Ο κακός ο καλός και ο παρεξηγημένος Μπερίσα

Στα 23 χρόνια της μεταπολίτευσης η Αλβανία άλλαξε συνολικά 8 πρωθυπουργούς.  Οι σχέσεις με την Ελληνική Μειονότητα και την Ελλάδα δεν ήταν ποτέ ίδιες και σε μεγάλο βαθμό εξαρτιόνταν και από την προσωπική πολιτική στάση του προθυπουργού της Αλβανίας που ήταν ευάλωτη σε εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες. Κατά την άποψη μας, ο χειρότερος πρωθυπουργός της Αλβανία ως προς αυτά τα δύο θέματα ήταν χωρίς αμφιβολία ο Μπερίσα του 1992-1996 και ο καλύτερος ξανά ο Μπερίσα του 2005-2009.

Ως ηγέτης του αντιδικτατορικού κινήματος των φοιτητών στα τέλη του 1990, όταν επιτράπηκε ο πλουραλισμός αναδείχτηκε πρώτος πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος. Στις πρώτες ελεύθερες εκλογές το 1991, η μετακομμουνιστή Αλβανία “φοβήθηκε” να δώσει την ψήφο της στο νέο κίνημα και επέμενε κομουνιστικά. Αυτό όμως κράτησε μόνο ένα χρόνο αφού το 1992 έγιναν πρόωρες εκλογές όπου το ΔΚ κέρδισε πανηγυρικά. Στην πρώτη τετραετία του (1992-1996) ο Μπερίσα  θα μείνει στην ιστορία εκτός των άλλων για τις διώξεις της ελληνικής μειονότητας και τις Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ήταν τότε που φυλακίστηκαν οι ηγέτες της Ομόνοιας και εκδιώχθηκε από το Αργυρόκαστρο ο δραστήριος αρχιμανδρίτης π. Χρυσόστομος Μαιδώνης ενώ επεδίωξε και την απομάκρυνση του αρχιεπισκόπου Αναστασίου.   Το σκληρό του πρόσωπο δεν το έδειξε μόνο στην ελληνική μειονότητα αλλά και στους πολιτικούς του αντιπάλους που φρόντισε να τους φυλακίσει.

Το 1996 κερδίζει για δεύτερη φορά τις εκλογές, με τους σοσιαλιστές να μην αποδέχονται το αποτέλεσμα και να κάνουν λόγο για βία και νοθεία. Ένα χρόνο μετά σκάει η φούσκα των πυραμίδων, τότε που η πλειοψηφία των αλβανών έχασαν όλες τις οικονομίες τους. Ιδιωτικές τράπεζες έδιναν μέχρι  και 10%  τόκο μηνιαίως και οι άνθρωποι πουλούσαν τα σπίτια τους για να βάλουν ρευστό στις τράπεζες-πυραμίδες. Μετά την δήλωση «πτώχευση» τους το πλήθος ορμάει σε ότι βρει μπροστά και παρά την έκκληση της διεθνής κοινότητας να παραιτηθεί, ο Μπερίσα επέμενε να κρατήσει την εξουσία με αποτέλεσμα να οδηγήσει τη χώρα σε γενική αναρχία. Δεν παραδέχτηκε ποτέ ότι ήταν αυτός ο εμπνευστής των τραπεζών αλλά αναγνώριζε την πολιτική του ευθύνη που δεν μπόρεσε να το ελέγξει. Μάλιστα ανέφερε ονόματα πολιτευτών του Σοσιαλιστικού Κόμματος που ήταν στελέχη αυτών των τραπεζών. Στις δύο τετραετίες 1997-2005, την Αλβανία κυβερνούν οι σοσιαλιστές και ο Μπερίσα παρουσιάζεται από όλα τα ΜΜΕ που ελέγχονταν από τους σοσιαλιστές ως «τέρας». Εκείνος όμως έχοντας φανατικούς οπαδούς επιμένει να κρατάει το κόμμα και καταφέρνει να κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές του 2005. Η επιτυχία αυτή τον μέθυσε από ευτυχία γιατί του δόθηκε η ευκαιρία να αποδείξει πως το πρόσωπο του δεν είναι απειλή για την Αλβανία όπως τον παρουσίαζαν τότε στα διαφημιστικά τους σποτ οι πολιτικοί του αντίπαλοι.

Την τετραετία 2005-2009 η Αλβανία κατά γενική ομολογία κάνει μεγάλα άλματα ανάπτυξης στις υποδομές, αυξήθηκαν οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων και οι συντάξεις   μέχρι και 300%, ψηφιοποιούνται οι δημόσιες υπηρεσίες, κ.α. Ως προς τις σχέσεις με την Ελλάδα και την ΕΕΜ βλέπουμε έναν τελείως διαφορετικό Μπερίσα. Το ΚΕΑΔ αποκτά στην ουσία για πρώτη φορά εξουσία στη συγκυβέρνηση, δεν έχει πρόβλημα να στηρίξει στο Δήμο Χειμάρρας τον χαρακτηρισμένο από τους αλβανούς ως «υπερεθνικιστή έλληνα»  Βασίλη Μπολάνο  (σε αντίθεση με τους σοσιαλιστές που έκαναν όργια για να μη βγει), είναι ανοιχτός σε κάθε θέμα που του θέτει η Ελληνική Κυβέρνηση, δέχεται να ανοίξει ελληνικό σχολείο στη Χειμάρρα (οι σοσιαλιστές αρνούνταν πεισματικά), δέχεται να γίνει απογραφή πληθυσμού με αυτοπροσδιορισμό της εθνικότητας και του θρησκεύματος (άσχετα αν απέτυχε), είχε άριστη σχέση με τον Αναστάσιο όπου του τακτοποιεί το θέμα του οικοπέδου στο κέντρο των Τιράνων για το νέου καθεδρικού που αγωνίζονταν χρόνια και λύση δεν έβρισκε, δέχεται να υπογράψει με την ελληνική κυβέρνηση συμφωνία για τη διπλή υπηκοότητα των βορειοηπειρωτών, ήταν πολύ πρόθυμος στις συναντήσεις με τους τοπικούς άρχοντες από την ελληνική μειονότητα κ.α.  

Για την μετάλλαξη του Μπερίσα υπάρχουν δύο εκδοχές: Η πρώτη λέει ότι ο Μπερίσα είναι ο ίδιος με αυτόν της πρώτης εποχής αλλά άλλαξε συμπεριφορά γιατί κατάλαβε πως τόσο για τον ίδιο όσο και για τη χώρα του δεν ωφελούν οι κακές σχέσεις με την Ελλάδα ενώ υπάρχει και η άλλη των ολίγων ελλήνων υποστηρικτών του που λέει ότι ο Μπερίσα είναι φιλελεύθερος άνθρωπος με φιλότιμο και η εγκληματική δράση κατά της ΕΕΜ της πρώτης περιόδου (92-97) οφείλονταν στο γεγονός ότι λόγο της απειρίας του δεν κυβερνούσε ο ίδιος αλλά οι μυστικές υπηρεσίες και ο περίφημος Gazidede.

Στο τέλος της πρωθυπουργικής του καριέρας όμως, στις εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια ανεξαρτησίας της Αλβανία στην Αυλώνα (28 Νοέμβρη 2012), τότε που Αλβανία χόρευε σε εθνικιστικούς ρυθμούς είδαμε ξανά τον «παλιό» Μπερίσα να κάνει λόγο για Αλβανία που φτάνει μέχρι την Πρέβεζα, δημιουργώντας σοβαρό διπλωματικό με την Ελλάδα.    

Στους έλληνες της Βορείου Ηπείρου, υπάρχει ακόμα ένα γενικευμένο μένος κατά του Μπερίσα, και ίσως όχι άδικα αλλά δεν είναι κακό να αναγνωρίζουμε και κάτι καλό αν υπάρχει, ειδικά όταν κάποιος αποχωρεί από την πολιτική!  Είναι αξιοπερίεργη επίσης η ευκολία που κάποιοι «δικοί μας» δικαιολογούν ή παραβλέπουν άλλους αλβανικούς πολιτικούς για την ανθελληνική τους στάση

Την ιστορία του Μπερίσα βέβαια δεν θα τη γράψουμε εμείς, θα γραφτεί αλλού και μετά από πολλά χρόνια. Ως άνθρωποι όμως που ζούμε σε μία χώρα που κυβερνήθηκε από αυτόν τον άνθρωπο τα 13 από τα 23 χρόνια πλουραλισμού, θεωρήσαμε χρήσιμο να παραθέσουμε αυτά που γνωρίζουμε!