Μ.Α.Β.Η. Κομμάτι της ιστορίας μας

Τα 50 χρόνιας της κόκκινης δικτατορίας-απομόνωσης  δεν μας απέκοψαν μόνο από το εθνικό  κέντρο αλλά και από την ίδια την Ιστορία μας. Από τότε που αυτή η ιστορία  γράφετε χωριστά από την υπόλοιπη Ήπειρο, γεγονότα όπως ο Αυτονομικός Αγώνας(1914), Σχολικό Κίνημα (1935) και ΜΑΒΗ (1942-1944) που κοσμούν την ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδα μας,  παραμένουν άγνωστα ακόμα και στην πλειοψηφία του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Καταντήσαμε (γιατί για κατάντια πρόκειται), να θεωρούμαι γραφικούς  ή  εξτρεμιστές   όσους αναφέρονται στους αγώνες των προγόνων μας. Πριν από λίγες μέρες γράφτηκαν κάποια συνθήματα στη Μουζίνα με την υπογραφή της ΜΑΒΗ. Η ιστορία της Οργάνωσης δεν έχει καμία σχέση με τους πρώιμους αγωνιστές των μπλε σπρέι, ωστόσο ήταν μια  αφορμή για να γράψουμε κάτι.  

Το Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου (MABH), ήταν αντιστασιακή οργάνωση που έδρασε στον γεωγραφικό χώρο της Βορείου Ηπείρου κατά την διάρκεια της ιταλικής και γερμανικής κατοχής της Αλβανίας από τον Άξονα (1941-1944).

Ίδρυση

Με την αποχώρηση του ελληνικού στρατού από την Βόρειο Ήπειρο (Απρίλιος 1941), σημειώθηκαν βιαιότητες στην περιοχή, από ομάδες ατάκτων ενόπλων καθώς και ιταλικού στρατού. Το Μάιο του 1942 οργανώθηκαν τα πρώτα αντάρτικα τμήματα από Βορειοηπειρώτες στην περιοχή του Δέλβινου, επικεφαλής ήταν δύο ντόπιοι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού: Ο Σπυρίδων Λύτος και ο Ιωάννης Βιδέλης. Τον ίδιο μήνα Βορειοηπειρώτικα αντάρτικα οργανώθηκαν και σε άλλες περιοχές: Δρόπολη, Ρίζα, Χειμάρρα, Αυλώνας, Λιούντζη, Πωγώνι, Λεσκοβίκι, Κορυτσά. Τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου στα Τίρανα, σε συγκέντρωση Βορειοηπειρωτών εκπροσώπων, συγκροτήθηκε η ΜΑΒΗ. Επικεφαλής της ΜΑΒΗ τίθεται ο Βασίλειος Σαχίνης, άλλα βασικά στελέχη της ήταν οι: Ηλίας Κώνστας, Γιώργος Τάσος, Σπύρος Ντάσιος και ο Χειμαριώτης εισαγγελέας Αναστάσιος Κοκκαβέσης. Το αρχηγείο του Μ.Α.Β.Η. ήταν ο Άγιος Δημήτριος, η κεντρική εκκλησία του χωριού Γλύνα Βορείου Ηπειρου

Στόχος και πεδίο δράσης

Κύριος στόχος της ήταν η προστασία των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου και, λόγω των διάφορων αντάρτικων και δοσίλογων οργανώσεων που δρούσαν εκείνη την περίοδο στην ευρύτερη περιοχή ανεξέλεγκτα λόγω της έλλειψης κάποιας κρατικής αρχής για την προστασία των πολιτών.

Οι κύριες περιοχές δράσης της ΜΑΒΗ ήταν η περιοχή του Δέλβινου, της Δρόπολης, της Χειμάρρας, του Βούρκου (η ευρύτερη περιοχή των Αγίων Σαράντα), της Ρίζας και της Ζαγοράς (περιοχή κοντά στην Πρεμετή).

Αλβανική αντίσταση

Στα τέλη του 1942 ιδρύεται η αριστερή αλβανική οργάνωση Front Nacional Cilirimitar (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) με επικεφαλής τον Ενβέρ Χότζα, την ίδια εποχή δρα στην ευρύτερη περιοχή και η φιλοναζιστική Bali Competar, τα στελέχη της είναι γνωστά και ως «Μπαλίστες», μεταξύ των ελληνικών πληθυσμών της περιοχής . Γενικά οι αλβανικές ένοπλες ομάδες αν και διέφεραν ριζικά οι επιδιώξεις τους, στο θέμα της Βορείου Ηπείρου διατηρούσαν κοινή στάση: υπαγωγή της περιοχής στο αλβανικό κράτος χωρίς αυτονομία και σταδιακό εξαλβανισμό της.

Σχέση με ελληνική αντίσταση

Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Βασιλείου συγγραφέα και ερευνητή των αρχείων του ελληνικού κράτους και του υπουργείου εξωτερικών, η οργάνωση είχε την στήριξη του ΕΔΕΣ του Ναπολέοντα Ζέρβα. Είναι όμως αξιοπρόσεκτη η στάση του ΕΑΜ που τάχθηκε ενάντια στην δράση της ΜΑΒΗ. Η συμβολή μάλιστα του ΕΑΜ υπήρξε ενεργή συνεργαζόμενο άμεσα με την οργάνωση του Ε. Χότζα κατά της ΜΑΒΗ, στον τομέα των πληροφοριών. Σε συναντήσεις στελεχών των δύο όμορων, ιδεολογικά, αντάρτικων οργανώσεων (ελληνικής και αλβανικής) υποστηρίχθηκε κοινή πολιτική στα εξής σημεία:

• Εκδίωξη των δυνάμεων του ΕΔΕΣ από τα σύνορα και να αποκοπεί η ΜABH

• Να υπαχθεί η ΜABH στην οργάνωση του Ε. Χότζα (με βία η χωρίς)

• Να συλληφθεί πάση θυσία ο Β. Σαχίνης.

Σταδιακό τέλος της δράσης

Στις 17 Νοεμβρίου 1943, ο αρχηγός της ΜΑΒΗ, Βασίλειος Σαχίνης, συλλαμβάνεται από άτομα της οργάνωσης του Εμβέρ Χότζα στο Αργυρόκαστρο, οι οποίοι κατόπιν εντολής, αφού τον βασανίζουν για να αποσπάσουν πληροφορίες, τον εκτελούν. Στις 3 Δεκεμβρίου δολοφονείται ο επικεφαλής της οργάνωσης στην περιοχής Χειμάρρας, Γεώργιος Μπολάνος . Ακολούθησε η καταστροφή του χωριού Γλυνά, στην περιοχή Αργυροκάστρου που αποτελούσε βάση της ΜΑΒΗ. Από τον Δεκέμβριο του 1944 ενεργό ρόλο αναλαμβάνει ο Γρηγόριος Λαμποβιτιάδης, γιατρός από το Αργυρόκαστρο.

Τρομοκρατικές επιθέσεις το 1984, 1991 και 1994

Τα έτη 1984, 1991 και 1994, πραγματοποιήθηκαν επιθέσεις τρομοκρατικού τύπου,  κατά αλβανικών στόχων, σε Αλβανία και Ελλάδα. Η οργάνωση που ανέλαβε την ευθύνη για τις επιθέσεις έφερε το ίδιο όνομα (Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου). Δεν υπάρχουν στοιχεία, όμως, για υποτιθέμενη σύνδεση με την ιστορική αντιστασιακή οργάνωση που έδρασε την δεκαετία του ’40, καθώς υπάρχει μεγάλο χρονικό κενό και δεν έχουν υποστηριχθεί υποθέσεις για πιθανή επιβίωσή της καθ’ όλο το διάστημα του καθεστώτος Ε. Χότζα στην Αλβανία.