Σε ποιόν ανήκουν οι εκκλησίες;

Γιατί η μοναδική εκκλησία του Αγίου Ανδρέα στη Βόρειο Ήπειρο , δεν λειτούργησε την ημέρα της εορτής της

Στο χωριό Ραχούλα της Επαρχίας Αλύκου, υπάρχει η μοναδική εκκλησία του Αγίου Αποστόλου Ανδρέα, σε όλη τη Μητρόπολη Αργυροκάστρου και ίσως σε όλη την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας. Την ημέρα της εορτής του (30/11/2011), η εκκλησία δεν λειτούργησε, για τον ίδιο λόγο που δεν λειτουργεί  η εκκλησία των Αγίων Πάντων στη Χειμάρρα και αρκετές άλλες εκκλησίες όπου μητροπολίτης επέβαλε το επιτίμιο της ακοινωνησίας.

Το επεισόδιο της Ραχούλας

 Ό Σύλλογος Συνταξιούχων Ελληνοδιδασκάλων Αγίων Σαράντα και Δελβίνου, είχε τοποθετήσει στην αυλή της εκκλησίας της Ραχούλας, προτομή του εθνομάρτυρα Φίλιππα Παπαθανάση, χωρίς την άδεια της μητροπόλεως και εν αγνεία της εκκλησιαστικής επιτροπής. Σύμφωνα με μέλλος της επιτροπής, η προτομή τοποθετήθηκε κρυφά και όταν ρώτησαν για τις εργασίες που γίνονταν, τους απάντησαν ότι είναι από την επαρχία και τοποθετούν κολώνα για φωτισμό.

Την ημέρα της εορτής του Αγίου Ανδρέα, παρά την απουσία του ιερέως, οι κάτοικοι γιόρτασαν με το δικό τους τρόπο τη μνήμη του. Εν μέσω της νηστείας των Χριστουγέννων, είχαν «θυσιαστεί» αρκετά σφαχτά, με το νάρθηκα της εκκλησίας να γίνεται ο χώρος αποθήκευσης ή καλύτερα ο μπάγκος του «κέτερινγκ» και το χαγιάτι η τραπεζαρία... Όταν συγγενείς του ιερέα, πήγαν να προσκυνήσουν στο ναό, «πιστοί» τους επιτέθηκαν φραστικά για την απουσία του ιερέως.

Σε ποιον ανήκουν οι εκκλησίες;

Εάν θα ρωτήσεις στα χωριά μας, σε ποιον ανήκουν οι εκκλησίες; Η συνηθέστερη απάντηση είναι «στο χωριό» ή «στο λαό», μία νοοτροπία που καλλιέργησε το κομουνιστικό καθεστώς και φαίνεται πως επιβιώνει ακόμα. Οι εκκλησίες και οι άλλοι χώροι λατρείας στην Αλβανία, δεν έκλεισαν το 1967, έκλεισαν ουσιαστικά πολύ νωρίτερα, τότε που το καθεστώς διόριζε τις εκκλησιαστικές επιτροπές, η κομουνιστική προπαγάνδα απαξίωνε τις θρησκείες, τους άξιους ιερείς τους είχε φυλακίσει, καλλιεργώντας ένα κλίμα μέχρι το 1967 ώστε να γίνει πιο αποδεκτή η φράση τους «τις εκκλησίες τις γκρεμίζει ο λαός…». 

Η σωστή απάντηση, στο ερώτημα σε ποιους ανήκουν οι εκκλησίες, είναι «στους πιστούς», τους οποίους εκπροσωπεί ο μητροπολίτης. Το σύστημα διοίκησης της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι επισκοποκεντρικό, δηλαδή ο μητροπολίτης έχει όλη την πνευματική και διοικητική ευθύνη της περιοχής του, άρα και όλων των ναών. Μπορεί αυτό να μην ακούγεται και τόσο «δημοκρατικό» αλλά η Oρθόδοξη Eκκλησία εδώ και 20 αιώνες έτσι πορεύεται. Με τα λίγα εκκλησιαστικά που γνωρίζουμε, θεωρούμε πως στις προαναφερόμενες περιπτώσεις, στην Αγία Παρασκευή Τεριαχατιού, κ.α., ο μητροπολίτης έχει δίκιο. Όσο για τον τρόπο που «διαχειρίζεται» αυτές τις καταστάσεις είναι άλλο θέμα, και δεν θα να μπούμε στη διαδικασία να τον κρίνουμε.

Ελπίζουμε πως αυτό το δημοσίευμα  θα συμβάλει στο να αλλάξει έστω και λίγο η αναρχία που παρατηρείται σε κάποιες ενορίες και να σταματήσει να θεωρεί η κάθε εξουσία του χωριού, επαρχία, σύλλογος κλπ, ότι είναι αρμόδιοι να επεμβαίνουν στα θέματα της εκκλησίας  χωρίς να θεωρούν απαραίτητο να συνεννοηθούν με κάποιο αρμόδιο, λειτουργώντας ως νοικοκυραίοι.  Δεν αμφιβάλουμε πως οι προθέσεις των περισσοτέρων είναι αγαθές, υπάρχει όμως και μία εκκλησιαστική τάξη στην οποία πρέπει όλοι να σεβαστούμε και να υπακούσουμε.