Κυριακή 1 Απριλίου 2012

1η Απριλιου 1955 – Εναρξη του Αγωνα της ΕΟΚΑ (βίντεο)

Κύπριοι μαθητές Δημοτικών σχολείων σε συλλαλητήριο
Στις 15 Ιανουαρίου 1950, η Εθναρχούσα Εκκλησία Κύπρου πραγματοποίησε Δημοψήφισμα, στο οποίο ο Ελληνικός Κυπριακός λαός ψήφισε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, σε ποσοστό 95,7%. Οι Άγγλοι, όμως, τήρησαν και πάλι αρνητική στάση. Στις 28 Ιουλίου 1954, ο Υφυπουργός Αποικιών, Χένρυ Χόπκινσον, ανέφερε στη Βουλή των Κοινοτήτων ότι η Κύπρος είναι περιοχή με στρατηγική αξία, και γι’ αυτό ουδέποτε θα τύχει αυτοδιάθεσης. Η Ελλάδα, με αίτησή της στον Ο.Η.Ε., το 1954, ζήτησε, από τον Οργανισμό, την «Εφαρμογήν, της αρχής των ίσων δικαιωμάτων και της αυτοδιάθεσης των λαών, στην περίπτωσιν του λαού της Κύπρου». Στις 17 Δεκεμβρίου 1954, η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. απέρριψε την αίτηση της Ελλάδας.

Ο αρχηγός Διγενής μαζί με αντάρτες της ΕΟΚΑ στα βουνά
Έτσι, την 1η Απριλίου 1955 ξεκίνησε τη δράση της η Ε.Ο.Κ.Α (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών). Αρχηγός της ο Γεώργιος Γρίβας, με το ψευδώνυμο Διγενής. Σκοπός της Ε.Ο.Κ.Α. ήταν η απελευθέρωση της Κύπρου και η Ένωσή της με την Ελλάδα.
Η πρώτη επαναστατική προκύρηξη της ΕΟΚΑ
«Με την βοήθειαν του Θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με τη συμπαράστασιν ολοκλήρου του Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα δια την αποτίναξιν του Αγγλικού ζυγού, με σύνθημα εκείνο το οποίον μας κατέλιπαν οι πρόγονοί μας ως ιεράν παρακαταθήκην: “Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ”.
Αδελφοί Κύπριοι! Από τα βάθη των αιώνων μας ατενίζουν όλοι εκείνοι, οι οποίοι ελάμπρυναν την Ελληνικήν Ιστορίαν, δια να διατηρήσουν την ελευθερία των : Οι Μαραθωνομάχοι, οι Σαλαμινομάχοι, οι Τρακόσιοι του Λεωνίδα και οι νεώτεροι του Αλβανικού έπους. Μας ατενίζουν οι αγωνισταί του 1821, οι οποίοι μας εδίδαξαν ότι η απελευθέρωσις από τον ζυγόν δυνάστου αποκτάται πάντοτε με αίμα. Μας ατενίζει ακόμη σύμπας ο Ελληνισμός, ο οποίος μας παρακολουθεί με αγωνίαν αλλά και με Εθνικήν υπερηφάνειαν. Ας απαντήσωμεν με έργα ότι θα γίνωμεν “πολλώ κάρρονες” τούτων.
Είναι καιρός να δείξωμεν εις τον κόσμον ότι εάν η διεθνής διπλωματία είναι άδικος και εν πολλοίς άνανδρος, η Κυπριακή ψυχή είναι γενναία. Εάν οι δυνάσται μας δεν θέλουν να αποδώσουν την λευτεριά μας, μπορούμε να την διεκδικήσωμεν με τα ίδια μας τα χέρια και με το αίμα μας.
Ας δείξωμεν εις τον κόσμον ακόμη μίαν φοράν ότι ακόμη και του σημερινού Έλληνος ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει. Ο αγών θα είναι σκληρός. Ο δυνάστης διαθέτει τα μέσα και τον αριθμόν.
Ημείς διαθέτομεν την ψυχήν, έχομεν και το δίκαιον με το μέρος μας. Γι’ αυτό θα ΝΙΚΗΣΩΜΕΝ.
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΑΙ.
Ατενίσατε το έργον σας. Είναι αίσχος εν εικοστώ αιώνι οι λαοί να χύνουν το αίμα των δια να αποκτήσουν την λευτεριά των, το θείον αυτό δώρον, δια το οποίον και εμείς πολεμήσαμε παρά το πλευρόν των λαών σας και για το οποίον σεις τουλάχιστον διατείνεσθε ότι επολεμήσατε εναντίον του Ναζισμού και του Φασισμού. Έλληνες, όπου και αν ευρίσκεσθε, ακούσατε την φωνήν μου.
Εμπρός όλοι μαζί για την λευτεριά της Κύπρου μας.
ΕΟΚΑ
Ο ΑΡΧΗΓΟΣ
ΔΙΓΕΝΗΣ
Ο Αγώνας αγκαλιάστηκε απ’ όλο το λαό της Κύπρου, κι ανέδειξε αγωνιστές, οι οποίοι με αυταπάρνηση προσέφεραν τη ζωή τους στην πατρίδα, είτε πέφτοντας νεκροί στα πεδία των μαχών, είτε ξεψυχώντας από τα βασανιστήρια, ή δι’ απαγχονισμού. Ανάλογες αγωνιστικές κινητοποιήσεις κι εκδηλώσεις γινόντουσαν και στην Ελλάδα, αντίστοιχα. Κατά τη διάρκεια του Αγώνα λειτούργησε σχέδιο αποστολής όπλων, στην Κύπρο, με επιβατικά πλοία της γραμμής Πειραιά-Λεμεσού. Άλλα όπλα έφταναν με το ταχυδρομείο της Πάφου, μα κι αλλιώς. Στις 29 Ιανουαρίου 1956, ο οπλισμός της Ε.Ο.Κ.Α. εμπλουτίστηκε με 800 περίπου κυνηγετικά όπλα Ελληνοκυπρίων, τα οποία πήραν, απ’ αυτούς, μέλη της Ε.Ο.Κ.Α. Ένας άλλος τρόπος, με τον οποίο βρίσκονταν όπλα, ήταν οι επιθέσεις σε αστυνομικούς σταθμούς και από νεκρούς Άγγλους στρατιώτες. Μερικά όπλα ήταν ντόπιας κατασκευής, φτιαγμένα σε ειδικά εργαστήρια, στα οποία κατασκευάζονταν, επίσης, ωρολογιακές βόμβες, νάρκες και άλλο πολεμικό υλικό.
Στις 9/3/1956, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος συνελήφθηκε στο αεροδρόμιο Λευκωσίας, από το οποίο θα μετέβαινε στην Αθήνα, για συνομιλίες με την Ελληνική Κυβέρνηση.
Την ίδια μέρα συνελήφθηκαν και οι Κύπριοι: Μητροπολίτης Κερύνειας, Παπασταύρος Παπαγαθαγγέλου και Πολύκαρπος Ιωαννίδης. Και οι τέσσερις εξορίστηκαν στις Σεϋχέλλες.

Στις 10 Μαΐου 1956, οι: Μιχαλάκης Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου απαγχονίστηκαν στις κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας, για τη δράση τους, ως μέλη της Ε.Ο.Κ.Α. Ενταφιάστηκαν στις κεντρικές φυλακές. Στον ίδιο χώρο, αργότερα, θα ταφούν άλλα έντεκα μέλη της Ε.Ο.Κ.Α. Στις 9 Αυγούστου 1956 απαγχονίζονται τρία, ακόμα, μέλη της, οι: Ανδρέας Ζάκος, Χαρίλαος Μιχαήλ και Ιάκωβος Πατάτσος. Άλλοι τρεις αγωνιστές απαγχονίζονται στις 21 Σεπτεμβρίου, οι: Μιχαήλ Κουτσόφτας, Ανδρέας Παναγίδης και Στέλιος Μαυρομάτης. Ακολούθησε η θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου (3 Μαρτίου 1957), στη μονή Μαχαιρά, όταν οι Άγγλοι έριξαν βενζίνη κι εμπρηστικές βόμβες στο κρησφυγετό του, οπότε ο ήρωας έγινε ολοκαύτωμα. Ξημερώματα της 14ης Μαρτίου 1957 απαγχονίστηκε και ο 19χρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης.
Στις 22/10/1957, ο Χάρντινγκ υπέβαλε την παραίτησή του, κι αναχώρησε από την Κύπρο στις 4/11. Στις 3/12 ανέλαβε τα καθήκοντα του ο νέος Κυβερνήτης, Σερ Χιου Φουτ. Στις 5/7/58, οι Άγγλοι συνέλαβαν ένα παιδί, στο χωριό Αυγόρου, και πυροβόλησαν εναντίον των αμάχων του χωριού. Φονεύθηκαν οι: Παναγιώτης Ζαχαρία και Λουκία Παπαγεωργίου, έγκυος και μητέρα έξι παιδιών. Στις 2/9/1958, στο Λιοπέτρι, Άγγλοι στρατιώτες περικύκλωσαν τέσσερις αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α. Οι: Ανδρέας Κάρυος, Φώτης Πίττας, Ηλίας Παπακυριακού και Χρίστος Σαμαράς, έπεσαν νεκροί. Στις 19 Νοεμβρίου 1958, οι Άγγλοι σκότωσαν και τον Κυριάκο Μάτση, στο Κάτω Δίκωμο.

Οι νεκροί ήρωες για την Ελευθερία της Κύπρου
Αβρααμίδης Ανδρέας από την Τεμβριά
Αναξαγόρου Κώστας από τα Σπήλια
Αναστάση Γεώργιος από το Νέο Χωρίο (Πάφου)
Αναστάση Γιακουμής από την Καλογραία
Αναστάση Δημητράκης από τη Λύση
Βλάμη Ανδρέας από το Βουνί
Γιωργάλλας Μιχαήλ από το Μαραθόβουνο
Γεωργιάδης Παναγιώτης από τα Λειβάδια Λευκωσίας
Γεωργίου Ανδρέας από τη Διερώνα
Γεωργίου Ανδρέας από την Αναρίρα
Γιάλλουρος Πετράκης από το Ριζοκάρπασο
Δημητριάδης Δημητράκης από τη Λάρνακα
Δράκος Μάρκος από τη Λεύκα
Επιφανίου Ανδρέας από την Πηγή
Ευαγόρου Νίκος από την Παλώδια
Ζάνου Σάββας από το Λευκόνοικο
Ζαχαρία Παναγιώτης από το Αυγόρου
Ζήνωνος Θεόδωρος από τη Χολέτρια
Ηλιάδης Πέτρος από τον Αγρό
Ηροδότου Δήμος από τη Δορά
Θεοφάνους Νίκος από το Κάιρο
Ιωάννου Νικόλας από τη Λευκωσία
Καΐλη Μιχαήλ (Σιάλος) από τη Λύση
Καλαϊτζής Χαράλαμπος από τον Κάθηκα
Καννάουρος Χριστόδουλος από την Κυπερούντα
Καραντώνης Νίκος από το Τρίκωμο
Κάρυος Γεώργιος από το Αυγόρου
Κάσπης Παναγιώτης από το Ριζοκάρπασο
Κατελάρης Παντελής από το Επισκοπειό
Κέλης Χρίστος από την Κισσόνεργα
Κόκκινος Πάτροκλος από τη Λύση
Κολοκάσης Κυριάκος από το Γέρι
Κουκκής Μιχαήλ από το Πραστειό
Κυπριανού Πετράκης από τη Λάρνακα
Κωνσταντίνου Αλέκος από την Κακοπετριά
Λένας Στυλιανός από τα Χανδριά
Λοΐζου Κώστας από τον Μαραθόβουνο
Μιχαήλ Γεώργιος από την Κισσόνεργα
Μιχαήλ Χαράλαμπος από την Καλοψίδα
Μούσκος Χαράλαμπος από την Παναγιά
Μυλωνάς Χρύσανθος από τη Γαλάτα
Νικολάου Ιωνάς από το Γέρι
Νικολάου Μιχαήλ από τη Μεσόγη
Ξενοφώντος Ευστάθιος από το Φοινί
Ονησιφόρου Ανδρέας από το Κολόσσι
Παναγή Βάσος από το Νέο Χωρίο (Πάφου)
Παναγίδης Χριστοφής από τη Λύση
Παντελή Μόδεστος από το Λιοπέτρι
Παπαβερκίου Γεώργιος από τις Αρόδες
Παπαγεωργίου (Λαουτάρη) Λουκία από το Αυγόρου
Παπαχριστοφόρου Ευαγόρας από τον Κάτω Αμίαντο
Παρασκευά Ανδρέας από την Κώμα του Γιαλού
Παρίδης Μιχαήλ από την Αναφωτία
Πατσαλίδης Ανδρέας από τα Καννάβια
Πεττεμερίδης Χαράλαμπος από τα Καννάβια
Ροτσίδης Σάββας από το Μάμμαρι
Σάββα Μιχαλάκης από το Ακάκι
Σακκά Καλλής από τη Λύση
Σουρουκλής Ανδρέας από τους Τρούλλους
Σουρουλάς Αναστάσιος από τη Λύση
Σοφοκλέους Τάκης από το Ξερό
Στυλιανίδης Στάυρος από τη Γιαλούσα
Στυλιανού Γεώργιος από το Νέο Χωρίο (Πάφου)
Στυλιανού Μιλτιάδης από την Τάλα
Στυλλή Γιαννής από το Τρίκωμο
Συμεού Παναγιώτης από την Πάχνα
Τουμάζου Παναγιώτης από την Αμμόχωστο
Τουμάζου Τουμάζος από την Αθηαίνου
Τσαγκάρης Σωτήριος από το Πελέντρι
Τσιάρτας Χρίστος από τον Πολύστυπο
Φιλιππίδης Χαράλαμπος από τις Αρόδες
Φραντζέσκου Αρτέμος από την Αθηαίνου
Χαραλάμπους Αριστείδης από τον Πεδουλά
Χαραλάμπους Γεώργιος από την Κυπερούντα
Χαραλάμπους Γεώργιος από τον Άγιο Επιφάνιο Σολέας
Χαραλάμπους Δημήτριος από το Λιμνάτη (Λεμεσού)
Χατζηθεοδοσίου Γιασουμής από την Άχνα
Χατζηιωνάς Ιωνάς από τη Λύση
Χριστοδουλίδης Ιάκωβος από τις Αρόδες
Χριστοδούλου Δημήτριος από τη Δερύνεια
ΘΑΝΟΝΤΕΣ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ
Αλεξάνδρου Βασίλης από το Λιμνάτι
Γεωργίου Νίκος από το Παλαιχώρι
Γιάγκου Νικόλαος από την Πάνω Ζώδια
Λουκά Λουκάς από την Αγία Νάπα
Νικολάου Γεώργιος από τον Κάτω Πύργο
Ξενοφώντος Πρόδρομος από το Αγριδάκι
Παναγιώτου Ανδρέας από τον Πολύστυπο
Στυλιανού Πλάτων από το Βουνί
Τριταίος Στέλιος από τον Πύργο Τυλληρίας
Χατζηγιακουμής Σπύρος από την Κυθραία
Χατζηθεοδοσίου Θεοδόσης από τους Στύλλους
Χριστοφόρου Γεώργιος από την Έμπα
Χρυσοστόμου Παναγιώτης από τους Στύλλους
ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ
Ανδρέας Κάρυος
Φώτης Πίτας
Γρηγόρης Αυξεντίου
Ηλίας Παπακυριακού
Κυριάκος Μάτσης
Χρίστος Σαμαράς
Απαγχονισθέντες υπό των Άγγλων: 
Μιχαήλ Καραολής, ετών 23, 10-5-56.
Ανδρέας Δημητρίου, ετών 22, 10-5-56.
Ανδρέας Ζάχος, ετών 24, 9-8-56.
Ιάκωβος Πατάτσος, ετών 22, 9-8-56.
Χαρίλαος Μιχαήλ, ετών 22, 9-8-56.
Μιχαήλ Κουτσόφτας, ετών 22, 21-9-56.
Στέλιος Μαυρομάτης, ετών 20, 21-9-56.
Ανδρέας Παναγίδης, ετών 22, 21-9-56.
Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ετών 19, 13-3-57.
Ο πρώτος νεκρός
Πρώτο θύμα του Αγώνα, σκοτωμένος σε ατύχημα, καθώς προσπαθούσε, τα μεσάνυκτα της 31ης Μαρτίου προς την 1η Απριλίου 1955, να βοηθήσει τον Ανδρέα Κάρυο να προκαλέσει βραχυκύκλωμα, λίγο έξω από το Αυγόρου, για να συσκοτισθεί η Αμμόχωστος την ώρα που θα ρίχνονταν οι πρώτες βόμβες της Ε.Ο.Κ.Α., υπήρξε ο Μόδεστος Παντελή. Γεννήθηκε στο χωριό Λιοπέτρι, της επαρχίας Αμμοχώστου, στις 16 Δεκεμβρίου 1923.

Πηγές:
Νίκος Μπατσικανής, συγγραφέας – ποιητής
Ιωάννης Παρίσης, Υποστράτηγος ε.α. Διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου