Η απόφαση καταδίκης του 1946 των μελών της ΜΑΒΗ

Όλα τα ονόματα 19 Βορειοηπειρωτών αγωνιστών

Βασίλειος Σαχίνης, αρχηγός του Μ.Α.Β.Η.

Η έκταση που πήρε στα αλβανικά μέσα η υπόθεση του αγωνιστή βορειοηπειρώτη Φίλλιπα Παπαθανάση από τη Ραχούλα Αγίων Σαράντα, προκάλεσε το ενδιαφέρον κάποιων αλβανών δημοσιογράφων για περαιτέρω έρευνα. Ο δημοσιογράφος Marin Mema, δημοσιοποίησε στην εφημερίδα «Shqip», την απόφαση καταδίκης του Φίλλιπα Παπαθανάση και άλλων 18 συναγωνιστών του, από το κομουνιστικό καθεστώς της Αλβανίας, τον Ιούλιο του 1946. 

Στα αρχεία που δημοσιοποίησε ο κ. Mema (αξίζει να σημειωθεί ότι έχει ίδιο επίθετο με τον δικαστή των 19 Βορειοηπειρωτών), παρουσιάζεται έκθεση με την δράση του ΜΑΒΗ (Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου). Η έκθεση αυτή είναι στα μέτρα της αλβανικής και κομουνιστικής προπαγάνδας, που ήθελε το ΜΑΒΗ και όλους τους αγωνιστές  του Βορειοηπειρωτικού ως κοινούς εγκληματίες και μισθοφόρους των επεκτατικών βλέψεων του ελληνικού κράτους.

Για να αποκτήσουν συμμαχίες στην ελληνική μειονότητα, το καθεστώς παρουσίασε λίστα  με αριστερούς παρτιζάνους βορειοηπειρώτες που υποτίθεται ότι οι κατηγορούμενοι σκόπευαν να σκοτώσουν, όπως τον Βασίλη Νταλάνη από το Βουλιαράτι, τον Παντελή Γκάρο από το Σελλιό και τον Λευτέρη Κολιγιάννη από την Κοσοβίτσα. Διαβάζοντας τέτοια αρχεία, παρόλο που είναι εμφανές το προπαγανδιστικό περιεχόμενο, στο πίσω μέρος του μυαλό σου, υπάρχει και η αμφιβολία μήπως είναι αλήθεια. Σε αυτή την περίπτωση όμως είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι και οι 19 καταδικασθέντες από το κομουνιστικό καθεστώς, δεν ήταν μόνο ανιδιοτελείς αγωνιστές του ελληνισμού και καμία σχέση δεν είχαν με χρηματισμό αλλά ήταν η αφρόκρεμα της διανόησης του βορειοηπειρωτικού ελληνισμού που έπρεπε το καθεστώς να απομονώσει.

Μάλιστα αποδεικνύεται ακριβώς το αντίθετο με το εξής περιστατικό: Όταν ο Ελληνικός Στρατός στον πόλεμο του 40’ στρατοπέδευσε στα χωριά της Βορείου Ηπείρου, κάποιος από τους 19, που ο αδερφός του ήταν ενταγμένος στο ΜΑΒΗ ενώ ο ίδιος όχι, έδωσε στον Ελληνικό Στρατό όλα του τα ζώα και τη σοδιά της χρονιάς. Φεύγοντας ο στρατός του άφησε κάποιο έγγραφο, με το οποίο μπορούσε να πάρει αποζημίωση από το ελληνικό κράτος. Όταν το έδειξε στο μέλλος της ΜΑΒΗ αδερφό του, εκείνος έριξε αμέσως το έγγραφο στη φωτιά λέγοντας του πως θα έπρεπε να ντρέπεται που κρατάει στα χέρια του ένα τέτοιο χαρτί, «που ακούστηκε να ζητάει κάποιος ρέστα από τον ελευθερωτή της πατρίδας»,  ήταν τα λόγια του συναγωνιστή και φίλου του Παπαθανάση.

Όλοι οι αλβανοί διανοούμενοι που καταδικάστηκαν από το κομουνιστικό καθεστώς με ανάλογες κατηγορίες,  παρουσιάζονται στα αλβανικά μέσα ως ήρωες. Το αντίθετο συμβαίνει όταν πρόκειται για Έλληνες Βορειοηπειρώτες όπως στην προκειμένη περίπτωση που οι αλβανικές εφημερίδες παρουσιάζουν τον Παπαθανάση και τους υπολοίπους με τις κατηγορίες του καθεστώτος, αποδεικνύοντας για μία ακόμη φορά την υποκρισία και τον ανθελληνισμό τους.  

Στη συνέχεια παρουσιάζουμε το κείμενο και τη μετάφραση της απόφασης καταδίκης των 19 βορειοηπειρωτών αγωνιστών, όπως δημοσιεύτηκε στην αλβανική εφημερίδα «Shqip» :

Μετά την ανακάλυψη του οργανωμένου δικτύου που συνδέονταν με την ελληνική κατασκοπία, όπως παρουσιάστηκε από την ανάκριση, το δικαστήριο αποτελούμενο από τον πρώτο καπετάνιο Bexhet Mema και τους καπετάνιους Shaban Idrizi και Xhevat Ahmataj αποφασίζουν για τους 19 κατηγορούμενους. Βάση του άρθρου 15 του άρθρου νόμου 41 για την οργάνωση και λειτουργία των στρατιωτικών δικαστηρίων, οι 19 κατηγορούμενοι κηρύσσονται ένοχοι και εχθροί του λαού με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας με στόχο την αλλαγή συνόρων και της λαϊκής εξουσίας. Νάσος Πάντος, Σωτήρης Σκεύης, και Τέλης Χαρμπάτσης καταδικάζονται με θάνατο και κατάσχεση των κινητών και ακίνητων περιουσιών τους. Ο Φίλλιπας Παπαθανάσης, Χαράλαμπος Λέζος και Βασίλης Λαζάρης καταδικάζονται σε ισόβια. Με 30 χρόνια φυλάκισης καταδικάζονται οι π. Γιάννης Ντάσης, Κωστας Κέσκος, π. Χρήστος Παππάς, και Λιώλη Παππάς. Ο Κίμων Γρέκας καταδικάζεται με 15 χρόνια φυλάκιση. Με 10 χρόνια φυλάκισης οι Βασίλης Παρτάλης και Τσιάβος Πύλιος, με 6 χρόνια ο Βαγγέλης Παππάς, με 5 χρόνια ο Μιχάλης Λάμπρος, με 3 χρόνια ο π. Σταύρος Ρέτζιος, με 2 χρόνια οι Φάνης Ντενέκος, Πύλιος Σκεύης και Λουκάς Πρίφτης.         

VENDIMI PER PAPATHANASIN

Pasi ka zbuluar këtë rrjet të koklavitur agjenture të lidhur me spiunazhin grek të pasqyruar në detajimin e hetimit, gjykata e përbërë nga kapiteni i parë Bexhet Mema dhe kapitenët e dytë Shaban Idrizi dhe Xhevat Ahmataj, marrin vendimin për 19 të pandehurit. Në bazë të nenit 15 të ligjit numër 41 mbi organizimin dhe funksionimin e gjykatave ushtarake, të 19 të pandehurit, në shpallen fajtorë dhe armiq të popullit për tradhti të lartë kundër integritetit tokësor dhe pushtetit popullor. Nasho Pando, Sotir Shqevi dhe Teli Harbaci dënohen me vdekje dhe konfiskim të pasurisë së luajtshme dhe të paluajtshme. Dënohen me burgim të përjetshëm Filip Papa-Thanasi, Harallamb Lezo dhe Vasil Llazari. 30 vjet burg për Papa Jani-Dashin, Koço Qeskon, Papa Kristo Papa dhe Loli Papa. Me 15 vjet burg dënohet Qimon Greka, me 10 vjet Vasil Pertali dhe Cavo Pilo, 6 vjet Vangjel Papai, 5 vjet Mihal Llambro, 3 vjet Papa Stavro-Rexho, 2 vjet Fane Deneku, Pilo Shqevi dhe Lluke Prifti.