Η τέχνη που (δεν) ενώνει! Έλεος με τη φθηνή δημοσιογραφία!

Η αλήθεια και οι  τρεις όψεις μιας εκδήλωσης βορειοηπειρωτών καλλιτεχνών στους Αγίους Σαράντα.

Πριν από ένα χρόνο περίπου, ο νεοεκλεγής δήμαρχος Αγίων Σαράντα Στεφάν Τσίπα, δέχτηκε την πρόταση του βορειοηπειρώτη ζωγράφου Λευτέρη Τσέκου για τη δημιουργία μιας δημοτικής πινακοθήκες, που θα συγκέντρωνε-επαναπάτριζε  έργα καλλιτεχνών με καταγωγή από τους Αγίους Σαράντα.

Παρά την προβολή που έγινε στα εγκαίνια του περασμένου Ιούνιου, από τα τοπικά μέσα ενημέρωσης και όχι μόνο, η ανταπόκριση ήταν κάτω του αναμενόμενου. Έτσι ο «φιλότεχνος» δήμαρχος  αποφάσισε να δώσει άλλη μια ευκαιρία στο εγχείρημα,

εντάσσοντας την πινακοθήκη στις εκδηλώσεις του δήμου για τα 100 χρόνια της ανεξαρτησίας της Αλβανίας που για την Βόρειο Ήπειρο αποτελεί την 100^η  επέτειος αλλαγής κατακτητή (από τους Οθωμανούς στους Νεότουρκους) ...

Το γεγονός ότι η πλειοψηφία των έργων ανήκουν σε έλληνες καλλιτέχνες όπως του Λευτέρη Τσέκου, του Σπύρου Στούκα, του Βασίλη Κάτση, του Οδυσσέα Παππά κ.α.,  σε αυτή την εκδήλωση συμμετείχαν και κάποιοι «επίσημοι» και «ανεπίσημοι» βορειοηπειρώτες, καλεσμένοι του δήμαρχου ή των ίδιων των καλλιτεχνών.

Την είδηση προέβαλε πρώτη η ΣΦΕΒΑ ενώ στο σχόλιο που κάνει η ίδια στο κείμενο του ανταποκριτής της, με κομψό τρόπο υπενθυμίζει το χρέος των ελλήνων για τον για την διατήρηση της ελληνικότητας της περιοχής.  

Το γεγονός ότι στην εκδήλωση αυτή συμμετείχε και ο πρόεδρος του ελληνικού κόμματος ΕΕΜΜ  Χρήστος Κίτσος, παρουσιάστηκε ως σκάνδαλο από φίλο ΚΕΑΔ-ιτικο ιστολόγιο.

Την υπεράσπιση του κ. Κίτσου ανέλαβε φιλο ΜΕΓΚ-ικο ιστολόγιο όπου λέει ότι παρόν στην εκδήλωση ήταν και ο αντιπρόεδρος της Ομόνοιας και δημοτικός σύμβουλος με το ΚΕΑΔ Βαγγέλης Ζαφειράτης και υπενθυμίζει ότι ο ίδιος ο κ. Ντούλες καταθέτει στεφάνι στην Αυλώνα για την επέτειο της ανεξαρτησίας της Αλβανίας.

Μετά από κάνα δεκαριά αναδημοσιεύσεις σε μπλογκς, δεν βγάζεις άκρη, ποιος είναι ο προδότης, ποιοι οι καλλιτέχνες, ποιοι οι υπερασπιστές της πατρίδας και ποιος κατηγορεί ποιον

Αν ο Μάνος Λοίζος δεν είχε τον έρωτα στο μυαλό του όταν έγραφε το «Όλα σε θυμίζουν» αλλά κοινωνία μας, θα έγραφε κάπως έτσι:

Όλα μας διχάζουν,
απλά κι αγαπημένα,
πράγματα δικά μας, καθημερινά…

Για τους φιλότεχνους που ενδιαφέρονται για το περιεχόμενο της έκθεσης, αναδημοσιεύουμε ένα ωραίο άρθρο του Βαγγέλη Ζαφειράτη (από τα πρώτα εγκαίνια) που δημοσιεύτηκε στην Κερκυραϊκή εφημερίδα «Ενημέρωση»  :

Συναίσθημα και μήνυμα χρωμάτων

ΑΓ. ΣΑΡΑΝΤΑ. (ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΖΑΦΕΙΡΑΤΗΣ).

Μετά από πολλά χρόνια, περίπου 20-ετία, η πόλη των Αγίων Σαράντα, μπόρεσε να αποχτήσει ξανά την πινακοθήκη της. Μαζί με το χώρο που στεγάζεται η πινακοθήκη και αρκετό εκθεσιακό χώρο.΄Ηταν μια επίμονη δουλειά και απαίτηση των δημιουργικών δυνάμεων της πόλης, κυρίως καλλιτεχνών, ζωγράφων και γλυπτών. Η επιμονή του ακούραστου ζωγράφου Λευτέρη Τσέκου μαζί με τη στήριξη και άλλων καλλιτεχνών έφερε το ποθητό αποτέλεσμα. Με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, εγκρίθηκε το απαραίτητο κονδύλιο για την ανακαίνιση και προσαρμογή του χώρου, ιδιοκτησία του δήμου. Το επιχείρημα πέτυχε, η πινακοθήκη και ο εκθεσιακός χώρος είναι πια γεγονός. ΄Οπως είναι γεγονός πια πως διευθυντής της διορίστηκε ο γνωστός ζωγράφος Λευτέρης Τσέκος.
΄Ετσι που εδώ και λίγο διάστημα, λειτουργεί στους Αγίους Σαράντα η νέα πινακοθήκη. ΄Ισως να είναι καλό γούρι το γεγονός ότι τα πρώτα έργα που φιλοξενήθηκαν στην έκθεση, ήταν των ταλαντούχων καλλιτεχνών απ' τους Αγίους Σαράντα, των πιο ποιοτικών. Είχαν την τιμή να εκθέσουν τις εργασίες τους οι: Νίκος Γκοντρόλης, γλύπτης, Βασίλης Κάτσης, ζωγράφος, Λευτέρης Τσέκος, ζωγράφος, Οδυσσέας Παππάς , γλύπτης και Σπύρος Στούκας, ζωγράφος.
΄Ολοι τους γνωστοί καλλιτέχνες και με πλούσια δράση στην Αλβανία, στην Ελλάδα και με εκθέσεις στο εξωτερικό, όπως σε Γερμανία, Κύπρο, Αμερική κ.α.
Προσπαθώντας να διαβάσει κανείς τα έργα που παρουσίασαν οι παραπάνω καλλιτέχνες στην ομαδική αυτή έκθεση, να τα ερμηνεύσει, καταλαβαίνει πως συγκέντρωσαν στους πίνακες αυτούς τα χρώματα της πόλης, τα εναρμόνισαν, τους έδωσαν ψυχή, τα έκαναν έργα τέχνης και μας τα παρουσίασαν, διευκολύνοντας το κοινό στην επικοινωνία μαζί τους. Κάποιοι άλλοι, πήραν την πέτρα κι άλλα σκληρά αντικείμενα, τους έδωσαν μορφή, ψυχή και φωνή. Και τα έργα τους μίλησαν στην έκθεση, επικοινώνησαν καλύτερα με τους συμπολίτες τους επισκέπτες.
Το φιλότεχνο κοινό, βρήκε στην πινακοθήκη που περίμενε τόσα χρόνια, τα χρώματα, το φως και την ίδια τη μεσογειακή ψυχή του.

Ερωτευμένα δελφίνια

Είναι ένα απ΄τα έργα του γλύπτη Νίκο Γκοντρόλη. Μικρού μεγέθους, σου επισύρει την προσοχή με τη στάση των δελφινών. Βγήκαν όρθια πάνω απ' την επιφάνεια της θάλασσας. Ακουμπούν λίγο μεταξύ τους σαν κάτι να ψιθυρίζουν και να λένε. ΄Ισως να είναι έτοιμα για ένα φιλί. ΄Ολοι έχουμε προσέξει δελφίνια να βγαίνουν και να ξαναβουτούν στη θάλασσα. Τα δελφίνια του Νίκου, βγήκαν για να μαρτυρήσουν τον έρωτα στο φως του ήλιου. Πέταξαν πάνω απ΄το νερό, όρθια, ερωτευμένα σπένοντας την συνηθισμένη κορνίζα. Τα ερωτευμένα δελφίνια τόλμησαν. ΄Οπως ο έρωτας που τολμά και σπάει τους περιορισμούς. Είναι ελεύθερα και ευτυχισμένα. Ακριβώς αυτή τη στιγμή παρατήρησε ο Νίκος και μας παρουσίασε, τον έρωτα των δελφινιών που σπάει το φράγμα. ΄Εξω απ' την έκθεση απλώνεται η πόλη, υπάρχουν οι άνθρωποι που διστάζουν. Διστάζουν να ξεπεράσουν τα φράγματα και τις συνήθειες, γι' αυτό και δεν είναι ελεύθεροι. Φυσικά, που το μεγάλο γεγονός σύμφωνα με τον καλλιτέχνη, τον έρωτα και την ευτυχία, τα βιώνουν όσοι τολμούν, όσοι σπάνε τα δεσμά.
Τα έργα του Ν. Γκοντρόλη είναι σε μάρμαρο, πέτρα, ξύλο. Παρουσιάστηκε με πορτρέτα, συνθέσεις κλπ.

Το μαντίλι του πόνου και το φως της χαράς

Ο ζωγράφος Βασίλης Κάτσης, παρουσιάστηκε σ' αυτή την έκθεση με διάφορες γραφικές συνθέσεις και πορτρέτα. Η θάλασσα, η παραλία, η επιμονή του βράχου στα κύματα και το φως μέσα στην πάλη των κυμάτων παραμένουν αγαπημένα μοτίβα για το Βασίλη. ΄Οχι απλώς ως εικόνες, αλλά ως κίνηση και μια μυστική ανησυχία των στοιχείων της φύσης και του ίδιου του ανθρώπου. Η σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον είναι ένα άλλο μοτίβο στα έργα του ζωγράφου. Η γραφική κατέχει σημαντική θέση στην τέχνη του. Ακόμα και ο συμβολισμός στα έργα του Β.Κάτση μιλάει και αφήνει πολλά περιθόρια σχολιασμού και απ' τον ίδιο τον επισκέπτη. Ένα απ' τα πορτρέτα που παρουσίασε αυτή τη φορά είναι το σκούρο μαντίλι δεμένο γύρω απ' την κεφαλή της μητέρας. ΄Ετσι, παραδοσιακά, όπως βάζουν το μαντίλι στην περιοχή μας. Αφήνει να φαίνεται το ρυτιδωμένο γλυκό πρόσωπο της μητέρας μέσα σ' ένα βαθύ συλλογισμό. Το πορτρέτο φαίνεται να μην το αγγίζει ο χρόνος, είναι πέρα απ' το χρόνο. Μέσα απ' το σκούρο χρώμα του μαντιλιού γλυκά φωτισμένο το πρόσωπο της γριάς μάνας.
Με ανοικτούς κλώνους σε ένα βαθύ γαλάζιο ορίζοντα ένα δέντρο μοιάζει περισσότερο με μνημείο εκφράζοντας έναν ανθρώπινο πόνο. Είναι μια άλλη εργασία που παρουσιάζεται στην έκθεση. Ο Β. Κάτσης δεν είναι ο ζωγράφος του «έτοιμου», της έτοιμης εικόνας που παρουσιάζει η φύση και το περιβάλλον. Η εικόνα του Β. Κάτση, είναι σοφή εικόνα και στην περίπτωση που έχουμε να κάνουμε με ένα δέντρο, με έναν βράχο ή με μια γερασμένη ελιά. Ο συμβολισμός του είναι πετυχημένος.

Πορεία σε λευκό ταμπλό

Είναι μια πορεία σ' ένα απέραντο λευκό τοπίο. Δυο γυναίκες, φορεμένες στα παραδοσιακά, μαύρες ενδυμασίες , όπως οι Βουρκιώτισσες, φέροντας όλο το βάρος της ζωής βηματίζουν σαν σκιές. Σιωπηλές, με το βάρος του χρόνου, περισσότερο να μοιάζουν με σκιές σ' ένα λευκό κάδρο. Πορεία στη ζωή. Δύσκολη η πορεία των γυναικών του κάμπου. Κι ο ζωγράφος Λευτέρης Τσέκος μας έδωσε την ευκαιρία, έστω και για λίγο να συμμετέχουμε σ' αυτή την πορεία. Να γίνουμε ένα με την εικόνα, μια καλοδουλεμένη σύνθεση. Είναι ένα από τα έργα που παρουσίασε στην έκθεση. Ο Λ. Τσέκος, παρουσιάζει συνθέσεις, τοπία στην τεχνική του λαδιού, ακουαρέλας, προσωπογραφίες σε λάδι και σχέδια. Διακρίνεται για την ιμπρεσιονική του έκφραση. Τα περισσότερα μοτίβα του είναι απ' την καθημερινή ζωή, απ' την πόλη και γενικότερα.
Προσπαθεί να μεταφέρει μηνύματα μέσω των έργων του και όχι να απεικονίσει μια στείρα ή και παγωμένη πραγματικότητα. Ο ζωγράφος «αφήνει» κάτι και για τον επισκέπτη. ΄Η με το συλλογισμό του να «ολοκληρώσει» το τοπίο, το έργο που παρουσιάζεται ή ακόμα να αφήσει μια ανοιχτή συζήτηση. ΄Αρα σύμφωνα με το Λ. Τσέκο το έργο, ο πίνακας ξαναδουλεύεται και απ' τον επισκέπτη. Αυτό ίσως να εκφράζεται καλύτερα στον πίνακα που εγώ τον ονομάζω «πρωινός καφές» ή «νεανικές ανησυχίες» ή «χρώματα του πρωινού» και άλλες αποχρώσεις. Χωρίς ανησυχίες δεν είναι ούτε ο ζωγράφος που πάντα βρίσκεται σε αναζήτηση.

Έργα της θάλασσας και των θεών

΄Ενα απ΄τα γλυπτά που «υποχρέωσε» αρκετούς επισκέπτες για να σταθούν δίπλα του, είναι και ο κωπηλάτης του Οδυσσέα Παπά. ΄Αγαλμα μικρού μεγέθους σε μπρούντζο, σου δημιουργεί την αίσθηση του αιώνιου κωπηλάτη να τραβάει κουπί και οι θαλασσινές αποστάσεις δεν λένε να τελειώσουν. ΄Οπως ο χρόνος. ΄Οπως το κουραστικό ταξίδι μιας ζωής μέσα απ' τα κύματα και τις δυσκολίες. Τεντωμένο σώμα, πότε να σπρώχνει τη θάλασσα και πότε να ζυγώνει το κύμα. Μαυροδερνός απ' τον ήλιο και το αλάτι, με κατεργασμένο δέρμα απ' τα κύματα και τους ανέμους, σώμα σκληρό σαν του βράχου με επιμονή στην κωπηλασία, δεν μένει απαρατήρητος. ΄Εχει μέσα του έναν αστείρευτο δυναμισμό που μπόρεσε με επιτυχία να τον αποδώσει ο καλλιτέχνης. Περισσότερο μοιάζει να είναι έργο της θάλασσας και της τραμουντάνας παρά του γλύπτη. ΄Ισως να είναι ένα απ' τα καλύτερα που παρουσίασε σ' αυτήν την έκθεση ο Οδυσσέας. Και λίγο πιο πέρα σε λευκό μάρμαρο η αρπαγή της Ευρώπης. Γνωστό το θέμα απ' την μυθολογία.

Πρωτότυπη όμως η εκτέλεση

Ο γλύπτης Ο.Παπάς, κινείται τόσο στα μοτίβα απ' την ελληνική μυθολογία, δίνοντας μια σύγχρονη αίσθηση και φιλοσοφικό μήνυμα, τόσο και στο σήμερα. Δουλεύει σε μάρμαρο, μπρούντζο, σε ξύλο κλπ. Τα έργα του μπορεί να φιλοξενηθούν όπως σε κλειστούς χώρους και σε δημόσιο χώρο, μεγάλου μεγέθους. Ο νέος γλύπτης φαίνεται να είναι και ο ίδιος ένας καλός κωπηλάτης που ξέρει τι σημαίνει το δύσκολο ταξίδι στην τέχνη που προορισμό έχει την ψυχή του ανθρώπου.

Ο πόνος των ρόδων

΄Οσες φορές βρισκόμουν μπροστά σε έργα του Σπύρου Στούκα, είχα την αίσθηση πως, αν άγγιζα κάποιο απ' αυτά, θα μιλούσαν οι εικόνες ή, θα χύνονταν στο δάπεδο το αίμα των ρόδων. Ο ζωγράφος Σπύρος Στούκας, μέσα από τα χρώματα και το πολύ φως, μας φέρει κάτι πιο βαθύ, που σπάνια το διαπιστώνουμε εμείς οι θνητοί στην ψυχή του ανθρώπου και στη φύση. Ξέρει να το ανακαλύψει και μας το παρουσιάζει. Αρκετά παρατηρητικός, ο Σπύρος μας δείχνει μιαν άλλη όψη της πραγματικότητας που δεν έχουμε προσέξει ως τώρα. Είτε έχε να κάνει με τον γύρω κόσμο και περιβάλλον είτε με το βάθος του ανθρώπινου συναισθήματος. Στα έργα του παρουσιάζεται η δύναμη της αρμονίας των χρωμάτων. Θα έλεγα πως εδώ ο Σ. Στούκας είναι πετυχημένος. Στην έκθεση αυτή, ο πίνακας με τα φραγκόσυκα ίσως να είναι ένα τυπικό παράδειγμα που εκφράζει την αρμονία αυτή των χρωμάτων.
΄Ενα άλλο στοιχείο με το οποίο ασχολείται ο ζωγράφος, εκτός απ' την αρμονία είναι το στοιχείο της ισορροπίας. Είναι αρκετοί οι πίνακες μέσω των οποίων ο ζωγράφος φιλοσοφεί με τον επισκέπτη ή διαλογίζεται. Στοχαστικός, συμβολικός στη ζωγραφική, υπαρξιακός, ο Σπύρος Στούκας πειραματίζεται συνεχώς. Μερικά απ' τα έργα που παρουσιάζει σ΄αυτή την έκθεση είναι θαλασσινά τοπία σε ακουαρέλες, συνθέσεις σε λάδι κλπ. Με την έκθεση αυτή, την πρώτη στη νέα πινακοθήκη, έγινε το ξεκίνημα....