Fan Noli: «Οι Αλβανοί με τους Έλληνες έχουν τους ίδιους προπάππους, τα προβλήματα είναι για τα σύνορα»

Αλβανικό δημοσίευμα για τον επίσκοπο με ελληνική παιδεία που έγινε πρωθυπουργός της Αλβανίας

«Κατά τη διάρκεια των έξι μηνών που ο Fan Noli (Θεοφάνης Στυλιανού Νόλης ή Θεοφάνης Μαυρωμάτης) τέθηκε επικεφαλής της δημοκρατικής κυβέρνησης κατά την επανάσταση του Ιουνίου του 1924, έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στις σχέσεις με το νότιο γείτονα, την Ελλάδα», γράφει το αλβανικό αφιέρωμα και συνεχίζει:

Εξαιτίας των  εμποδίων και των συνθηκών της εποχής, σταμάτησε να εργάζεται για να  εδραιώσει ένα κλίμα κατανόησης, το οποίο θα χρησίμευε στην ενίσχυση της φιλίας μεταξύ των Αλβανών και των Ελλήνων.

Μια σαφής εικόνα από τη δραστηριότητα του Fan Noli είναι μια σειρά από συνεντεύξεις και άρθρων που δημοσιεύθηκαν στις ελληνικές εφημερίδες «Πολιτεία», «Νέα Ημέρα», «Δημοκρατία», «Ελεύθερον Βήμα», «Σκρίπ» κλπ.

Μια αναγνωστική επίσκεψη στα κείμενα αυτά εντυπωσιάζουν τον αναγνώστη,  από όλες τις απόψεις και τις ιδέες που εκφράζονται και που όλα έχουν  έναν κοινό παρανομαστή:

Ο Fan Noli σημειώνει με επιχειρήματα και με πλήρη διαφάνεια τους πνευματικούς και ιστορικούς δεσμούς των Αλβανών και των Ελλήνων, τις ομοιότητες και τις συγγένειες, για τις αμοιβαίες φιλοδοξίες τους να ζήσουν με αδελφοσύνη και ειρήνη, συνυπάρχοντες δια βίου ως γείτονες.

Είναι γνωστό, ότι η Ελλάδα και η ελληνική παιδεία είχαν καταλάβει μια ιδιαίτερη θέση στη ζωή και στο δημιουργικό πνεύμα του Fan Noli.

Έλαβε την ελληνική παιδεία  από το δημοτικό σχολείο, τελείωσε το ελληνικό γυμνάσιο,  πήγε στην Αθήνα προκειμένου να γραφεί στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά δεν συνέχισε. Έγραψε τα πρώτα λογοτεχνικά του έργα στα ελληνικά, όπως το δράμα «Το ξύπνημα», συνεργάσθηκε με πολλά περιοδικά της ελληνικής πρωτεύουσας, κυρίως στο πολιτικό-κοινωνικό περιοδικό «Νουμάς»- (1903) και έπαιξε στα ελληνικά τα μεταφρασμένα έργα του Σαίξπηρ και του Ίψεν. Φίλοι του  ήταν ηθοποιοί και δημοσιογράφοι.

Αργότερα, είχε εμπλακεί σε έναν άγριο πολιτικό αγώνα στη δημιουργία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας και πάλεψε με τους ελληνικούς σοβινιστικούς κύκλους. 

Αυτό, όμως το γεγονός, δεν αποδυνάμωσε τα αισθήματά του για τον φιλικό ελληνικό λαό και δεν έπαυσε να εκφράζει την εκτίμηση και την ευγνωμοσύνη του προς τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, αλλά και για τον σύγχρονο.

Οι απόψεις αυτές δεν είναι μόνον των Αλβανών αλλά και των Ελλήνων δημοσιογράφων, που παρουσιάζουν τον πρωθυπουργό της Αλβανίας μέσα από τις συνεντεύξεις και τα κείμενα τους ως ένα κεντρικό και φιλικό πρόσωπο που εκπροσωπούσε τον πολιτισμό της χώρας μας, γράφει το αλβανικό δημοσίευμα της Bota Sot.

--

Ένα πληρέστερο αφιέρωμα για τον Fan Noli,  έχει ο Βορειοηπειρώτης

 © Βαλκανικό Περισκόπιο - Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος  Ἐχέδωρος