκροταφείων για τους πεσόντες από τον πόλεμο του 40’. Είναι δυνατόν, μια υπογραφή ζωτικής σημασίας για την Αλβανία, να εξισώνεται με κάτι πολύ αυτονόητο, που η Αλβανία θα έπρεπε να κάνει από καιρό;! Έγινε η οριοθέτηση των υδάτων, βάση διεθνών συνθηκών και απ’ ότι λένε οι ιδικοί, με δίκαιο τρόπο. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Αλβανίας, ακύρωσε τη συμφωνία των θαλασσίων συνόρων, κάνοντας το χατίρι των τούρκων, γιατί αυτός είναι ο πραγματικός λόγος της ακύρωσης, αφού αυτό θα δημιουργούσε προηγούμενο στο πρόβλημα που έχει η Ελλάδα με την Τουρκία για την οριοθέτηση των υδάτων. Η αλβανοί εγείρουν θέμα «Τσάμικου», για να το εξισώσουν με το βορειοηπειρωτικό.
Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος αποφάσισε να αντιμετωπίσει φιλικά την Αλβανία και την βοηθάει σε κάθε βήμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Δεν είναι εξ’ ορισμού κακό αυτό, αρκεί η Ελλάδα να έχει στόχους, να μην θίγονται τα ελληνικά συμφέροντα και προ πάντων να μην το κάνει εις βάρος και αγνοώντας το Βορειοηπειρωτικό…
… Το βορειοηπειρωτικό θέμα, το ερωτεύτηκαν πολύ, το αγάπησαν όμως ελάχιστοι. Για την αναποτελεσματικότητα στις υποθέσεις μας, οι πιο πολύ καταφεύγουν στην εύκολη λύση κατηγορώντας τους βορειοηπειρώτες ότι δεν είναι όσο πρέπει πατριώτες, είναι διχασμένοι και πολλά άλλα. Το βορειοηπειρωτικό είναι εθνικό θέμα και αφορά όλο το έθνος, όπως και θέμα μας δεν είναι μόνο το Βορειοηπειρωτικό αλλά και το Κυπριακό, το Μακεδονικό και κάθε τι που απασχολεί το έθνος.
Ο Σεβαστιανός, το ερωτεύτηκε και το αγάπησε το βορειοηπειρωτικό όσο κανένας άλλος. Από τότε που η ιστορία μας γράφεται χωριστά από την υπόλοιπη Ήπειρο, ο Σεβαστιανός είναι η σημαντικότερη φυσιογνωμία αυτής της ιστορίας. Η ιστορία όπως λέει κάποιος συγγραφέας δεν αποτελεί απλή καταγραφή γεγονότων που αφορούν το παρελθόν. Η ιστορία είναι ενέργεια μνήμης που αφορά κυρίως το παρόν και το μέλλον. Είναι λοιπόν ενέργεια και οι ενέργεια θα μας έλεγε ο άγιος Μεσογαίας που είναι φυσικός, παράγει έργο. Έτσι λοιπόν δεν ήρθαμε σήμερα εδώ απλώς για να νοσταλγήσουμε το παρελθών, αλλά να φωτίσουμε το παρόν και το μέλλον, από το έργο του Σεβαστιανού.
Είθε να μας φωτίσει όλους,
Ευχαριστώ!
Σημείωση: Το κείμενο αυτό είναι απόσπασματα από την ομιλία του Λεωνίδα Παππά, στην εκδήλωσης που πραγματοποίησε η ΣΦΕΒΑ προς τιμή του Σεβαστιανού, στην Αθήνα, το Δεκέμβριο του 2009, με ομιλητές τον διάδοχο του Σεβαστιανού Μητροπολίτη Κονίτσης Ανδρέα, τον Μητροπολίτη Μεσογαίας Νικόλαο και τον εκπρόσωπο της Ομόνοιας.
Υπενθύμιση
Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βορειοηπειρωτικού Αγώνα (ΠΑ.ΣΥ.Β.Α.) και η Συντονιστική Φοιτητική Ένωση Βορειοηπειρωτικού Αγώνα (Σ.Φ.Ε.Β.Α.), σας προσκαλούν στο ετήσιο μνημόσυνο του Αρχηγού και πνευματικού καθοδηγού τους, Μητροπολίτου Δρυινουπόλεως Πωγωνιανής και Κονίτσης κυρού ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΥ, που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2011 και ώρα 09.30 π.μ. στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Πευκακίων (Ασκληπιού 38 Αθήνα).
Δεκαεπτά χρόνια από την εκδημία του, τιμούμε τη μνήμη του ακρίτα Ιεράρχη και προμάχου των δικαίων του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού και ταυτόχρονα υποσχόμαστε συνέχιση του αγώνα μέχρι την τελική Νίκη.
Τα Διοικητικά Συμβούλια
ΠΑΣΥΒΑ-ΣΦΕΒΑ
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου